Հարցեր և առաջադրանքներ

5.Ներկայացրեք գաղթավայրերի նշանավոր կրթական հաստատությունները

Սփյուռքահայ դպրոցները հիմնականում կենտրոնացած էին եղել Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներում, ինչպես նաև Հայ գաղթականների Հալեպի մոտ գտնվող ճամբարի Բեթել վարժարանում, Կահիրեի Նուբարյան հայկական վարժարանը Լիբանանում, Սիրիայում, Եգիպտոսում, Պաղեստինում, Իրանում, Իրաքում և այլ։ Դրանք եղել էին որբանոց-կրթարաններ և պատսպարել, սնել ու կրթություն էին տվել հազարավոր որբերի։

6․Որ երկրներում էր զարգացած հայկական տպագրությունը

Հայկական տպագրությունը հայերեն բնագրերի (ինքնուրույն և թարգմանական) տպագրական վերարտադրությունն ու բազմացումը։ Հայկական տպագրություն են նաև այլալեզու հրատարակությունների մեջ հայերեն տպված հատվածները։ Հաճախ Հայկական տպագրություն են համարում մեսրոպատառ ամեն մի տպագրություն (նաև հայատառ թուրքերեն, քրդերեն և այլն)

Պատմություն

Ենիչերի-

Եռյակ դաշինք

Եռյակ միություն

Երիտթուրքեր

Երկմիասնական տերություն

Թանզիմաթ

Ընկերաի(սոցիալական ապահովագրություն)

Ժողովրդավարություն

Իշխանության տարանջատման սկզբունք

Լուսավորական շարժում

Աբսոլուտիզմ-

Ազատական(լիբեռալ)-

Ահաբեկչություն(տեռորիզմ)-

Ազգայնականություն()

ԱՄՆ-ի անկախության հռչակագիր

Անձի անձեռնմխելիություն

Աշխարհի արհեստանոց – Անգլկիա

Առաջին կայսրություն

Բազմազգ տերություն

Ապրիլի 17

Առաջադրանք 1

Հայոց պատմություն , Էջ 180-182, կատարել 1-5-րդ առաջադրանքները /գրավոր/

Ի՞նչ բարեփոխումներ իրականացվեցին XIX դ. երկրորդ կեսին Ռուսաստանում։ Ներկայացրեք դրանց ազդեցությունն Արևելյան Հայաստանի տնտեսական և սոցիալական կյանքի զարգացման վրա: Ինչո՞ւ ցարիզմը հայերի նկատմամբ ուժեղացրեց ազգային ճնշման քաղաքականությունը։

Ռուսական կապիտալը սկսեց լայնորեն ներդրվել Անդրկովկասում։ Երկ րամասի տնտեսական կյանքի զարգացմանն էապես նպաստեց երկաթուղու շինարարությունը, որն այստեղ սկսվել էր XIX դ. 60-ական թթ. և շարունակվեց մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմը: 1899 թ. գործարկվեց Թիֆլիս—Ալեքսանդրապոլ–Կարս երկաթու ղին, իսկ երեք տարի անց` Ալեքսանդրապոլ-Երևան հատվածը։ Երկաթուղին նպաստավոր պայմաններ ստեղծեց կապիտալիստական հարաբերությունների արագ զարգացման համար: Արևելյան Հայաստանում արդյունաբերության հիմնական ճյուղը պղնձի արտադրությունն էր, որը կենտրոնացած էր Ալավերդիում և Կապանում: Երկրորդ տեղն էր գրավում կոնյակի արտադրությունը: Արևելյան Հայաստանը կոնյակի և օղու արտադրությամբ աստիճանաբար ճանաչում ձեռք բերեց ամբողջ աշխարհում:

XIX դ. երկրորդ կեսին ռուսական ինքնակալությունը սաստկացրեց իր գաղութային քաղաքականությունը՝ ազգային երկրամասերում։ Անդրկովկասի նվաճումից հետո ռուսական արքունիքի սևեռուն նպատակն էր աստիճանաբար ռուսականացնել տեղական ժողովուրդներին։Հայ՝ ձեռներեցներից շատերը, չնայած ցարիզմի խտրական քաղաքականությանը, որոշակի հաջողությունների հասան տնտեսական մրցակցության մեջ և Անդրկովկասում դարձան նշանավոր ձեռնարկատերեր: Հայտնի էին Ալեքսանդր Մանթաշյանը, Միքայել Արամյանցը և շատ ուրիշներ: Նրանց մի մասը՝ նաև մեծահամբավ բարեգործներ էին: Անձնական միջոցներով բացում էին դպրոցներ, հիվանդանոցներ, կառուցում էին եկեղեցիներ, նյութական օգնություն էին ցույց տալիս թատրոններին, մշակույթի գործիչներին։ Հայ բարեգործները միջոցներ էին տրամադրում նաև

շնորհալի երիտասարդներին, որպեսզի նրանք ուսա նեին Եվրոպայի ու Ռուսաստանի առաջատար բարձ- նույն ուսումնական կարի վերելքն ապահովող դառ- նային հայրենիքի ու ազգի վերելքն ապահովող մաս- նագետներ:

Հայության ինքնության պահպանման խնդրով առաջնահերթ զբաղվում էին cuing the table and գային դպրոցները և մշակութային հաստատություննե րը, որոնց դեմ էլ ցարական արքունիքն ուղղեց իր առա ջին հարվածները: 1884 թ. ցարի հրամանով արգելվեց տարրականից բարձր հայկական դպրոցներ ունենալը, որի հետևանքով փակվեց հայկական 300 դպրոց, որը դարձավ վրդովմունքի ալիք: Հայության պայքարը տվեց իր արդյունքները. 1886 թ. նոր ուսումնական տարվանից վերաբացվեցին հայկա- կան դպրոցները։

1896 թ. նորից փակեցին հայկական դպրոցները։ Հարվածի թիրախ դարձան նաև հայկական բարեգործական և մարդասիրական ընկերությունները։ Սաստ– կացան հալածանքները հրատարակչական

Ազգային ճնշման քաղաքականությունը շարունակ- վեց նաև XX դ. սկզբներին:

Ընդհանուր գծերով ներկայացրե՛ք՝ արևմտահայության վիճակը Օսմանյան կայսրությունում:

Թուրքական կառավարությունը հաճախակի փոխում էր Արևմտյան Հայաստանի վար չական բաժանումը։ Դա արվում էր այն նպատակով, որ ոչ մի նահանգում հայերը մեծամասնություն չկազմեին:

XIX դ. վերջին Արևմտյան Հայաստանի տարածքը բաժանված էր վեց նահանգների (վիլայեթներ): Դրանք էին՝ Վանի, Էրզրումի (Կարին), Բիթլիսի, Դիար- բեքիրի, Խարբերդի և Սեբաստիայի նահանգները: Այս վարչական բաժանումը պահպանվեց մինչև Առաջին աշխարհամարտը։

Օսմանյան պետության հայահալած քաղաքականու- թյան հետևանքով բուն երկրում հայերի թիվը գնալով պակասում էր, իսկ մահմեդականներինը` ավելանում։

Թուրքական կառավարությունը տարբեր միջոցներով արգելում էր հայ գյուղացիներին դառնալ հողի սեփականատերեր: Սուլթան Աբդուլ Համիդ II–ը թույլատրեց քուրդ ավատատերերին ամրանալ հայկական հողերի վրա, որի հետևանքով բազմահազար հայեր հողազրկվեցին։

Հայոց պատմություն ,Էջ 184-185, ներկայացնել 10 ամենակարևոր իրադարձությունները և հիմնավորել:

Առաջադրանք 2

Հայոց պատմություն , Էջ 183-184, կատարել 5-10-րդ առաջադրանքները /գրավոր/

Հայոց պատմություն ,Էջ 186-187, ներկայացնել 10 ամենակարևոր իրադարձությունները և հիմնավորել:

Ричард Паркер: смерть посреди моря

Процесс, известный как «Королева против Дадли и Стивенса», имел место в Британии в конце 19-го века. До сих пор это дело является прецедентным в судах общего права, хотя случаи, в отношении которых может использоваться данный прецедент, к счастью, исключительно редки. А всё дело в том, что в 1884 году экипаж яхты «Резеда», потерпевшей крушение, был вынужден убить юнгу Ричарда Паркера, чтобы остальные члены команды могли выжить.

Каннибализм ради выживания
Инциденты, подобные произошедшему на «Резеде», обычно называют «каннибализмом ради выживания». Исследователи отмечают, что на британском флоте с 1820 по 1900 год было по меньшей мере 15 случаев, когда моряки, потерпевшие крушение, бросали жребий и жертвовали одним ради выживания остальных. Страшная традиция скрывалась под эвфемизмом «обычай моря» (Custom of the Sea) и нашла отражение в поэтических балладах о том, как команда корабля убивает всех по очереди членов экипажа, пока в живых не остаётся один (как не вспомнить «Десять негритят»). Кстати, бросали действительно жребий или нет, не всегда ясно: обычно убивали или самого слабого, или слугу, или иностранца. Может ли слепой случай из раза в раз делать такой подходящий выбор?

Были в истории и другие случаи, когда суды рассматривали каннибализм. В Америке был осуждён Альфред Пакер, золотодобытчик, которого обвинили в убийстве товарищей, хотя сам он до конца жизни утверждал, что невиновен. В людоедстве подозревали членов экспедиции Франклина, которая в 1845 году отправилась в Арктику и пропала двумя годами позднее. Те же подозрения были и в отношении арктической экспедиции Грили в 1880-е годы — во время этого опасного путешествия погибли 18 из 25 участников, а эксгумированные тела наводили на страшные подозрения.


Экспедиция Франклина. Источник: Wikimedia Commons

Кстати, за десять лет до крушения яхты «Резеда» Британия могла получить прецедент по поводу каннибализма ради спасения. В 1874 году судно «Эвксин» потерпело крушение в Южной Атлантике в результате пожара. Одна из спасательных шлюпок, в которой находился второй помощник капитана Арчер, потеряла связь с остальными. Когда несколько недель спустя их подобрали и высадили на Яве, Арчер рассказал, что они вынуждены были последовать «обычаю моря» и бросить жребий, кому погибнуть. По невероятному совпадению выбор пал на самого слабого. Дело начали было рассматривать на территории Сингапура, долго не могли решить, отправлять ли обвиняемых в Британию, а потом тихо замяли.

Морской обычай: выбор экипажа яхты «Резеда»
В 1883 году адвокат из Австралии Джон Уонт, мечтавший исследовать Большой барьерный риф, купил в Англии яхту Mignonette («Резеда»). В Австралию она пошла своим ходом, хотя для таких далёких путешествий предназначена не была. Однако Уонт нашёл капитана Тома Дадли, который готов был рискнуть. Помимо капитана, в экипаже было ещё три человека: помощник Эдвард Стивенс, матрос Эдмунд Брукс и совершенно не опытный юнга Ричард Паркер.


Яхта «Резеда». Источник: yachtrussia.com

Чтобы не попасться пиратам, капитан не подходил близко к берегу. Проплывая в удалении от берегов Африки яхта пострадала от одиночной волны невероятной силы (британские моряки называют их rogue wave, «волна-разбойник»), «Резеда» затонула всего за три минуты. За это время экипаж успел спустить на воду шлюпку, но никаких запасов, кроме двух банок консервов, с собой взять не успели. В том числе у них не было пресной воды. И надежды на спасение тоже — до ближайшего берега было больше 1000 километров.

На протяжении 16 суток моряки питались только консервированной репой, которую они успели взять с яхты, а также один раз им удалось поймать черепаху. Дальше они решили прибегнуть к «обычаю моря» и выбрать одного, которым можно пожертвовать. Жребий не бросали — юный Паркер к тому времени так обессилел, что остальным было ясно: дни его практически сочтены. Тем более что он пил морскую воду, чего делать категорически нельзя. После долгих споров и сомнений судьба юнги была решена. А ещё через пять дней потерпевших крушение моряков подобрало немецкое судно, которое доставило их в британский порт Фалмут.


Иллюстрация из газет. Источник: yachtrussia.com

Королева против Дадли и Стивенса
Статьи за каннибализм в английском праве нет, поэтому экипажу «Резеды» было предъявлено обвинение в предумышленном убийстве. Однако дело было очень непростым: обо всех его обстоятельствах можно было судить только со слов участников (которые, впрочем, ничего не скрывали). Общественное мнение было на стороне моряков, и даже брат убитого Паркера высказал слова понимания и поддержки остальным членам экипажа. Но министр внутренних дел Уильям Харкорт настаивал на том, что суд необходим: с варварским «обычаем моря» пора было покончить.

На скамье подсудимых в итоге оказались только капитан и помощник — матрос Брукс был на процессе свидетелем. В обмен на показания его освободили от судебного преследования. Капитан Дадли всё брал на себя: «Я усердно молился о том, чтобы Всевышний простил нас за такое деяние. Это было моим решением, но оно было оправдано крайней необходимостью. В результате я потерял только одного члена команды; в противном случае погибли бы все».


Иллюстрация из газет. Источник: yachtrussia.com

Суд оказался в очень сложной ситуации: было очевидно, что убийство члена команды — это был единственный способ спасти жизни остальных. В итоге судья Джон Уолтер Хаддлстон добился, что жюри присяжных вынесло особый вердикт — special verdict. В нём присяжные обозначили свою позицию, но решение о виновности или невиновности оставили за судьёй.

После этого дело было передано высокому Суду королевской скамьи. Он пришёл к выводу, что Дадли и Стивенс виновны в предумышленном убийстве, то есть моряки приговаривались к повешению. Но одновременно суд ходатайствовал перед королевой о помиловании. В итоге приговор был смягчён до 6 месяцев тюрьмы, которые Дадли и Стивенс к тому времени уже отбыли.

Ապրիլի 7-13

Առաջադրանք 1

Հայկական մշակույթը 19-րդ դարի երկրորդ կեսին, 20-րդ դարի սկզբին:

Հայոց պատմություն, /էջ 153-168, դասարանական , գրավոր պատասխանել հարցերին:

Հետազոտական աշխատանք/ Այս աշխատանքը ներկայացնել յուրովի ՝ տեսանյութ, հետազոտական, մեկ անհատի ուսումնասիրություն, վերլուծություն,…/

Սահմանել մշակույթ հասկացությունը:

Մշակույթը հասարակության և մարդու պատմական զարգացման որոշակի մակարդակ է, որն արտահայտվում է մարդկանց գործունեության և կյանքի կազմակերպման ձևերով ու տիպերով։ Հասկացությունն օգտագործվում է որոշակի պատմական դարաշրջանների, հասարակական-տնտեսական ֆորմացիաների, կոնկրետ հասարակարգերի, ազգությունների, ազգերի, ինչպես նաև կյանքի ու գործունեության առանձնահատուկ եղանակների զարգացման մակարդակը բնութագրելու համար։ Մշակույթը կենտրոնական հայեցակարգ է մարդաբանության մեջ և ներառում է այն բոլոր երևույթները, որ սոցիալական ուսուցման միջոցով փոխանցվում են մարդկային հասարակություններում։

Ներկայացնել կրթական համակարգը, համեմատել արդի շրջանի հետ:

Կրթական համակարգը կրթական հաստատությունների և անհատական ​​զարգացմանն ուղղված մեթոդների համալիր է: Եկեք համեմատենք ժամանակակից տարածաշրջանի հետ.

Կրթական համակարգը ձևավորում է կադրային և սոցիալ-մշակութային արժեքներ՝ ազդելով տարածաշրջանի զարգացման վրա։
Կրթությունն ապահովում է տնտեսական, սոցիալական և մշակութային կարիքները՝ արտացոլելով տարածաշրջանի յուրահատուկ առանձնահատկությունները:
Կրթության որակն անմիջականորեն կապված է տարածաշրջանի տնտեսական և սոցիալ-մշակութային ձեռքբերումների հետ։
Տարածաշրջանային առանձնահատկությունները ազդում են կրթության բովանդակության և դրա նկատմամբ մոտեցումների վրա՝ ձևավորելով դրա յուրահատուկ բնութագրերը։

Գիտության զարգացումը

Գիտության զարգացումը բացահայտումների, հետազոտությունների և նորարարությունների շարունակական գործընթաց է, որն ուղղված է աշխարհի մասին գիտելիքների ընդլայնմանը և տեխնոլոգիաների կատարելագործմանը: Այն առանցքային դեր է խաղում հասարակության, տնտեսության և մշակույթի զարգացման գործում՝ օգնելով լուծել ընթացիկ խնդիրները և ստեղծել նոր հնարավորություններ մարդկության համար։

Հայագիտություն
Հայագիտությունը գիտական ​​ուսումնասիրության ոլորտ է, որը նվիրված է հայ ժողովրդի պատմության, մշակույթի, լեզվի, գրականության, կրոնի, արվեստի և այլ ասպեկտների ուսումնասիրությանը և նրա ներդրմանը համաշխարհային պատմության և մշակույթի մեջ: Այս առարկան ներառում է հին և ժամանակակից հայերի, նրանց սովորույթների, ավանդույթների, կրոնական հավատալիքների, հնագիտական ​​գտածոների, գրական ստեղծագործությունների, արվեստի և հայկական մշակույթին և պատմությանն առնչվող այլ ասպեկտների ուսումնասիրություն:

Գրականություն և մամուլ

Գրականությունը և մամուլը երկու կարևոր մշակութային հաստատություններ են, որոնք առանցքային դեր են խաղում հասարակության մեջ տեղեկատվության, գաղափարների և արժեքների փոխանցման գործում: Գրականությունը ներառում է գրավոր ստեղծագործություններ, ինչպիսիք են գրքերը, վեպերը, բանաստեղծությունները, պիեսները, որոնք արտացոլում են մարդկային կյանքի և փորձի տարբեր կողմերը:

Արվեստ և ճարտարապետություն

Արվեստը և ճարտարապետությունը ստեղծագործության արտահայտիչ ձևեր են, որոնք արտացոլում են հասարակության մշակութային, գեղագիտական ​​և գաղափարական կողմերը: Արվեստը ներառում է գեղանկարչություն, քանդակ, երաժշտություն, թատրոն, կինո և մարդու հոգու արտահայտման այլ ձևեր: Ճարտարապետությունն արտացոլում է այն ուղիները, որոնցով մարդիկ կազմակերպում են իրենց շուրջ տարածությունը՝ ստեղծելով շենքեր և շինություններ, որոնք ծառայում են և՛ ֆունկցիոնալ, և՛ էսթետիկ նպատակներին: Այս երկու արվեստներն էլ կարևոր դեր են խաղում հասարակության մշակութային լանդշաֆտի և ժառանգության ձևավորման գործում:

Առաջադրանք 2

 Հայկական գաղթավայրերը նոր շրջանում:

1.Ներկայացնել հիմնական գաղթավայրերը:

2.Հիմնավորել գաղթավայրերի դերը հայապահպանության գործում:

Մարտի 28-ապրիլի 4

Առաջադրանք 1

Համաշխարհային պատմություն,  էջ 150 -157 պատմել, դասարանական, հարցերին պատասխանել/

Դիտել տեսանյութը1,   տեսանյութ 2,15 նախադասությամբ ամփոփել:

Կրթությունը և գիտությունը XIX դարի երկրորդ կեսին, XX դարի սկզբին\

Յուրաքանչյուր անհատին ներկայացնելիս

ա.նկարագրել. ժամանակարջանը, անցած ճանապարհը

բ. հիմնավորել հաջողությունների նորարաության կարևորումը տվյալ ժամանակարջանի համար, համադրել այդ նորարարության զարգացումը արդի շրջանում

գ. ներկայացնել տվյալ անհատի թևավոր խոսքեր դարձած մտքերը

1.Հիմնարար գիտություններ

Չ.Դարվին, Դ. Մենդելեև, Ա..Այնշթայն, Գ. Մենդել, Լ.Պաստյոր, Ա.Բելլ, Թ. Էդիսոն

Չ.Դարվին

Անգլիացի բնագետ և ճանապարհորդ, դարվինիզմի հիմնադիր Չարլզ Դարվինը (1809թ. փետրվարի 12 – 1882 թ. ապրիլի 19) ծնվել է Անգլիայի Շրոպշիր կոմսությունում`   ունևոր բժիշկ և ֆինանսիստ Ռոբերտ Դարվինի ընտանիքում:

Նա հայտնի բժիշկ, բնագետ և բանաստեղծ Էրազմ Դարվինի թոռն էր: Մանուկ տարիներից Չարլզ Դարվինը հետաքրքրվել է բնագիտությամբ և կազմել հավաքածուներ: 16 տարեկանից օգնել է հորը բժշկական պրակտիկայում: 1825-1827թթ. Էդինբուրգի համալսարանում ուսումնասիրել է բժշկություն:

Դ. Մենդելեև

Ռուս քիմիկոս, գիտնական, ուսուցիչ Դմիտրի Մենդելեևը (1834թ. փետրվարի 8 – 1907թ. փետրվարի 2) 1869 թ. բացահայտել է քիմիական տարրերի պարբերականության օրենքը`   բնագիտության հիմնական օրենքներից մեկը: Թողել է մոտ 500 տպագրական աշխատություններ, որոնց մեջ է դասական «Քիմիայի հիմունքները»՝ առաջին կառուցվածքային շարադրանքն անօրգանական քիմիայից:

Advertisement

Նա հիմք է դրել լուծույթների տեսությունը, առաջարկել է նավթի բաժանման ֆրակցիոն մեթոդը, հայտնագործել է անծուխ վառոդի տեսակներից մեկը, պրոպագանդել է հանքանյութերի օգտագործումը, երաշտային հողերի ոռոգումը: 1865-1890թթ. եղել է Պետերբուրգյան համալսարանի պրոֆեսոր:

Ա..Այնշթայն

Անվանի ֆիզիկոս Ալբերտ Էյնշտեյնը (այլ թարգմանությամբ՝ Ալբերտ Այնշտայն) ծնվել է 1879 թվականի մարտի 14-ին: Դպրոցում միջակ սովորող էր, և ուսուցիչները նրան համարում էին ոչ այնքան խելացի:

Դպրոցն ավարտելուց շատ չանցած՝ Էյնշտեյնը լրջորեն հետաքրքրվում է մաթեմատիկայով և սկսում ջանասիրաբար ուսումնասիրել այն: Որոշ ժամանակ Իտալիայում ապրելուց հետո տեղափոխվում է Շվեյցարիա, որտեղ մաթեմատիկայի և բնական գիտությունների բնագավառում նրա ունեցած հաջողությունները լայն ճանաչում են գտնում:

Գ. Մենդել

1822 թ., Հայցենդորֆ, Ավստրո-Հունգարիա 1884 թ., Բրյունն, Ավստրո-Հունգարիա (այժմ` Բռնո, Չեխիա) Ավստրիացի բնագետ Գրեգոր Մենդելը ժառանգականության օրինաչափությունների մասին ուսմունքի հիմնադիրն է, որը հետագայում նրա անունով կոչվել է մենդելիզմ:

Մենդելը 1843 թ-ին ավարտել է Օլմյուցի համալսարանին կից փիլիսոփայության բաժինը և ձեռնադրվել Բրյուննի Ավգուստինյան վանքի վանական, 1868 թ-ից՝ վանահայր: 

Լ.Պաստյոր

  Ֆրանսիացի մանրէաբան, քիմիկոս Պաստյորը ժամանակակից մանրէաբանության և իմունաբանության հիմնադիրն է: Եղել է Փարիզի, Ֆրանսիայի բժշկական, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիաների թղթակից, ապա` պատվավոր անդամ:

Ա.Բելլ

Ամերիկացի գյուտարար Ալեքսանդր Բելլը, ծնվելով 1847թ. մարտի 3-ին շոտլանդական Էդինբուրգ քաղաքում, 13 տարեկանում ավարտել է Էդինբուրգի Թագավորական դպրոցը, իսկ 16-ից աշխատել Ուեստոն-Հաուզի ակադեմիայում որպես երաժշտության և պերճախոսության ուսուցիչ:

Թ. Էդիսոն

Թոմաս Էդիսոնը ծնվել է 1847թ.-ի փետրվարի 11-ին: 10 տարեկանից Թոմասն արդեն տնային լաբորատորիայում ինքնուրույն փորձեր էր կատարում: Դրանց համար դրամ էր հարկավոր, և պատանին լրագրավաճառ է դառնում: Բեռնատար վագոնում նա լաբորատորիա է սարքավորում և սկսում փորձեր անել: Բայց շատ չանցած՝ լաբորատորիայում հրդեհ է բռնկվում, և վագոնն այրվում է:

2.Հոգեբանության պատմությունը. Զիգմոնդ Ֆրոյդ, Գ. Յունգ

1. Զիգմոնդ Ֆրոյդի ամբողջ անունը Սիգիզմունդ Շլոմո Ֆրոյդ է։

2. Լինելով հոգեվերլուծության հիմնադիր՝ Ֆրոյդը նաև զգալի ազդեցություն ունեցավ XX-րդ դարի հոգեբանության, բժշկության, գրականության, սոցիոլոգիայի և արվեստի վրա: Գիտնականի գաղափարներն այն ժամանակ շատ նոր և անսովոր էին, ինչը, հետևաբար, իր ողջ գործունեության ընթացքում արած հետազոտությունները մեծ ռեզոնանս և քննադատություն առաջացրեցին գիտական ​​հանրության շրջանում:

3. Մանուկ հասակում Ֆրոյդը սովորելու բացառիկ ունակություններ և նոր բաներ սովորելու մեծ սեր ուներ։ 9 տարեկան հասակում նա հանձնեց բոլոր քննությունները և մեկ տարով շուտ ընդունվեց գիմնազիա:

4. Նրա ժամանակ հասարակության մեջ տիրում էր հակասեմական գաղափարախոսությունը և Ֆրոյդն, իր հրեական ծագման պատճառով հաճախ բախվում էր իր դասընկերների ագրեսիային: Սակայն նա սովորեց համարձակորեն դիմանալ բուլիինգին՝ զարգացրեց իր քննադատությանը, դիմակայելու կարողությունը և վիճաբանության մեջ արժանի հակահարված տալու կարողությունը:

5. Ֆրոյդը գերազանց ավարտեց Վիեննայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը, իսկ հետո սկսեց ուսունմասիրել վիրաբուժությունըը, սակայն մի քանի ամիս անց հրաժարվեց բժշկության այս ոլորտից ՝ համարելով, որ այդպիսի գործունեությունը հոգնեցուցիչ է:

6. Ֆրոյդը, որոշ ժամանակ աշխատում էր հայտնի հոգեբույժ Ժան Շարկոյի, իսկ հետո իր ընկերոջ ՝ Ջոզեֆ Բրոյերի հետ։ Նրանք հիպնոզ էր օգտագործում բժշկական պրակտիկայում ՝ հիստերիայի ախտանիշները վերացնելու համար։ Թեման ուսումնասիրելով, Ֆրոյդն հասկացավ այս մեթոդի կատարյալ չլինելը։ Դրանից հետո նա մշակեց ազատ ասոցիացիաների մեթոդը, որի ընթացքում բուժվողին առաջարկում էին ազատորեն արտահայտել իր մտքերը: Այս մեթոդի օգտագործումը հնարավորություն տվեց լիովին հրաժարվել հիպնոսից:

7. Երիտասարդության ժամանակ Ֆրոյդը սահուն խոսում էր ֆրանսերենով, անգլերենով, իսպաներենով և իտալերենով, նաև ուսումնասիրում էր հունարենը և լատիներենը։

8. 1880-ական թվականներին Ֆրոյդը հետաքրքրվեց այն ժամանակ քիչ հայտնի և օրինական կոկաինով: Կոկաինի բացառիկ հատկությունների մասին գերմանացի գիտնականի հոդվածներ կարդալուց հետո նա սկսեց թմրանյութն իր վրա փորձարկել: Փորձերից հետո նա կոկաինն անվանեց «արդյունավետ անալգետիկ»: Գիտնականն ակամա տարածեց կոկաինային իր կախվածությունը ծանոթների և ընկերների շրջանում, քանի որ այդ ժամանակ դեռ չէր ապացուցվել դրա վնասակարությունը, :

9. Վիեննայի համալսարանում սովորելու ընթացքում Ֆրոյդը հետաքրքրված էր կենդանաբանությամբ: Հենց այդ ժամանակ նա գրեց իր առաջին գիտական ​​հոդվածը, որը գետային օձաձկների սեռային տարբերությունների մասին էր:

10. Ֆրոյդը համարում էր, որ իր «Երազների մեկաբանությունը» գիրքը նրա ամենանշանակալից աշխատանքն է, չնայած գիտական ​​հանրության կողմից այն լրիվ անտեսվում էր և անհաջող մնաց կոմերցիոն առումով: Առաջին հրատարակության հետագա լրացումներում նոր սերնդի հոգեվերլուծաբանների կողմից խիստ քննադատության ենթարկվեցին երազանքի տարբեր տեսությունները: Բայց չնայած այս ամենին, «Երազների մեկաբանությունը» օգնեց Ֆրոյդին գտնել իրեն համամիտ մարդկանց, որոնց հետաքրքրում էին նրա տեսությունները։

3.Ալֆրեդ Նոբել

Շվեդ քիմիկոս–փորձարար, դինամիտի և այլ պայթուցիկ նյութերի գյուտարար Ալֆրեդ Նոբելը ծնվել է Ստոկհոլմում 1833թ. հոկտեմբերի 21-ին: Նա տարբերվում էր վարքի անհավատալի հակասականությամբ և տարօրինակությամբ։ Ժամանակակիցները կարծում էին, որ նա չէր համապատասխանում 19-րդ դարի երկրորդ կեսի արդյունաբերական զարգացման շրջանի առաջադեմ կապիտալիստի կերպարին։

Նոբելը հակված էր մենության, հանգստին, տանել չէր կարողանում քաղաքի խառնաշփոթությունը։ Ի տարբերություն գործարար աշխարհի իր ժամանակակիցներից շատերի՝ Նոբելին կարելի էր անվանել «սպարտացի». նա երբեք չէր ծխում, չէր օգտագործում ալկոհոլ, խուսափում էր մոլեխաղերից։ 

Առևտրական և արդյունաբերական գործունեությունը չէր կարող Նոբելին խոչընդոտել ստեղծել մի հսկայական գրադարան, որտեղ կարելի էր ծանոթանալ այնպիսի հեղինակների աշխատությունների, ինչպիսիք էին Հերբերտ Սփենսերը, Վոլտերը, Շեքսպիրը և այլ ակնառու գրողներ։

Ալֆրեդի հայրը Ռուսաստանում ական և դինամիտ արտադրող գործարան էր հիմնել և ռուսական բանակի պատվերներն էր կատարում: Վերադառնալով Ռուսաստան`   Ալֆրեդն ստանձնում է գործարանի ղեկավարությունը:

Շուտով, սակայն, ընտանեկան բիզնեսն անկում է ապրում, և Ալֆրեդը վերադառնում է Շվեդիա, սկսում ուսումնասիրել դինամիտի արտադրությունը, մասնավորապես`   նրա մեջ նիտրոգլիցերինի կիրառությունը: Նոբելի արած փորձարկումների ժամանակ զոհվում է նրա եղբայրը, բայց դա չի կանգնեցնում նրան:

Նոբելն ավելի ու ավելի մեծ նվաճումների է հասնում իր գյուտերում: Շուտով նրա անունը չի իջնում թերթերի էջերից. նա համաշխարհային ճանաչման ու փառքի է արժանանում: Բացի դինամիտի արտադրությունից, նա դինամիտի արտադրության մեջ թանկ վառոդին փոխարինող նյութ է գտնում`   նիտրոգլիցերինը:

Փորձերն սպասվածից ավելի մեծ հաջողություն են արձանագրում: Գյուտը կոչվում է հենց Նոբելի անունով: Նիտրոգլիցերինի հայտնությունը հեղափոխություն է առաջացնում աշխարհում: Նրա պահանջարկը աճում էր: 

Պարզվում է, որ Նոբելը լավ գյուտարար լինելուց բացի, նաև լավ գործարար էր: Նա այնպիսի գովազդային արշավ է կազմակերպում, որ իր արտադրանքը գնելու համար պատվերներ է սկսում ստանալ աշխարհի տարբեր ծայրերից:

Առաջադրանք 2

Յուրաքանչյուր անհատին ներկայացնելիս

ա.նկարագրել. ժամանակարջանը, անցած ճանապարհը

բ. հիմնավորել նորարաության դրսևորումը տվյալ ժամանակարջանի համար,

գ. ներկայացնել տվյալ անհատի թևավոր խոսքեր դարձած մտքերը

Գրականությունը և թատրոնը

Օգյուստ Լյումիեր Եղբայրներ

Տալ «Իմպրեսիոնիզմ» հասկացության բացատրությունը. Կ.Պիսարո, Կ.Մոնե, Է.Դեգա, Օ.ՌԵնուար/ընտրել նկարիչներից մեկին/

Երաժշտություն-Կ.Դեբյուսի, Է.Գրիգ, Յ.Բրամս,Ջ.Վերդի, Ժ.Բիզե, Ռ.Վագներ, Ջ.Պուչինի, Պ.Չայկովսկի/պատրաստել պոպուրի/

Մարտի 16-20

Առաջադրանք 1

Առաջադրանք 1

Իրադրությունը պատերազմի վերսկսման պայմաններում

1. Պատմել հայկական կորպուսի , արևմտահայ դիվիզիայի մասին:
   
   1917թ․ Հայոց ազգային խորհուրդը ձեռք բերեց իրավունք կովկասում ստեղծել հայկական կորպուս։Հրամանատարը Թովմաս Նազարբեկյանն էր իսկ կոմիսարը Դրոն։ Կորպուսը բաղկացած էր երկու դիվիզիայից, որոնցից յուրաքանչյուրը կազմված էր 4 գնդից։ Կորպուսնիերի համալրման գլխավոր վայրը դարձավ Երևանի նահանգը։ Արևմտահայերից ստեղծվեց հաջորդ դիվիզիան, որի հրամանատարն էր Անդրանիկ Օզանյանը։ Այդ դիվիզիան շուտով դարձավ հատուկ հավաքական ջոկատ։ 1918թ․ կորպուսից և հատուկ հավաքական ջոկատի միավորումից ստեղծվեց առանձին հայկական կորպուսը, որի ընդհանուր հրամանատարն էր նազարբեկյանը։
   
2.  Նկարագրել Արամ Մանուկյանին որպես քաղաքական գործիչ:
   
   
   1916-1917թթ. անց է կացրել Թիֆլիսում, մասնակցել է Ազգային բյուրոյի և ՀՅԴ բյուրոյի աշխատանքներին, բայց առավելապես զբաղվել է Վասպուրականի և այլ վայրերի գաղթականների հարցերով: 1917թ. վերջից եղել է Երևանի ազգային խորհրդի փաստացի ղեկավար: Այդ խորհրդի կազմից առանձնացած Հատուկ կոմիտեն վերափոխվեց Վարիչների մարմնի, որի նախագահը և պաշտպանության գործերի վարիչը Արամ Մանուկյանն էր: Նրա արտակարգ կազմակերպական շնորհքի և մեծ կամքի շնորհիվ` Երևանի ուղղությամբ թուրքական նվաճողների հարձակումը ետ է մղվել: Նա Սարդարաբադի հերոսամարտի կազմակերպիչներից էր: Արամ Մանուկյանը Հայաստանի Հանրապետության առաջին կառավարության ներքին գործերի և պարենավորման նախարարն էր, իսկ աշխատանքի և խնամատարության նախարար Կարճիկյանի սպանությունից հետո, մոտ մեկ ամիս` հանրային խնամատարության և աշխատանքի նախարարի պաշտոնակատարը:
   
3. Վերլուծել Այսրկովկասում  իշխանության համար մղվող պայքարը:
   
   Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո պայքար էր գնում իշխանության համար և, քանի որ վրացիների ու թաթարների շահերը համընկնում էին նրանք կազմեցին դաշինք և փորձում էին ամեն ինչ անել, որպեսզի հայերը իրենց հողում չստեղծեն ընդարձակ և անկախ Հայաստան: Սակայն նրանց համար խոչընդոտ դարձավ բոլշևիկ Ս. Շահումյանը: Շահումյանը և նրա կողմնակիցները խնդիր էին դրել գրավելու իշխանությունը նաև երկրամասի կենտրոն Թիֆլիսում: Բաքվի Հայոց ազգային խորհրդի ջանքերով ստեծվել էր Հայկական կորպուսի 15–հազարանոց զինուժ: Երկաթուղու շրջափակման պատճառով այն միավորվեց կոմունայի զորքի հետ՝ կազմելով նրա մեծ մասը: Հայկական զորամասերի շնորհիվ էր, որ թուրքերը մինչև 1918 թ. սեպտեմբերի կեսերը չէին կարողանում գրավել Բաքուն:
   
4. Պատմել Անդրկովկասի Ժողովրդավարական Դաշնային Հանրապետության ստեղծման ընթացքի մասին:
   
   Թուրքիան որոշել էր Անդրկովկասը անկախ հաստատել, սակայն հայկական քաղաքական խորհրդի ժամանակ որոշվել էր դրան դիմադրել։Բայց քանի որ վրացիները և թաթարները եղել էին Անդրկովկասի անկախացման կողմնակիցները, նրանք միացան և ստեղծեցին մեծամասնություն, այդ պատճառով որոշվեց անկախացնել Անդրկովկասը։

Աղբյուրները ՝Հայոց պատմություն, համացանց

Առաջադրանք 2

Մայիսյան փառահեղ հերոսամարտը

1. Փաստերով հիմնավորել՝ երիտթուրքերը շարունակում են պանթուրքական ծրագիրը:
   Սկզբում պատերազմում էին Անդրկովկասի հետ, իսկ հետո այնպես արեցին, որ այդ պայքարը վերածվեց հայ-թուրքական պատերազմի և թուրքերը կրկին սկսեցին իրենց փորձերը՝ տարածքներ գրավելու համար:
2. Հիմնավորել Առաջին Աշխարհամարտի Կովկասյան ճակատում պատերազմն ընդունել էր թուրք-հայկական բնույթ:
   1918թ․ ապրիլի 12-ին Կարսն հանձնվեց Թուրքերին։ Թուրքերը գրավեցին Ախլքալաքը, բայց չկարողացան գրավել Ախալցխան։
3. Պատմել Ալեքսանդրապոլի գրավվման, Ջավախքի, Շիրակի դիմադրության նշանակման մասին:
   Հայկական ուժերը հարկադրված անցան Ախուրյան գետի ձախ ափը: Թուրքական կողմը վերջնագիր ներկայացրեց Ալեքսանդրապոլում տեղակայված հայկական զորքի հրամանատարությանը: Պահանջվում էր հանձնել քաղաքը և զորքը 25կմ հեռացնել երկաթուղուց: Չսպասելով վերջնագրի պատասխանին` թշնամին մայիսի 15-ին գրավեց քաղաքը: Այսպես՝ թուրք–անդրկովկասյան պատերազմը վերաճեց թուրք–հայկական պատերազմի: Ճակատային գիծը Ջավախքից ձգվում էր Ալեքսանդրապոլ, ապա Արաքս գետով մինչև Մարգարա: Դեռ մայիսի 7–ին թուրքերը ներխուժել էին Ջավախք: Հայերը համառ դիմադրություն ցուցաբերեցին Ախալքալաքի գավառում: Թուրքական զորամասերը շրջափակել էին նաև Ախալցխան: Թուրքերին այդպես էլ չհաջողվեց գրավել Ախալցխան. մարտերը շարունակվեցին մինչև հունիսի 6–ը: Թուրք– հայկական պատերազմի կարևոր իրադարձություններից է Շիրակի գոյամարտը: Տեղի բնակչությանը միացան արևմտահայ հազարավոր գաղթականներ և մայիսի կեսերին միացյալ ուժերով ճնշեցին Արագածի լեռնազանգվածի տարածքում ապստամբած քրդերին ու թաթարներին:
4. Ներկայացնել Սարդարապատի ուղղությամբ ուժերի դասավորության, ռազմական գործողությունների ընթացքի մասին:
5. Նկարագրել Բաշ-Ապարանի և Ղարաքիլիսայի հերոսամարտերի ընթացքի, արդյունքների մասին:
   Ապարանի ճակատամարտը սկսվել է 1918 թվականի մայիսի 23-ի կեսօրին, երբ Էսադ փաշայի դիվիզիան և Քյազիմ փաշայի երկու գնդերը (ավելի քան 10000 զինվոր ու թալանի պատրաստ 3000-ից ավելի դրսեկ, տեղացի թուրք ու քուրդ ելուզակ) մտել են Ապարանի գավառի սահմանը։ Հետախուզական առաջապահ գումարտակը ուշ երեկոյան հասել է Միրաքի կամրջի դիմաց, և թնդացել է նրանց վրա արձակված ապարանցի աշխարհազորայինների հրացանազարկը։ Սակայն ճակատամարտը սկսվել էր ավելի վաղ, երբ մայիսի 15-ին թուրքերը մտել էին Ալեքսանդրապոլ։ Հյուսիսակողմով արշավող թուրքերն անարգել մտել են Սպիտակ, գրավել շրջակա գյուղերը և ընթացքից շրջվել դեպի Ապարանի ճանապարհը։ Սկսել են տեղահանվել նաև Ապարանի սահմանային գյուղերը։ Եվ այդ ճակատագրական պահին, երբ թվում էր, որ այլևս ոչ մի ուժ չէր կարող Ապարանի գավառամասում փակել թուրքերի ճանապարհը, Ազգային խորհրդի նախագահ Արամ Մանուկյանի հրամանով Ապարանի գավառապետ Սեդրակ Ջալալյանը և Ապարանի գավառի Արագյուղ գյուղի բնակիչ, Երևանի ոստիկանության աշխատակից Արսեն Տեր-Պողոսյանը սկսել են ծանոթանալ իրավիճակին։ Նրանք հանդիպել են Տեր-Հովհաննես Տեր-Մինասյանի հետ։ Իրավիճակի վերլուծությունից ծնվել է ինքնապաշտպանության վճիռը. կանգնել թշնամու դեմ, չգաղթել և չհանձնվել նրա ողորմածությանը։
6. Փաստերով հիմնավորել մայիսյան հերոսամարտերի պատմական նշանակությունը:

Աղբյուրները՝ Հայոց պատմություն , համացանց

Մարտի 16-20

Առաջադրանք 1

Իրադրությունը պատերազմի վերսկսման պայմաններում

1. Պատմել հայկական կորպուսի , արևմտահայ դիվիզիայի մասին:
   1917թ նոյեմբերի 16-ին ստղծվում է Հայակակն Կորպուսը , որի կենտրոնն էր Երևանի նահանգը ։ Հրամանատարն էր գեներալ Թովմաս Նազարբեկյանը , կոմիսարը ՝Դրոն ։
   1917թ վերջին երևան են գալիս գեներալ Մովսես Սիլիկյանը , գեներալ Թովմաս Նազարբեկյանը , կոմիսար Դրոն ։ Անդրանիկ Օզանյանի ստեղծած ջոկատը կոչվեց Հատուկ հավաքական ջոկատ։
   
2.  Նկարագրել Արամ Մանուկյանին որպես քաղաքական գործիչ:
   1917թ դեկտեմբերի վերջին Արամ Մանուկյանը գործուղվում է Երևան ։
   Արամ Մանուկյանը եղել է  պետական, հասարակական գործիչ ։
   Ղեկավարել է Վանի ինքնապաշտպանությունը, եղել է Վանի նահանգապետ, Հայաստանի հանրապետության կառավարության անդամ։ Նա միակ մարդն էր, որ հեղինակություն ուներ ամենքի մոտ՝ թե հակառակորդների, թե կողմնակիցների։ 
   
3. Վերլուծել Այսրկովկասում  իշխանության համար մղվող պայքարը:
   Այսրկովկասում վրացիներն ու թաթարները միավորվում են , ստեղծում վրաց-թաթարական դաշինք , որի նպատակն էր թույլ չտալ հայերին ստեղծել Հայաստան ։
   Դրան դեմ էին դաշնակցականները և մասնավորապես Ստեփան Շահումյանը ։
   1918թ փետրվարի 10-ին ստեղծվում է Անդրկովկասյան Սեյմը ։
   Ս․ Շահումյանի ստեղծած ծորհրդային իշխանությունը հայտնի էր , որպես Բաքվի Կոմունա ։
   1918թ հունվարի 28-ին թուրքերը անցնում են հարձակման ՝ խախտում են Երզնկայի պայմնագիրը ։ Թուրքերը գրավում են Էրզրումը , Տրապզոնը , Բաթումը ։
   
4. Պատմել Անդրկովկասի Ժողովրդավարական Դաշնային Հանրապետության ստեղծման ընթացքի մասին:
   
   1918թ ապրիլի 9-ին ստեղծվում է Անդրկովկասի Ժողովրդավարական Դաշնային Հանրապետությունը , որը գլխավորում էր վրացի Չխենկելին ։

Աղբյուրները ՝Հայոց պատմություն, համացանց

Առաջադրանք 2

Մայիսյան փառահեղ հերոսամարտը

1. Փաստերով հիմնավորել՝ երիտթուրքերը շարունակում են պանթուրքական ծրագիրը:
2. Հիմնավորել Առաջին Աշխարհամարտի Կովկասյան ճակատում պատերազմն ընդունել էր թուրք-հայկական բնույթ:
3. Պատմել Ալեքսանդրապոլի գրավվման, Ջավախքի, Շիրակի դիմադրության նշանակման մասին:
4. Ներկայացնել Սարդարապատի ուղղությամբ ուժերի դասավորության , ռազմական գործողությունների ընթացքի մասին:՛
5. Նկարագրել Բաշ-Ապարանի և Ղարաքիլիսայի հերոսամարտերի ընթացքի, արդյունքների մասին:
6. Փաստերով հիմնավորել մայիսյան հերոսամարտերի պատմական նշանակությունը:

Աղբյուրները՝ Հայոց պատմություն , համացանց

Լրացուցիչ «Սարդարապատի հուշահամալիրի կարևորությունը 21-րդ դարի պատանիների տեսանկյունից»

Ծանոթացեք «Հերոսապատում», նախագծին, մարտ ամսվա հետազոտական աշխատանքը այս նախագծի շրջանակներում կարող է լինել:

Պատմություն

1․ Երբ տապալվեց միապետությունը Ռուսաստանում։ Իշխանության ինչ մարմիններ ստեղծվեցին Պետրոգրադում և Թիֆլիսում։
Միապետությունը Ռուսաստանում տապալվեց 1917 թվականին, երբ Նիկոլայ Երկրորդը հրաժարվեց գահից մարտի ամսին։ Պետտրոգրադում և Փիֆլիսում ստեղծված իշխանություն։Սովետական կամ հանրապետական տեսակի մարմինների մասին, ապա այդ տեսակի մարմինները ստեղծվեցին հետագա տարիներին։ Կառավարման ձևը որոշում է բարձրագույն պետական մարմինների կազմակերպումը, դրանց ձևավորման կարգը, տևողությունը և իրավասությունը։

2.Ինչ քայլեր ձեռնարկեց ժամանակավոր կառավարությունը հայկական հարցի լուծման ուղղությամբ։համեմատեք հայերի նկատմամբ ցխրիզմի և ժամանակավոր կառավարության վարած քաղաքականությունը:
Հայկական հարցի լուծման ուղղությամբ ժամանակավոր կառավարության ձեռնարկած քայլերի մասին տեղեկատվություն չկա իմ տվյալներում։ Այսպիսով, ես չեմ կարող համեմատել հայերի նկատմամբ ցխրիզմի և ժամանակավոր կառավարության վարած քաղաքականության միջև։ Սակայն, եթե դուք ունեք հարցեր այլ թեմաների մասին, ես ուրախ կլինեմ օգնել։

3․Ե՞րբ և որտե՞ղ է հրավիրվել արևմտահայերի առաջին համագումարը: Ո՞վ էր գլխավորում Արևմտահայ ազգային խորհուրդը:
Արևմտահայերի առաջին համագումարը կայացել է 1919 թվականի փետրվարի 6-13-ը Երևանում։ Այդ ժողովը ղեկավարել է Ավետիս Ահարոնյանը, որը նաև լիազորվել է Փարիզի խաղաղության վեհաժողովում ներկայացնել արևմտահայության իրավունքները1։ Համագումարին մասնակցել է 55 պատգամավոր։

4.Հայաստանի վերականգնման նպատակով ինչ աշխատանքներ տարվեցին 1917թ․ ընթացքում։
1917 թվականին, Հայաստանում մի շարք վերականգնման աշխատանքներ էին իրականացված, որոնք հատկապես նշանավոր էին մշակույթի և հնագիտության համար։ Այդ տարիներին նաև կատարվել է մի շարք վերականգնման ու պահպանության աշխատանքներ։ Ավելին, այդ տարիներին կարելի է նշել Հայաստանի վերաշինության խնդիրը 1915-1917 թթ. մասին հոդվածը, որը նաև հատուկ է նշանավորում այդ տարիներին կատարված գյուղատնտեսական աշխատանքները։

5.Երբ և որտեղ է հրավիրվել արևելահայերի առաջին համագումարը։
Արևմտահայերի առաջին համագումարը կայացել է 1917 թվականի մայիսի 2-11-ին, Երևանում։ Մասնակցել է 59 պատգամավոր, մոտ 400 հյուր (քաղաքական կուսակցությունների, հոգևորականության, արևմտահայ գաղթականներին օգնող ռուսական, անգլիական, ամերիկյան հայանպաստ կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ)։

6․Ով էր գլխավորում Հայոց ազգային խորհուրդը։Ինչ դերակատարում ստանձնեց Հայոց ազգային խորհուրդը։
Հայոց ազգային խորհուրդը (1917-1918) գլխավորել է գեներալ Թովմաս Նազարբեկովը, որը ստանձնեց Հայաստանի պաշտպանությունը 1918 թվականի ծանր ժամանակաշրջանում։ Հայոց ազգային խորհուրդը ուներ իր բաժինները կամ կոմիսարիատները՝ զինվորական, գաղթականական, դպրոցական, բժշկական։

7․Ինչ էր նախատեսում Անդրկովկասի վարչական սահմանափոխության կառավարական ծրագիրը։
Անդրկովկասի վարչական սահմանափոխության կառավարական ծրագիրը նախատեսում էր տարածաշրջանի վարչական ռեֆորմները և զարգացման ծրագրերը: Այս ծրագրերը նպատակ ունեին համալրել տարածաշրջանի տնտեսական, սոցիալական և կրթական համակարգերը, առաջխաղացել այնտեղի բնակչության կյանքի որակը և ապահովել ավելի լավ կապեր մյուս երկրների հետ։ Այս ծրագրերը նաև նպատակ ունեին աջակցել տարածաշրջանի անվտանգությանը և համալրել այնտեղի վարչական կառուցվածքը։

Մարտի 4-10

Առաջադրանք 1

Դասարանական

Առաջին աշխարհամարտի ավարտը, հետևանքները/143-149/

Հայ ազգային -քաղաքական կյանքի վերելքը 1917թ.-ին

• Նկարագրել 1917թ. սկզբին Ռուսաստանում տեղի ունեցող փոփոխությունները:
  1917 թվականի հոկտեմբերի 25-ին մաքսիստների կուսակցությունը նույն ինքը բոլշևիկները տապալեցին ժամանակավոր կառավարությունը և վերցրեց իշխանություն իր ձեռքը։Վ․Լենինի գլխավորությամբ ընդունվեց տարբեր օրենքներ որոնցից են պատերազմից դուրս գալը, հաշտության պայմանագիր կնքելը և այլն։
  
• Համեմատել հայերի նկատմամբ ցարիզմի և ժամանակավոր կառավարության վարած քաղաքականությունը:
  
  Ժամանակավոր կառավարություն ժամանակ հայերին վերաբերվել են ավելի լավ, քանի որ ստեղծվել է վարչական առանձին միավոր Թուրքահայաստան անվանումով։ Արդյունքում ժամանակավոր քաղաքականությունը վարում էր ավելի հայանպաստ քաղաքականությունը քան ցարիզմի ժամանակաշրջանում։
  
• Համեմատել, համադրել, արևմտահայերի, արևելահայերի հրավիրված առաջին համագումարների բովանդակությունը:
  
  Ավելի լավ որոշումներ կայացվեցին Արևմտահայերի հրավիրված առաջին համագումարում, քանի որ այստեղ քննարկվում էին ավելի համընդհանուր հարցեր, որոնք բոլորի մասին էր։
  
•  Պատմել Հայոց ազգային խորհրդի ստանձնած դերակատարման մասին:
  Արևելահայերի հրավիրած համագումարից քիչ անց ձևավորվեց 15-հոգանոց մարմին, որը կոչվեց Հայոց ազգային խորհուրդ։ Այդ խորհուրդի նստավայրը դա Թիֆլիսն էր։
  

Աղբյուրները ՝Հայոց պատմություն,

Առաջադրանք 2

Խորհրդային Ռուսաստանը և Հայաստանը

•  Ներկայացնել Ռուսաստոնում հոկտեմբերյան հեղարջումից հետո Անդրկովկասում տեղի ունեցող փոփոխությունները :
  
  Ամբողջ Անդրկովկասի քաղաքական ուժերը դատապարտեցին Բոլշևիկյան հեղաշրջումը։ Դրանից հետո ստեղծվեց Ժողովրդական կոմիսարների խորհուրդ։ Այդ ամենից հետո ստեղծվեց Անդրկովկասյան կոմիսարիատ, իսկ ԱՀԿ լուծարվեց։
  
•  Վերլուծել Երզնկայի զինադադարը:
  
  Ամեն բան շատ կտրուկ փոխվեց Կովկասյան հատվածում։ Անդրկովկասյան կոմիսարիատը սկսեց բանակցություններ Թուրքիայի հետ հաշտության պայմանագրի շուրջ և դրանից հետո 1917թ․ դեկտեմբերի 5-ին Երզնկայում կնքվեց հաշտության պայմանագիր և Բոլշևիկների հեղափոխությունից հետո Ռուս-թուրքական ճակատը փլուզվեց և Արևմտյան Հայաստանում մնաց ընդամենը 17 հազար մարդ։
  
• Ներկայացնել Արևմտյան Հայաստանի մասին բոլշևիկյան դեկրետը, գնահատել այդ փաստաթուղթը:
  
  Խորհրդային Ռուսաստանի կառավարությունը 1917 թ. դեկտեմբերի 29– ին ընդունեց
  «Թուրքահայաստանի մասին » հրովարտակը (դեկրետ): Դեռ նոյեմբերին ստեղծվել էր հանձնաժողով, որի կազմում էին բոլշևիկներ Վահան Տերյանը, Սարգիս Լուկաշինը, ՀՅԴ ներկայացուցիչ Ռոստոմը և ուրիշներ: Այդ հանձնաժողովն էլ կազմեց վերոհիշյալ հրովարտակի նախագիծը: Այդ հրովարտակով բոլշևիկյան կառավարությունը ճանաչում էր Արևմտյան Հայաստանում հայերի ինքնորոշման իրավունքը: Առաջարկում էր դուրս բերել ռուսական զորքերը Արևմտյան Հայաստանից և այն վերադարձնել Թուրքիային: Հրովարտակի դրական նշանակությունը թերևս այն էր, որ Խորհրդային Ռուսաստանը հրապարակայնորեն ճանաչում էր Արևմտյան հայաստանում հայ ժողովրդի ազատ ինքնորոշման և ազգային պետություն ունենալու իրավունքը:
  
•  Վերլուծել Բրեստ-Լիտովսկի հաշտության պայմանագիրը: Հիմնավորել  Խորհրդային Ռուսաստանի վարած քաղաքականությունը՝ հայերի շահերի անտեսումը  և Արևմտյան Հայաստանի վերադարձը Թուրքիային:
  
  Բրեստ-Լիտովսի հաշտության պայմանագրով ոտնահարվեցին հայ ժողովրդի իրավունքները։ Բոլշևիկները գործարքի գնացին Ռուսաստանի երեկվա թշնամիների հետ, որպեսզի պահպանեն իրենց իշխանությունը։ Երբ ստորագրվում թե այդ չարաբաստիկ պայմանագիրը, ռուսական զորքն արդեն լքել էր Կովկասյան ճակատը, և վերսկսվել էր պատերազմն Արևմտայն Հայաստանում։ Հաշտության 4-րդ հոդվածի և ռուս-թուրքական լրացուցիչ պայամնագրի համաձայն՝ Թուրքիային վերադարձվեցին Արևմտյան Հայաստանում գրավվածծ հողերը։ Ռուսաստանը պարտավորվեց իր զորքերը շուտափույթ դուրս հանել ոչ միայն Արևմտյան Հայաստանից։

Աղբյուրները՝ Հայոց պատմություն,

Երզնկայի զինադադար

1918թ. ռուսական նահանջից դեպի հերոսամարտ

Բոլշևիկյան հեղաշրջումը և Հայաստանը․ 8-րդ դասարան/տեսանյութ/

Իրադրությունը Երզնկայում

Բրեստ- Լիտովսկի բանակցությունների մեկնարկը

Ամփոփում

1. Առաջին աշխարհամարտի՝ պատճառները, ընթացքը, ավարտը և հետևանքները։
   
   Պատճառ։
   Տարածքային և տնտեսական հավակնություններ, առևտրի խոչընդոտում, միլիտարիզմ և ինքնիշխանություն, ուժերի հավասարակշռության խախտում, լոկալ հակամարտություններ, եվրոպական տերությունների դաշնային պարտավորություններ։
   
   Արդյունք
   Կատարվում է հեղափոխություններ Ռուսաստանում և նոյեմբերյան հեղափոխության արդյունք Ռուսաստանի, Օսմանյան կայսրության, Ավստրիայի, Հունգարիայի փլուզում։ Սկսվում է ամերիկյան կապիտալի ներթափանցումը Եվրոպա։
   
   Պատերազմից հետո Փարիզի հաշտության վեհաժողովում կազմվեցին մի քանի հաշտության պայմանագրեր, որոնց համաձայն որոնց պետք է պաշտոնապես ավարտվեր պատերազմը
   
   
2. Օտտո Բիսմարկի դերը Գերմանիայի միավորման և զարգացման գործում
   
   Բիսմարկը միավորեց գերմանական պետությունները, ստեղծելով միասնական գերմանական պետություն դառնալով երկրի առաջին կանցլերը:1871 թվականին ձևավորվեց Գերմանական կայսրությունը Օտտո ֆոն Բիսմարկի ղեկավարությամբ։ 
   
3. Տալ բառերի բացատրությունը
   Աբսոլյուտիզմ-միահեծան իշխանություն
   Իմպերիալիզմ-կապիտալիզմի բարձրագույն ու վերջին ստադիան, որ բնութագրվում է խոշոր մոնոպոլիաների ու ֆինանսական կապիտալի տիրապետությամբ։
   ԱՄՆ-ի հռչակագիրը-
   Վիեննայի վեհաժողովը համաևրոպական վեհաժողով, որտեղ որոշվեցին Եվրոպայի պետությունների սահմանները։
   Բուրժուազիա-կապիտալիստական հասարակության իշխող դասակարգը
   Գաղութացում-Գաղութանալը
   Մարդու և քաղաքացու իրավունքների հռչակագիր-1789 թվականին ընդունված «Մարդու և քաղաքացու իրավունքների հռչակագիրը», որը գրվել էր ԱՄՆ Անկախության հռչակագրի
   Լուսավորական շարժում-
   

Փետրվարի 18-25

Առաջադրանք 1

Գրել «Հայոց Մեծ Եղեռնը» թեմայով հետազոտական աշխատանք.

Հայկական մեծ հեղափոխությունը, որը նաև հայտնի է որպես Հայոց ցեղասպանություն, ողբերգական իրադարձություն էր, որը տեղի ունեցավ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ։ Դա Օսմանյան կայսրության կողմից հայերի տեղահանության, հարկադիր աշխատանքի և զանգվածային սպանությունների համակարգված արշավ էր։ Զոհերի ճշգրիտ թիվը հայտնի չէ, սակայն գնահատականները տատանվում են 1-ից 1,5 միլիոն մարդու միջև:

Հայկական մեծ հեղափոխությունը սկսվեց 1915 թվականին, երբ օսմանյան կառավարությունը սկսեց ձերբակալել և մահապատժի ենթարկել հայ մտավորականներին և համայնքի ղեկավարներին։ Դրան հաջորդեց հայ բնակչության տեղահանությունը դեպի հեռավոր վայրեր, որտեղ շատերը մահացան սովից, հիվանդություններից կամ բռնություններից: Ցեղասպանությունն իրականացվել է օսմանյան ռազմական ուժերի և անկանոն զինյալների օգնությամբ։

Հայկական մեծ հեղափոխությունը նշանակալից իրադարձություն էր հայոց պատմության մեջ և ճանաչվել է որպես ցեղասպանություն բազմաթիվ երկրների և միջազգային կազմակերպությունների կողմից։ Այնուամենայնիվ, Թուրքիան դեռևս հերքում է, որ իրադարձությունները ցեղասպանություն են, և այդ հարցը մնում է վիճելի միջազգային քաղաքականության մեջ:

Չնայած ցեղասպանության սարսափելի բնույթին, հայ ժողովուրդը ցուցաբերել է ուշագրավ տոկունություն և շարունակել է բարգավաճել՝ չնայած իր առջև ծառացած բազմաթիվ մարտահրավերներին: Հայկական մեծ հեղափոխության հիշողությունը շարունակում է մնալ հայկական ինքնության կարևոր մաս և ծառայում է որպես հիշեցում ապագայում նմանատիպ վայրագությունները կանխելու անհրաժեշտության մասին:

Առաջին համաշխարհային պատերազմը և հայերի ցեղասպանությունը

• Պատմական նախադրյալները
  Հայ ժողովուրդը վաղուց փոքրամասնություն էր Օսմանյան կայսրությունում, և նրա և թուրք մեծամասնության միջև լարվածությունը տարիներ շարունակ եռում էր: Առաջին համաշխարհային պատերազմի բռնկումը Օսմանյան կառավարությանը հնարավորություն տվեց ազատվել այն ամենից, ինչ նրանք տեսնում էին որպես պոտենցիալ ներքին սպառնալիք: Բացի այդ, օսմանյան պաշտոնյաները կարծում էին, որ հայերը համագործակցում էին Ռուսական կայսրության հետ, որը պատերազմում օսմանցիների թշնամին էր։
• Ցեղասպանության կազմակերպումը
  Ցեղասպանությունը սկսվեց 1915թ. ապրիլի 24-ին Ստամբուլում հայ մտավորականների և համայնքի ղեկավարների ձերբակալությամբ և մահապատժով: Դրան հաջորդեց հայ բնակչության տեղահանությունը հեռավոր շրջաններ, որտեղ շատերը մահացան սովից, հիվանդությունից կամ բռնությունից: Ցեղասպանությունն իրականացվել է օսմանյան ռազմական ուժերի և անկանոն զինյալների օգնությամբ։
• Հայերի ինքնապաշտշանական մարտերը/ նաև քարտեզ/
• Հայ ժողովուրդը, որը երկար ժամանակ փոքրամասնություն էր կազմում Օսմանյան կայսրությունում, պատերազմին նախորդող տարիներին հանդես էր գալիս ավելի մեծ իրավունքների և ինքնավարության համար: Առաջին համաշխարհային պատերազմի բռնկումը բազմաթիվ հայերի համար հնարավորություն տվեց միանալ ռուսական բանակին և կռվել Օսմանյան կայսրության դեմ, որը դիտվում էր որպես ընդհանուր թշնամի։ Հայ ժողովուրդը նաև ինքնապաշտպանության է գնացել ցեղասպանության ժամանակ՝ որոշ զինված դիմադրության խմբեր ստեղծելով, որպեսզի պաշտպանեն իրենց և իրենց համայնքները: Այս խմբերը հաճախ կազմված էին կամավորներից, ովքեր պայքարում էին իրենց գոյատևման և իրենց մշակույթի պահպանման համար:
• Եղեռնի հետևանքները
  Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Հայոց ցեղասպանության հետևանքները նշանակալի և երկարատև էին ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ միջազգային հանրության համար։ Հայկական կորուստներ. հաշվարկները ցույց են տալիս, որ ցեղասպանության ժամանակ սպանվել է 1-ից 1,5 միլիոն հայ, որը կործանարար ազդեցություն է ունեցել հայ բնակչության վրա: Մարդկանց կորուստը զգալի ազդեցություն ունեցավ նաև հայ մշակույթի և հասարակության վրա, քանի որ ընտանիքները քայքայվեցին, իսկ համայնքները ոչնչացվեցին:
• Հիշողություններ, պատմություններ/կարող են լինել նաև ընտանեկան/
  Հայոց ցեղասպանության հետ կապված հիշողություններն ու պատմությունները հայ ժողովրդի մշակութային և պատմական ժառանգության կենսական մասն են: Ցեղասպանությունը վերապրած շատերն ու նրանց ժառանգները կիսվել են իրենց պատմություններով ու հիշողություններով, որոնք փոխանցվել են սերունդների միջով:
• Մեծ տերությունների, օտարազգիների արձագանքները/ օր.ԱՄՆ-ի դեսպան Հենրի Մորգենթաու, Յոհաննես Լեփսիուս,Մաքսիմ Գորկին, Վալերի Բրյուսովը և Յուրի Վեսելովսկին՝ Ռուսաստանում, Անատոլի Ֆրանսը և Ռոմեն Ռոլանը՝ Ֆրանսիայում, Ֆրիտյոֆ Նանսենը՝ Նորվեգիայում, ՋեյմսԲրայսը, Դ. Լլոյդ Ջորջը և Ջ. Քերզոնը՝ Անգլիայում, Կառլ Լիբկնեխտը, Յովհաննես Լեփսիուսը, Յոզեֆ Մարկվարտը, Արմին Վեգները՝ Գերմանիայում,Վուդրո Վիլսոնը՝ ԱՄՆ-ում/ կատարել թարգմանություններ/
  
  Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ Հայոց ցեղասպանությունը արժանացավ միջազգային հանրության, մասնավորապես, անհատների և կազմակերպությունների զգալի ուշադրությանը, ովքեր աշխատել են իրազեկել հայ ժողովրդի դեմ իրականացվող վայրագությունների մասին: ԱՄՆ դեսպան Հենրի Մորգենթաուն նշանակալի դեր է խաղացել ցեղասպանությունը միջազգային հանրությանը բացահայտելու գործում, և նրա ջանքերին աջակցել են այնպիսի ազդեցիկ դեմքեր, ինչպիսիք են Յոհաննես Լեփսիուսը, Մաքսիմ Գորկինը, Վալերի Բրյուսովը և Յուրի Վեսելովսկին Ռուսաստանում, Անատոլի Ֆրանսը և Ռոմեն Ռոլանը Ֆրանսիայում: Նորվեգիայում՝ Ֆրիտյոֆ Նանսենը, Անգլիայում՝ Ջեյմս Բրայսը, Դ. Լլոյդ Ջորջը.
• Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը
  Հայոց ցեղասպանությունը Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Օսմանյան կայսրության կողմից հայ ժողովրդի համակարգված բնաջնջումն էր, որի հետևանքով զոհվեց մոտ 1,5 միլիոն հայ: Մինչ օրս Հայոց ցեղասպանությունը մնում է վիճելի հարց, և Թուրքիան՝ Օսմանյան կայսրության իրավահաջորդ պետությունը, հրաժարվել է պաշտոնապես ճանաչել այն որպես այդպիսին: Այնուամենայնիվ, շատ այլ երկրներ և միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել են Հայոց ցեղասպանությունը, այդ թվում.

Աղբյուրներ՝

Հայոց պատմություն/էջ122-133/, համացանց, «Տիգրան Հայրապետյան» գրադարան

Հայագիտական ուսումնասիրություններ/ կարող եք ուսումնասիրել մեկ թեմա/

Հասարակագիտական ստուգատես

Հասարակագիտական ստուգատես

Տիգրան Հայրապետյան-Բացահայտիր՝ ով է Տիգրան Հայրապետյանը:

• Բնութագրիր այն ժամանակահատվածը , երբ է ապրել, գործել է  հայ քաղաքագետ, լրագրող, միջազգայնագետ-վերլուծաբան Տիգրան Հայրապետյանը:
  
  Ծնվել է ՝ մարտի 18, 1964, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ Մահացել է՝ մարտի 9, 1999, Երևան, Հայաստան Ավարտել է ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի արաբագիտության բաժինը։ Ավարտել է Հաբիբ Բուրգիբի անվան Կենդանի լեզուների թունիսյան ինստիտուտը։ Գլխավորել է Երևանում իր կողմից հիմնված քաղաքական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի աշխատանքը։ Արցախյան շարժման ուսանողական առաջնորդներից մեկն էր։ 1999 թվականի մարտի 9-ին Տիգրան Հայրապետյանը մահացել է ավտովթարի պատճառով: Տիգրան Հայրապետյանի անունով կա գրադարան: Ընթերցասրահը տեղեկատվական մատենագիտական կենտրոն է և անընդհատ համալրվում է ընտիր գրականությամբ, զանազան հանրագիտարաններով և բառարաններով, քարտեզներով և ատլասներով։ Տիգրան Հայրապետյանը ունի նաև աշխատություններ՝
  «Անապատի հազար տարի»
  «Երրորդ աշխարհամարտի մատույցներում» երկհատոր ուսումնասիրություն
  
• Ընտրիր նշված հոդվածներից մեկը վերլուծիր, տեղադրիր քո բլոգում:
  
  Ահա հղումը
  
• ՔՈ կարծիքով, ինչու է «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում գործող գրադարանը կրում է Տիգրան Հայրապետյանի անունը:

Գյուստավ Լը Բոն«Ամբոխի հոգեբանությունը»/Թարգմանություն, վերլուծություն

Ռոբերտ  Գրին«Պատերազմի 33 ստրատեգիաները»/Թարգմանություն, վերլուծություն

«Գինին հայոց միջնադարյան իրավունքում»-այս թեմայով ուսումնասիրություն:

 Սոցիալական գովազդների ազդեցությունը դեռահասների շրջանում:

Հոդվածները վերլուծում ենք հետևյալ կետերին անդրառանալով՝:

ՀՈԴՎԱծԻ ՎԵՐԼՈՒծՈՒՄ

1.Տեղադրել նախընտրած հոդվածի հղումը  :

 2.Ներկայացնել հոդվածի հեղինակին/հակիրճ/:

3.Հոդվածի վերնագիրը. հարկավոր է ուշադիր կարդալ հոդվածը, անգամ մեկից ավելի անգամ: Առաջին հերթին ուսումնասիրեք վերնագիրը ՝ որքանով է այն ճշգրիտ արտացոլում հոդվածում բարձրացված թեման: Եվ նաև, թե որքանով է նշանակալից թեման ինքնին: Ինչպես  է հեղինակը հասկանում ու բացահայտում : Խնդիրը նորույթի տեսանկյունից վերլուծելու նրա մոտեցումը:

4.Անդրադառնալ հետազոտական թեմայի արդիականությանը:

5.Հիմնավորել փաստական ​​նյութի նորությունը, հուսալիությունը, ճշմարտացիությունը:

Օր.՝ Բացահայտելով իր դիրքն ու տեսակետները ՝ հեղինակը ապավինում է միայն իր ապրած դարաշրջանի փաստերին: Ներկայացվում է միայն փաստական ​​նյութ `անուղղակիորեն հաստատելով արված եզրակացությունների և առաջարկությունների ճիշտությունը: Այնպես որ, իմ կարծիքով, բավարար տվյալներ չկան, որոնք հաստատում են օգտագործված փաստերի իսկությունը:

6. Հոդվածում կոնկրետացնել ուսումնասիրվող թեմաները: Հաճախ հոդվածում մի քանի թեմաներ են արծարծվում, և պատահում է, որ հեղինակը մեկից մյուսը ցատկում է, և ի վերջո երկուսն էլ  ավարտվուն չեն: Նյութի բոլոր թեմաները պետք է բացահայտվեն հաջորդաբար `վերջում դրանցից յուրաքանչյուրի տրամաբանական եզրակացությամբ:

7. Վերոնշյալ չափանիշներին համապատասխան այս կարևոր կետերը վերանայելուց հետո դուք պետք է որոշեք թեման ամբողջությամբ բացահայտվա՞ծ է: Պատահում է, որ հեղինակը հատուկ չի բացահայտում ամեն ինչ մինչև վերջ ՝ թողնելով հարցը բարձրացված ՝ ընթերցողին ստիպելու մտածել և վերլուծել ինքն իրեն: Սրանք որոշակի նյութեր են, որոնք իրենց առջև խնդիր են դնում չբացահայտել և լիովին չվերլուծել նկարագրված խնդիրները, այդպիսով, հետաքրքրում են ընթերցողին ՝ հնարավորություն տալով ինքնուրույն եզրակացնել: Եթե ​​նման հոդվածի եք հանդիպում, ապա այն պետք է նշել նյութը ուսումնասիրելիս:

8. Դուրս գրել ձեզ համար կարևոր հատվածները, ձեր տեսակետը հիմնավորել:

ԵԹԵ ՄՈՄԸ ՍԵՂԱՆԻ ՏԱԿ ՉԵՍ ՊԱՀՈՒՄ (հոդված)

ԵԹԵ ՄՈՄԸ ՍԵՂԱՆԻ ՏԱԿ ՉԵՍ ՊԱՀՈՒՄ (հոդված)
Եթե մոմը սեղանի տակ չես պահումª աչք է ծակում: Եթե մոմը սեղանի տակ չես
պահում, առավելևսª գործող նախագահի կամ անբան ընդդիմությանª այն
դատապարտում են մարելու: Եթե մոմը սեղանի տակ չես պահում, ուրեմն սիոնիստ ես,
մասոն, հերետիկոս, աղանդավոր, կարևոր չէ ով, բայց հաստատ մի ինչ-որ բան, թե չէ
ինչո±ւ մոմը սեղանի տակ չես պահում: Գիտությունն ուսանում է, որ մեռնող
հասարակությունների միակ հրամայականն էª”եղիր այնպիսին, ինչպիսին մենք ենք, և
մի ձգտիր ոչնչի, ինչը չի կարելի ուտել կամ խմել՚: Ահա, այս երկաթյա
տրամաբանությամբ զինված, մարիչները հոգու և գիտակցության մեջ մեխածª շուրջ
բոլորը խավար եք տարածում և դեռ հրճվումª բա ինչո±ւ նա մոմը սեղանի տակ չի
պահում:
Ասված է. «մի փորձիր քո Աստծուն», բայց հաստատ հայերի համար չէ ասված, թե
ոչª երկու հազարամյակի ընթացքում գոնե մի կարճ ակնթարթ սթափության ու
խոհեմության պահ կապրեին, թե ոչª ակադեմիական բարձունքի հասած տգիտությունը
կցրվեր, և կկարողանային ըմբռնել, որ շարունակական աղետներից յուրաքանչյուրի
ժամանակ հենց այն տասը լուսավոր մոմը չի հերիքել, որ երկինքը այս ժողովրդին ևս
ապրելու արտոնություն տալու արդարացումն ունենար: Համազգային
ինքնասպանության այս արմատավորված ավանդույթն արդեն անհաղթահարելի է
թվում, իսկ հանգչող մոմերից բարձրացող ճիչըª հիրավի ձայն բարբառոյ…:
Յունգը սա կոչում է ենթագիտակցության մակարդակում քարացած զանգվածային
փսիխոզ, համեմատում է կենդանիների խմբային ինքնասպանության բնազդային
դրսևորումների հետ և գտնում է, որ զանգվածն այս ցիկլից առանց արնաթողության
դուրս գալ չի կարող, իսկ արնաթողության առաջին քայլ է դիտում փսիխոզին դիմադրող
միավորների ոտնատակությունը հիվանդ մեծամասնության կողմից, քանզի ոչ միայն
մարդկային հասարակություններում, այլև նույնիսկ կենդանական հոտերում բնությունը
փսիխոզին դիմադրելու կոչված տարրեր է ստեղծում: Բայց մենք գերմանացի կամ ռուս
չենք և երկու տասնամյակը մեկ միլիոնավոր զոհեր տալ չենք կարող, ու ոչ էլ
միլիոնավոր քառակուսի կիլոմետրերով հայրենիք ունենք, որպեսզի մի մասի գնով
փոխհատուցենք հոգեկան հիվանդությունից ինքնապաքինման անընդունակության
դիմաց:
Դիմադրության շարժումն անկասելի անկում է ապրում, իր շարքերից զոհեր
բաշխելովª հիվանդ մեծամասնության անթաքույց հրճվանքի ներքո: Այլևս «ով մեզ հետ
չէª ապրելու իրավունք չունի» սկզբունքի մամլիչի մեջ պարաֆինացվում են նրանք, ովքեր
գոնե տեսականորեն պետք է մոմը սեղանի տակ չպահողներ դառնային: Ողորմի
Յունգին, և նրա հայրն էլ անիծած, քանզի ոչ մի ցանկություն չկա տասնամյակների
հեռավորությունից կրկնել ծերուկի օրինակը և կորսված մարմինների ու հոգիների վրա
ներողամիտ հայացք գցելով արձանագրել`«տեսաք, որ ես ճիշտ էի, իսկ չէ որ ես ձեզ
նախազգուշացնում էի», ու ինքնաբավարարվածությունից հագեցած շարունակել
2
տեսական դատողություններ անել, որ այս և այս պայմաններում, այս և այս
գործողությունների դեպքում զանգվածային փսիխոզը կարելի կլիներ բուժել, պահպանել
հայրենիքն ու մարդկանց: Իսկ առայժմ, մանր խուլիգանության մեղադրանքով
ոստիկանությունում չհայտնվելու ինքնարդարացմամբ ստիպված ես համակերպվել
մետրոյի գնացքներում աջուձախ փակցված լպիրշության հետ, որ մեզ և մեր
երեխաներին է մատուցում «Չորրորդ իշխանություն» թերթը.«ԲԱՐՈՅԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
ԳԵՂԵՑԻԿ Է ՉԱՓԻ ՄԵՋ»: Լավ ընթերցեք այս նախադասությունը, մեծարգո տիկնայք և
պարոնայքª սա° է ձեր երկրի, ձեր պետականության, ձեր անկախության
գիտակցությունը, և նրանում է ձևակերպված ձեր դատավճիռը, քանզի բոլորիդ աչքի
առաջ վիրավորված են բոլոր մարգարեները, բոլոր առաքյալները, Հիսուսի արյունն ու
երկինքն ընդհանրապես: Ընթերցե°ք, և գուցե վերջապես հասկանաք, որ մոմը սեղանի
տակ չպահելը սոսկ քմահաճույք չէ:

Հունվարի 29-փետրվարի 4-ը

Առաջադրանք 1

Գերմանիայի և Իտալիայի վերամիավորումները

 Նկարագրել , համեմատել Գերմանիայի, Իտալիայի միավորման գործընթացներն ու արդյունքները։


1866 թ. Ավստրիայի և Պրուսիայի մրցակցությունը վերածվեց պատերազմի: Պրուսական բանակը ջախջախեց ավստրիացիներին: Գերմանական Համադաշնությունը հայտարարվեց լուծարված: Դրա փոխարեն 1867 թ. ստեղծվեց նոր ասոցիացիա ՝ Հյուսիս-Գերմանական միություն, որը բացի Պրուսիայից, ներառում էր Հյուսիսային Գերմանիայի փոքր նահանգները: Այս միության հիմք դարձավ ստեղծել կայսրություն Պրուսիայի գլխավորությամբ: Սեփական ազգային պետության ձևավորումը բարերար ազդեցություն ունեցավ տնտեսության վրա, ի հայտ եկան նոր գործարաններ և Գերմանիան արագորեն վերածվեց ագրարայինից արդյունաբերական պետության:

Վերամիավորումից հետո Իտալիան կրկին սկսեց զարգանալ։ Ավարտվեց արդյունաբերական հեղաշրջումը։ Զարգացան տնտեսության զանազան ճյուղեր։ Իտալիայի ապրանքներն արտահանվում էին աշխարհի շատ երկրներ։ Քսաներորդ դարի սկզբին երկում արդեն առկա էր զարգացած արդյունաբերական հասարակությունը։ Միջազգային հարաբերություններում Իտալիան ազդեցիկ դեր ուներ։ Ի դեպ, Իտալիան նույնպես սահմանադրական պետություն էր։

Համեմատել  Օ․ Բիսմարկի և Ջ․ Գարիբալդիի գործունեությունները։

Օ․ Բիսմասկը Պրուսական թագավորության ոգեշնչողն էր։ Նա ասում էր, որ միայն զենքով կարող ես պայքարել թշնամուդ դեմ։ «Դարաշրջանի հիմնահարցերը վճռվում են ոչ թե ճառերով և քվեարկությամբ, այլ երկաթով և արյամբ» սա նրա հավատամքն է։

Ջ․ Գարիբալդին կարծում եմ նման էր Օ․ Բիսմակին, բայց Օ․ Բիսմակը ուղղակի ոգեշնչում էր, իսկ Ջ․ Գարիբալդին անում էր այդ ամենը, նա ազգային հերոս էր, և 1860թ․ իր զորաջոկատով նա ափ իջավ և ազատագրեց Իտալիայի հարաֆը։

Աղբյուրները ՝ Համաշխարհային պատմություն , էջ 102-106, համացանց

Թարգմանություն

Документальный фильм «Эпоха перемен. Отто фон Бисмарк»

“Железный канцлер” Бисмарк: Плодами революций пользуются проходимцы

15 Железных цитат — Отто Фон Бисмарка

Առաջադրանք 2

Օսմանյան կայսրության և Իրանի արդիականացման փորձերը

Ներկայացնել Օսմանյան կայսրությունում   18-րդ դարի երկրորդ կեսից մինչև 20-րդ դարի սկզբում տեղի ունեցող իրադարձությունների ժամանակագրությունը, ամփոփել տեղի ունեցած փոփոխությունները 10 նախադասությամբ:/Համաշխարհային պատմություն, էջ 49-51,էջ 119-122/:

Ներկայացնել Իրանում տեղի ունեցող իրադարձությունների 18-րդ դարի սկզբից մինչև 20-րդ դարի սկզբում տեղի ունեցող իրադարձությունների ժամանակագրությունը, ամփոփել տեղի ունեցած փոփոխությունները 10 նախադասությամբ:/Համաշխարհային պատմություն, էջ 51-53, էջ 122-124/:

Տալ «արդիականություն», «սահմանադրություն» հասկացությունների բացատրությունը:

Համեմատել Թուրքիայի և Իրանի արդիականացման գործընթացը:

Աղբյուրները՝ Համաշխարհային պատմություն, 8-րդ դասարան,  էջ 119-124, համացանց:

Advertisement

Լրացուցիչ աշխատանք/ Պարտադիր նշել օգտագործված գրականությունը, չորս աղբյուրը պարտադիր/

«20-րդ դարի սկզբին Թուրքական իրականությունը»

1908 Թ. ԵՐԻՏԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՀԵՂԱՇՐՋՈՒՄԸ ԵՎ
ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԻ ՁԵՎԱՎՈՐՈՒՄԸ ՕՍՄԱՆՅԱՆ
ԿԱՅՍՐՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ
ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ Ն. Մ.

ՀՅԴ-Երիտթուրքեր շփումներից. 1914, ԿարինՀՅԴ-Երիտթուրքեր շփումներից. 1914, Կարին

Թարգմանություն- Հեղափոխությունների պատմություն: Երիտթուրքեր

Հոդված- Թուրքիայի պատմության մութ էջերի լուսավորման փորձ անողները անկե՞ղծ են արդյոք

«Պարսկական հեղափոխությունը և հայերը»

Հրաչիկ Սիմոնյան. «1905-1912 թթ. պարսկական հեղափոխությունը և հայերը»

Օսմանյան կայսրության մեջ բարեփոխումները ստացել էին թանզիմաթ անունը։
1853թ․ Ռուսաստանը հարձակվեց Օսմանյան կայսրության վրա։Անգլիան և Ֆրանսիան օգնեցին որ Օսմանյան կայսրությունը հաղթի։ 1856թ․ պատերազմը ավարտվեց Ռուսաստանի պարտությամբ։ 1876թ․ նոր գահ բարձրացած Աբդուլ Համիդ II-ը ստիպված ընդունեց սահմանադրությունը։ Ընտրվեց օսմանյան խորհրդարան, 2 տարի անց Աբդուլ Համիդը ցրեց խորհրդարանը։
1905-1911թթ․ հեղափոխություննն Իրանում
Այս շրջանում Իրանն այնքան էր թուլացել որ նրա վրա մեծ ազդեցություն ունեին Ռուսաստանն ու Անգլիան։ Իրանում անգլացիները ստեղծեցին Անգլոպարսկական նավթային ընկերությունը և իրենց վերահսկողության տակ վերցրին իրանական նավթը։XIX դարի երկրորդ կեսին իրանական բարեփոխումների ակտիվ մասնակիցներից էին հայ ազգի Մելքոն խանը և Եփրեմ խանը։ 1905թ․ Թեհրանում իշխանությունների դեմ մեծ պայքար սկսվեց շահը ստիպված ընդունեց սահմանադրություն և հիմնադրեց մեջլիսը։ Հետադիմական ուժերը շահ Մոհամադ Ալիի գլխավորությամբ հակահարձակման անցան նրանց օգնեցին Անգլիացիներն ու Ռուսները։1911թ․ Ռուսաստանը գրավեց հյուսիսային Իրանը։ Սահմանադրական շարժումը պարտություն կրեց։

Հարցեր

1)Գրիգոր Լուսավորիչը ո՞ր եկեղեցին է հիմնադրել Քարքե լեռան լանջին։
Իննակնյան Ս. Կարապետ։
2)Որ բերդում էր բանտարկվել Արշակ ||-ը։
Անհուշ
3)Որ բերդում պահվող Արշակունյաց գանձերին տեր կանգնեց Պապ թագավորը։
Դարույնք
4)Ում հետ է ամուսնացել Արշակ |||-ը։
Վարազդուխտի
5)Որ քաղաքում է Մեսրոպ Մաշտոցը ստեղծել հայոց գրերը։
Ուռհա
6)Որ պատմիչն է նկարագրել Վահանանց ապստամբությունը։
Ղազար Փարպեցին։
7)Ում որդին էր Սահակ Պարթևը։
Ներսես Մեծի
8)Բագրատունի,որ արքան է Անին դարձրել մայրաքաղաք։
Աշոտ |||
9)Ո՞վ է կոչվում Իրանի Նապոլեոն:
Նադեր Շահ
10)Ո՞վ է Կոմունիստական կուսակցության հիմնադիրը.
Լենին
11)Ո՞վ է ուսումնասիրել Նոր աշխարհը։
Քրիստափոր Կոլումբոս.
12)Որո՞նք էին Չինաստանի չորս մեծ գյուտերը։
թղթագործություն, կողմնացույց, վառոդ և տպագրություն
13)Ո՞վ է Միացյալ Նահանգների առաջին նախագահը.
Վաշինգտոն

III Ուսումնական շրջան

Օր 1-ին։
Այսօր մենք ծանոթացանք մեր ջոկատի հետ, ամեն մեկը ներկայացրեց իր անուն ազգանունը, տարիք և սիրելի զբաղմունքը։ Հետո մենք բաժանվեցինք 3 խմբի։ Քննարկեցինք նախագծերը որոնք պետք է իրականացնենք։ Այնուհետ գնացել ենք տիկին Շողիկի մոտ և խաղի միջոցով գուշակել ենք բույսերի անվանումները։ Նաև մասնակցել ենք շատ հետաքրքիր Դիջիտեքին և ստեղծել մեր լոգոն։ Եվ օրը ամփոփել ենք տարբեր ազգային խաղեր նախագծով և պատրաստել ենք հետաքրքիր հարցեր այլ խմբերի համար։

Նաև մեր օրը կարող եք դիտել ներքևի լուսաշարքով։

Օր 2-րդ։
Այսօր շատ հետաքրքիր օր էր։ Առավոտը սկսցեցինք տարբեր ազգային խաղեր նախագիծը քնարկելով։ Երկրորդ ժամին մեզ մոտ Պար դաս էր։ Այնուհետև մենք կատարեցինք թեյախմություն, որի շուրջ պատմեցինք թեյի մասին հետաքրքիր փաստեր։ Հետո մեր մոտ ֆիսկուլտուրաի ժամ էր։ Իսկ օրը ամփոփեցինք հետաքրքիր խաղով որոնք մեզ համար պատրաստել էին մեր ջոկատի երեխաներից։ Ինձ ամնեաշատը դուր եկավ մեզ համար պատրաստած հարցերը։


Ահա և մի քանի փաստ թեյի մասին։

1.Նախկինում կային թեյասերներ, որոնք օգտագործում էին աղ թեյի մեջ, այլ ոչ թե շաքարավազ: Աղը մինչ օրս երբեմն թեյի մեջ օգտագործվում է Տիբեթում:

2. Երկրագնդի վրա ըմպում են ավելի քան 2 մլն բաժակ թեյ մեկ վայրկյանում:

3. Երբ թեյը դեռ նոր էր հայտնվել Եվրոպայում, շատերը չգիտեին, թե ինչպես պետք է այն օգտագործել, և անգամ թագավորական ընդունելություններից մեկի ժամանակ թեյի տերևներից պատրաստեցին… այո, աղցան 🙂 Աղցանը շատ մեծ հաճույքով կերան, չնայած այն հանգամանքին, որ այն նախատեսված չէր ուտելու համար 😉

4. Ֆրանսիայոuմ XVII –րդ դարում թեյը օգտագործում էին ծխախոտի պես` թաթախելով այն կոնյակի մեջ, ինչը հաղորդում էր ավելի ուժեղ բուրմունք ծխախոտին: Կարծու՞մ եք այսքանով սահմանափակվում էին թեյի օգտագործման առումով: Իհարկե՝ ոչ, թեյի մոխիրը նաև ատամների սպիտակեցման համար էր:

5. Անգլիայում թեյը սկզբնական շրջանում գաղտնի էր ներմուծվում և վաճառվում էր միայն հատուկ փակ սրճարաններում, որտեղ կանանց մուտքն արգելվում էր: 
Ահա և իսկական սեռային խտրականություն. ինչպե?ս կարելի էր զրկել կանանց այս հրաշալի ըմպելիքը վայլելելու հաճույքից :


Օր 3-րդ

Այսօր մենք շատ հետաքրքիր սկսեցինք մեր օրը, Նախնական Զինվորական Պատրաստություն առարկայով։ Լուսանկարեցինք շատ լուսանկարներ։ Այնուհետ քննարկեցինք ճամփորդությունները, այն վայրերը, որոնք պիտի այցելենք։ Գծել ենք էսքիզներ, որից հետո գնացել ենք կավագործության և մեր գծած նկարները անցկացրել ենք կավի վրա։ Օրը վերջացրել ենք Լրտես խաղով։ Ինձ ամենից շատ դուր եկավ կավով աշխատելը։ Շատ հետաքրքիր օր էր։

Օր 4- րդ

Այսօր մենք քնարկել ենք մարդու սուտը։ Իմացեկ ենք շատ հետաքրքիր փաստեր, օրինակ երբ մարդը ստում է նրա սիրտը արագ է խփում սովորականից և մարրդը ձերքերը դառնում են ավելի էմոցիոնալ։ Այնուհետ գնացինք երգի։

Օր 5-րդ

Այսօր առաջին ժամին մենք ամփոփել ենք շաբաթը, կիսվել մեր էմոթիաներով։ Ստուգել ենք մեր առաջադրանքները։ Այնուհետ թափառել ենք Բանգլադեշով։ Ճանապարհին պատմել ենք իրար շատ հետաքրքիր դեպքեր մեր կյանքից։ Ինձամենից շատ դուր եկավ թափառելը։ Օրը վերջացրել ենք պոնչիկանոցում։ Շատ լավ օր ենք անցկացրել։

Շաբաթ 2-րդ


Օր 1-ին

Այսօր մենք օրը սկսեցինք Ալիաս խաղով այնուհետև պատրաստվեցինք և գնացինք ոտքով սահադաշտ հետաքրքիր թեմաներ քննարկելով մենք հասանք սահադաշտ։ Փոխեցիք մեր կոշիկները և հագանք չմուշկները և դուրս եկանք սահելու շատ անգամ ընկանք բայց միևնույնե շատ լավ ժամանակ անցկացրեցինք։ Նաև ես շատ եմ սիրում չմուշկով սահել։ Առաջին անգամ սահել եմ երբ 8 տարեկան էի։ Շատ լավ օր էր ինձ շատ ու շատ դուր եկավ։

Օր 2-րդ

Այսօր մենք առաջին ժամին գրել ենք պատում թե ոնց ժամանակ անցկացրեցինք սահադաշտում։ Հետո գնացել ենք տիկին Շողիկի մոտ և խնամել ենք կենդանիներին նույնիսկ տնկել ենք բույսեր և քնարկել ենք բույսերի մասին։ Օրը ավարտել ենք բլոգային աշխատանքներով և նույնպես խախացել ենք Ալիաս։ Ինձ ամենից շատ դուր եկավ տիկին Շողիկի մոտ գտնվող կենդանիները։

Օր 3-րդ և 4-րդում ես բացակայել եմ վատառողջ լինելու պատճառով։

Օր 5-րդ

Այսօր մենք գնացել ենք Սևաբերդ։ Մենք հավաքեցինք մեր իրերը և ճանապարհ ընկանք դեպի սևաբերդ։ Ճանապարհին լսեցինք երգ, քնեցինք կարճ ասած լավ ժամանակ անցկացրեցինք։ Վերջապես մենք հասանք և միանգամից վազեցինք ձնով խաղալու և սահելու, գցեցինք մեր ընկերներին ձների մեջ։ Ինձ շատ դուր եկավ սահելը ձյան վրա։ Շատ լավ օր էր։

Հովնաթանյան ընտանիք

Հովնաթանյան ընտանիք, 17-19-րդ դարեր հայ նկարիչների ընտանիք։ Տոհմի հիմնադիրը բանաստեղծ, նկարիչ և երաժիշտ Նաղաշ Հովնաթանն էր։ Մոտ երկու հարյուրամյակի ընթացքում այդ տոհմի մի քանի սերնդի ներկայացուցիչներ զգալի դեր կատարեցին հայ ու հարևան ժողովուրդների մշակութային կյանքում։

Հովնաթանյան նկարիչների տոհմը նոր աստիճանի է բարձրացրել հայ կերպարվեստը։ Խարսխված լինելով հայկական միջնադարյան արվեստի վրա, յուրացնելով հարևան ժողովուրդների մշակույթներից իրենց գեղարվեստական ընկալումներին հոգեհարազատ տարրեր, դրանք զուգակցելով նոր ժամանակների հայ արվեստի պահանջներին՝ Հովնաթանյանները կարողացել են սկզբնավորել հայկական գեղանկարչության մի շարք ժանրեր, ստեղծել արտահայտչականության գաղափարա-գեղարվեստական որոշակի կանոններ, որոնք օրինակելի են դարձել ժամանակի կովկասյան գեղանկարչության համար։

Հովնաթան Հովնաթանյան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հակոբ Հովնաթանյանի որդին էր Հովնաթան Հովնաթանյանը (1730—1801 թթ.), որը 1776 թվականից վրաց Հերակլ 2-րդ թագավորի պալատական նկարիչն էր։ 1778 թ. Հովնաթան Հովնաթանյանը հրավիրվեց Էջմիածին՝ զարդանախշելու Մայր տաճարը։ Նա Էջմիածին եկավ իր աշակերտների հետ, վերանորոգեց և լրացրեց մեծանուն պապի ստեղծած որմնանկարները, դրանց կողքին սոսնձեց կտավների վրա արված աշխատանքները։ Նա ստեղծեց նաև հայ պատմական գործիչների մի շարք դիմանկարներ^[1]։

Մկրտում Հովնաթանյան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տոհմի չորրորդ սերնդի շնորհալի ներկայացուցիչն էր Մկրտում Հովնաթանյանը՝ Հովնաթանի որդին, (1779 թվական, Թիֆլիս—1845/1846 թվական, Թիֆլիս), որը դիմանկարիչ էր, ուներ արվեստանոց, աշակերտներ։ Պահպանվել են կաթողիկոս Եփրեմի, Ս. Խ. Գուրգենբեկյանի դիմանկարները (Հայաստանի պետական պատկերասրահ), հայ թագավորների դիմանկարների շարքը (Հայաստանի պետական պատկերասրահ և էջմիածնի վանքի Վեհարան)։ Ինչպես այս աշխատանքներում, նույնպես և Թիֆլիսի Նորաշենի եկեղեցու նկարազարդումներում (1834—1835 թթ.) առկա են կլասիցիզմի որոշակի տարրեր, որոնք ժամանակի գեղագիտական ճաշակի արտահայտություններ են։

Առաջադրանքներ

Նոյեմբերի 26-դեկտեմբերի 2-ը,

Առաջադրանք 1

Արևմտահայերի կոտորածները և ինքնապաշտպանական կռիվները 1890-ական թվականները

• Վերլուծիր 1895թ. «Մայիսյան բարենորոգումներ»  և նրա հետևանքները:

Օսմանյան կայսրության հայաբնակ վայրերում վարչական, դատական և այլ վերափոխումների ծրագիր: Բեռլինի դաշանագրի 61-րդ հոդվածի համաձայն կազմել էին Կ. Պոլսում Մեծ Բրիտանիայի, Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի դեսպանները և ներկայացրել սուլթանի կառավարությանը 1895-ի մայիսի 11-ին (այստեղից էլ «մայիսյան» անվանումը): Նախագիծը ներկայացվեց եվրոպական հասարակական կարծիքի ճնշման տակ։

Նախագիծը հիմանականում նախատեսում էր հայաբնակ վեց վիլայեթներում կենտրոնական իշխանության ամրապնդում, հասարակական   կյանքի զարգացում, արտադրության և տնտեսական դրության կարգավորում, ինչպես նաև քրիստոնյաների պաշտպանությունը քուրդ ցեղապետների կամայականություններից:

Ըստ նախագծի, նահանգների վալիները (նահանգապետներ) պետք է նշանակվեին Օսմանյան կայսրության ընդունակ և բարեխիղճ պաշտոնյաներից, առանց կրոնի խտրության, 5 տարի ժամկետով: Մեծ  տերությունների կիսապաշտոնական հովանավորությամբ Բ. դռանը կից կազմվելու էր մշտական հանձնաժողով (վերահսկող կայուն կոմիտե), որը կհսկեր բարենորոգումների անթերի գործադրությունը: Բոլոր պաշտոնները նաև ոստիկանությունը պետք է բաշխվեին մահմեդականների և քրիստոնյաների միջև. եթե պաշտոնյան մահմեդական էր, նրա օգնականը քրիստոնյա էր լինելու և՝ ընդհակառակը: Բոլոր խորհուրդների (նախագահական ընդհանուր խորհուրդը, սանջակի, կոզայի և նահիեի), ինչպես և տարբեր հանձնախմբերի (այդ թվում՝ հատուկ դատաստանական) կեսը պետք է քրիստոնյա լիներ:

«Մայիսյան բարենորոգումներ»-ի ծրագիրը, որը խիստ չափավոր էր, կազմված էր հիմանակում գործող թուրքական  օրենքների սահմաններում և առանձին իրավունքներ չէր ընձեռում հայերին ու առավել ևս՝ բավարարում նրանց քաղաքական պահանջները, այդուհանդերձ,

• Համեմատել Զեյթունի հերոսամարտը, Վանի ինքնապաշտպանությունը, հետևանքները:

Երկուսի հետևանքներն էլ ես նմանեցնում եմ, քանի որ երկու ինքնապատշպանության և հերոսամարտի վերջում էլ նրանք այսպես ասած հաղթահարեցին շատ դժվարություններ, Զեյթունի հերոսամարտի վերջում հաշտություն տիրեց, իսկ Վանի ինքնապատշպանության վերջում հայերը կարելի է ասել փրկվում են կոտորածներից։

• Ցանոթացիր այս հղմանը «Ցեղասպանություն»  տերմինը,     ինչ փոփոխություններ կկատարեիր, հիմնավորիր կամ հերքիր, որ 21-րդ դարում ցեղասպանություն չի կատարվում:

Ոչինչ չէի փոխի:

• Փորձիր վերհանել քո նախնիների պատմությունը.արդյոք դու էլ մազապուրծ փախած հայի ժառանգ ես, թե ոչ, եթե այո , ապա հարցումների արդյունքում հավաքագրի այդ պատումը՝ նկարներով, հնամյա իրերի լուսանկարներով:

Ոչ, ես մազապուրծ փախած հայի ժառանգ չեմ։

• Արդի և ապագա ինչ մոտեցում ես առաջարկում սահմանակից պետության/Թուրքիայի/, քո հասակակիցների  հետ:

Առաջադրանք 2

Ազատագրական պայքարը Արևմտյան Հայաստանում

• Պատմել   20-րդ դարի սկզբին արևմտահայության նկատմամբ սուլթանական վարչակարգի վարած քաղաքականության մասին:
• Ներկայացնել հայ ազատագրական շարժման ղեկավարների ընտրած մարտավարությունը:
• Համեմատել Մշո Ս.Առաքելոց վանքի կռիվը և 1904թ. Սասունի ապստամբությունը/ ընթացքը, ավարտը/:
• Հիմնավորեք կամ հերքեք այն տեսակետը, որ 20-րդ դարի սկզբին  հայդուկային շարժումը  իրեն սպառել էր:
• «Հայ կանայք/ կամ  հայ կինը/ 19-րդ դարավերջի , 20-րդ դարասկազբի հերոսամարտի տարիներին:»
• Խաչիկ Դաշտենց «Ռանչպարների կանչը»/ մեկ շաբաթվա ընթացքում կարդալ ընտրելի հատվածը,ամփոփել 15նախադասությամբ/

Նոյեմբեր ամսվա ամփոփում

Նոյեմբեր ամսվա ամփոփում

Յուրաքանչյուր առաջադրանքի ներքո տեղադրել ձեր կատարված առաջադրանքը:

Հոկտեմբերի 30-ից նոյեմբերի 5-ը. առաջադրանք, 8-րդ դասարան

Նոյեմբերի 6-13-ը, առաջադրանք, 8-րդ դասարան

Նոյեմբերի 13-19-ը, առաջադրանք, 8-րդ դասարան

Նոյեմբերի 20-27-ը, առաջադրանք 8-րդ դասարան

Նախագիծ
Անհատական նախագիծ

Թարգմանություն 
Մետտերնիխը

Կես էջի սահմանում ամփոփել ՝ինչ թեմաներ ենք ուսումնասիրել:
Մենք ուսումնասիրել ենք Նապոլեոն Բոնապարտին, նրա պատերազմները։ Ռուս թուրքական առաջին և երկրորդ պատերազմը, Վիեննայի վեհաժողովը, Չինաստանի բացումը։

Գնահատել ձեր նոյեմբեր ամսվա աշխատանքը:
8

Նոյեմբերի 20-27-ը

Առաջադրանք 1

Ռուս-թուրքական 1877-78թթ պատերազմը, Հայկական հարցի միջազգայնացումը/ Հայոց պատմություն, դասագիրք 8-րդ դասարան, էջ 73-79/

• Պատմել 1877-1878թթ.-ի ռուս-թուրքական պատերազմի ընթացքի մասին:
  
  Ղրիմի պատերազմում թուրքերից ու նրա եվրոպական դաշնակիցներից կրած ծանր պարտությունը խաթարել էր Ռուսաստանի միջազգային վարկը։ Կորցրած հեղինակությունը վերականգնելու և Բալկաններին ու Արևմտյան Հայաստանին տիրելու նպատակով 1877թվականին ապրիլին Ռուսաստանը պատերազմ սկսեց Օսմանյան կայսրության հետ։ Մասնաճյուղի հրամանատարն էր հայազգի նշանավոր զորավար Միխայիլ Լոռիս-Մելիքովը (Լոռու Մելիքյանը)։ Պատերազմին մասնակցում էին հայազգի այլ զորավարներ։ Ճակատի ձախ թևում կռվող Երևանյան ջոկատի հրամանատարը գեներալ Արշակ Տեր-Ղոկասովն էր։ Նրա զորաջոկատը անցնելով Արարատ լեռը Հայկական պարից բաժանող լեռնանցքով պատերազմի առաջին մասին գրավեց Բայազետի և Ալաշկերտի գավառները։ 1877թ. հունիսին մոտ 10-հազարանոց թուրքական զորքը պաշարեց Բայազետը։ Հայ պամտպաններից Սամսոն Տեր-Պողոսյանին հաջողվեց քրդական տարազով ծպտված անցնել շրջապատման օղակը և լուր հասցնել Տեր-Ղուկասովին։ 1877թ. աշնանը ռուսական զորքերը պաշարեցին Կարսը, որի գրավումը հանձնարարվեց հայազգի մեկ այլ գեներալի՝ Հովհաննես Լազարյանին։ Նոյեմբերի 6-ին հայ կամավորների առաջապահ ջոկատից ուղեկցությամբ ընթացող վճռական գրոհն ավարտվեց փայլուն հաղթանակով։ 1878թ. փետրվարին թուրքերն առանց լուրջ դիմադրության հանձնեցին նաև Արևմտյան Հայաստանի ռազմավարական մյուս կենտրոնը՝ Կարինը, ինչպես նաև Սև ծովի մի շարք շրջանները։
  
• Սահմանել ‹‹Հայկական հարց››, ‹‹Արևելյան հարց››հասկացությունները:
  
  Հայ ժողովրդի քաղաքական պատմության, այն է՝ օտարների տիրապետությունից Հայաստանի ազատագրման, Հայկական լեռնաշխարհում ինքնուրույն հայկական պետականության վերականգման, հայ ժողովրդի համախմբման և այդ նպատակներին հասնելու համար մղված հայ ազգային-ազատագրական պայքարի հիմնահարցերի ամբողջություն: Հայկական հարցը, որի առաջացումը պայմանավորված էր հայկական պետականության անկումով, դարձել է Արևելյան հարցի բաղկացուցիչ մասը, կարևոր տեղ գրավել միջազգային հարաբերություններում, մեծ տերությունների մերձավորարևելյան քաղաքականության մեջ, Օսմանյան կայսրությունում ազդեցության ոլորտների և նրա տիրույթների բաժանման համար նրանց պայքարում: Հայկական  հարց տերմինը միջազգային դիվանագիտության մեջ սկսվել է գործածվել 1877-78-ի ռուս-թուրքական պատերազմից հետո:
  
• Համադրել Հայկական հարցը Սան-Ստեֆանոյի պայմանագրում և Բեռլինի կոնգրեսում:
  
  1878թվականին փետրվարի 19-ին կնքվեց ռուս-թուրքական հաշտության Սան Ստեֆանոյի պայմանագիրը։ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրով միջազգային դիվանագիտության մեջ առաջին անգամ ձևակերպում ստացավ Հայկական հարցը։ Պայմանագրի 16-րդ հոդվածով սուլթանական կառավարությունը պարտավորվում էր ռուսների գրաված և Թուրքիայի վերադարձվող հայկական գավառների բարեփոխումները անցկացնել և ապահովել հայերի անվտանգությունը քրդերից և չերքեզներից։ Այդ միջազգային փասթաթղթում գործածվել է Հայաստան բառը։ Սան Ստեֆանոյի պայմանագիրն ամրապնդում էր Ռուսաստանի դիրքերն Արևմտյան Հայաստանում։ 1878թ. հունիսին Բեռլինում գումարվեց վեհաժողովը ռուս-թուրքական հաշտության պայմանները վերանայելու նպատակով։ Հայերի պահանջները վեհաժողովին ներկայացնելու համար Մկրտիչ Խրիմյանի կամ Խրիմյան հայրիկի գլխավորությամբ կազմվեց հատուկ պատվիրականություն։
  
• Փորձիր  ներկայացնել  Հայկական հարցի լուծման քո տարբերակը :
• ‹‹Մկրտիչ Խրիմյան.Երկաթե և թղթե շերեփը››
  
  

Առաջադրանք 2

Դասարանական-Ազատագրական խմբակները և կազմակերպությունները/Հայոց պատմություն, դասագիրք, 8-րդ դասարան, էջ80-82/

Գրավոր ներկայացրու 19-րդ դարի 70-90-ական թթ.-ի ազատագրական խմբակների, կազմակերպությունների առաջացման պատճառները, ընթացքը, նշանակությունը:

Տանը

Հայ ազգային կուսակցությունները, հայդուկային շարժումը/ Հայոց պատմություն, դասագիրք, 8-րդ դասարան, էջ 83-90/

• Ներկայացրու, համեմատիր հայկական կուսակցությունների և հայդուկային շարժման առաջացման պատճառները:
• Անդրանիկ Օզանյան, Գևորգ Չավուշ, Հրայր Դժոխք, Աղբյուր Սերոբ և Սոսե/ ռադիոնյութի պատրաստում որևիցե մեկի մասին/
• Ներկայացրու, հիմնավորիր արդի շրջանում որևիցե քեզ համար ընտրելի մի կուսակցություն:
• Քո շրջապատում փորձիր գտնել Արցախյան ազատագրական պայքարի մասնակից, հարցազրույցի միջոցով պարզի նրա մղած պայքարի պատճառների, ընթացքի, խնդիրների, հետևանքների կարևորության մասին/կարող է լինել նաև ռադիոնյութ, տեսաֆիլմ:
• «Հայկական բանակի դարավոր պատմությունը»
• Ընտրիր որևիցե մի երկիր, պատմիր այդ երկրի բանակի առանձնահատկությունների մասին:

Թարգմանություն Մետտերնիխը

Австрийский государственный деятель Клеменс Меттерних (Klemens Metternich) родился 15 мая 1773 года в Кобленце, в Рейнской области.

Его отец граф Франц Георг Меттерних в 1773 году служил высшим чиновником при дворе архиепископа Трирского, позднее перешел на австрийскую дипломатическую службу и в 1791 году получил пост губернатора Австрийских Нидерландов (ныне Бельгия).

В ноябре 1788 года Меттерних поступил в Страсбургский университет, где обучался праву, естественным наукам, медицине. В университете Клеменс проучился всего два года, после чего перешел в университет Майнца, где занимался на факультете права. Осенью 1794 года Меттерних переехал в Вену.

Ավստրիացի պետական ​​գործիչ Կլեմենս Մետերնիչը ծնվել է 1773 թվականի մայիսի 15-ին Ռեյնլանդի Կոբլենց քաղաքում։ Նրա հայրը՝ կոմս Ֆրանց Գեորգ Մետերնիխը, 1773 թվականին ծառայում էր որպես բարձրաստիճան պաշտոնյա Տրիերի արքեպիսկոպոսի արքունիքում, այնուհետև անցավ Ավստրիայի դիվանագիտական ​​ծառայությանը և 1791 թվականին ստացավ Ավստրիական Նիդեռլանդների (այժմ՝ Բելգիա) նահանգապետի պաշտոնը։ 1788 թվականի նոյեմբերին Մետերնիչը ընդունվել է Ստրասբուրգի համալսարան, որտեղ սովորել է իրավունք, բնական գիտություններ և բժշկություն։ Կլեմենսը համալսարանում սովորել է ընդամենը երկու տարի, որից հետո տեղափոխվել է Մայնցի համալսարան, որտեղ սովորել է իրավագիտության ֆակուլտետում։ 1794 թվականի աշնանը Մետերնիչը տեղափոխվեց Վիեննա։

Благодаря браку, заключенному 29 сентября 1795 года с графиней Элеонорой Кауниц, внучкой и наследницей канцлера Австрии графа Венцеля фон Кауница, Меттерних вошел в элиту габсбургской империи.

В 1801 году Клеменс был направлен в Дрезден в качестве посланника австрийского императора.

В феврале 1803 года Франц I назначил его своим полномочным министром в Берлине.

В 1806 году Меттерних стал послом Австрии в Париже.

В октябре 1809 года Клеменс Меттерних занял пост министра иностранных дел Австрии.

Когда в 1812 году Наполеон готовил вторжение в Россию, Меттерних вел переговоры о союзе с Францией и в то же время уверял российского императора Александра I, что австрийская армия будет избегать участия в войне.

Շնորհիվ 1795 թվականի սեպտեմբերի 29-ին կոմսուհի Էլեոնորա Կաունիցի՝ Ավստրիայի կանցլեր կոմս Վենցել ֆոն Կաունիցի ժառանգորդի հետ ամուսնության՝ Մետերնիչը մտավ Հաբսբուրգյան կայսրության էլիտա։ 1801 թվականին Կլեմենսն ուղարկվում է Դրեզդեն՝ որպես Ավստրիայի կայսրի բանագնաց։ 1803 թվականի փետրվարին Ֆրանց I-ը նրան նշանակեց Բեռլինում իր լիազոր նախարար։ 1806 թվականին Մետերնիչը դարձավ Փարիզում Ավստրիայի դեսպանը։ 1809 թվականի հոկտեմբերին Կլեմենս Մետերնիչը ստանձնեց Ավստրիայի արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնը։ Երբ Նապոլեոնը պատրաստվեց ներխուժել Ռուսաստան 1812 թվականին, Մետերնիխը դաշինք կնքեց Ֆրանսիայի հետ և միևնույն ժամանակ վստահեցրեց Ռուսաստանի կայսր Ալեքսանդր I-ին, որ ավստրիական բանակը կխուսափի պատերազմին մասնակցելուց։

После заключения перемирия между Францией и русско-прусской коалицией (4 июня 1813 года) Меттерних предложил Наполеону посредничество Австрии для достижения всеобщего мира. Вена соглашалась предоставить Наполеону всю Италию и Голландию, левый берег Рейна и протекторат над западной Германией; взамен же требовала возвращения себе провинций, отнятых у нее после войны 1809 года, восстановления власти Пруссии в западной Польше и уступки Францией северогерманских областей, захваченных ею после 1801 года. 26 июня 1813 года состоялась встреча Наполеона и Меттерниха в Дрездене.

Ֆրանսիայի և ռուս-պրուսական կոալիցիայի միջև զինադադարի կնքումից հետո (1813թ. հունիսի 4-ին) Մետերնիչը Նապոլեոնին առաջարկեց ավստրիական միջնորդություն՝ հասնելու համընդհանուր խաղաղության։ Վիեննան համաձայնեց Նապոլեոնին տալ ամբողջ Իտալիան և Հոլանդիան, Հռենոսի ձախ ափը և արևմտյան Գերմանիայի պրոտեկտորատը. դրա դիմաց նա պահանջում էր վերադարձնել 1809 թվականի պատերազմից հետո իրենից վերցված գավառները, պրուսական իշխանության վերականգնումը արևմտյան Լեհաստանում և Ֆրանսիայի կողմից 1801 թվականից հետո նրա կողմից գրավված հյուսիսային գերմանական շրջանների հանձնումը։ 1813 թվականի հունիսի 26-ին Դրեզդենում կայացավ Նապոլեոնի և Մետերնիխի հանդիպումը։

В течение девяти часов австрийский дипломат пытался убедить Бонапарта начать мирные переговоры и признать австрийское посредничество. Наполеон отверг его условия. 12 августа 1813 года Австрия примкнула к антифранцузской коалиции (Россия, Пруссия, Англия, Швеция), которая вскоре одержала победу в сражении под Лейпцигом («битва народов»).

Меттерних выступил против намерений России и Пруссии свергнуть Наполеона с французского трона и снова предложил императору приемлемые условия. Однако они также не были приняты. Война продолжалась до тех пор, пока союзные войска не взяли Париж, и Наполеон не был в марте 1814 года сослан на остров Эльба.

Ինը ժամ շարունակ ավստրիացի դիվանագետը փորձում էր համոզել Բոնապարտին խաղաղ բանակցություններ սկսել և ընդունել ավստրիական միջնորդությունը։ Նապոլեոնը մերժեց նրա պայմանները։ 1813 թվականի օգոստոսի 12-ին Ավստրիան միացավ հակաֆրանսիական կոալիցիային (Ռուսաստան, Պրուսիա, Անգլիա, Շվեդիա), որը շուտով հաղթեց Լայպցիգի ճակատամարտում («Ազգերի ճակատամարտ»)։ Մետերնիխը դեմ է արտահայտվել Նապոլեոնին ֆրանսիական գահից գահընկեց անելու Ռուսաստանի և Պրուսիայի մտադրություններին և կրկին առաջարկել է կայսրին ընդունելի պայմաններ։ Սակայն դրանք նույնպես չեն ընդունվել։ Պատերազմը շարունակվեց մինչև դաշնակից ուժերը գրավեցին Փարիզը, իսկ Նապոլեոնը աքսորվեց Էլբա կղզի 1814 թվականի մարտին։

Клеменс Меттерних председательствовал на Венском конгрессе (1814-1815). В январе 1815 года подписал секретный договор с представителями Великобритании и Франции против России и Пруссии, целью которого было помешать присоединению Саксонии к Пруссии и Польши к России.

Меттерних являлся одним из организаторов Священного союза (союз Австрии, Пруссии и России, заключенный в Париже 26 сентября 1815 года. Целями Священного союза являлись обеспечение незыблемости решений Венского конгресса).

Կլեմենս Մետերնիխը նախագահել է Վիեննայի կոնգրեսը (1814-1815): 1815 թվականի հունվարին Ռուսաստանի և Պրուսիայի դեմ գաղտնի պայմանագիր է կնքում Մեծ Բրիտանիայի և Ֆրանսիայի ներկայացուցիչների հետ, որի նպատակն էր կանխել Սաքսոնիայի միացումը Պրուսիային, իսկ Լեհաստանը Ռուսաստանին։ Մետերնիչը սուրբ դաշինքի կազմակերպիչներից էր (Ավստրիայի, Պրուսիայի և Ռուսաստանի միություն, կնքվել է Փարիզում 1815 թ. սեպտեմբերի 26-ին։ Սուրբ դաշինքի նպատակներն էին ապահովել Վիեննայի համագումարի որոշումների անձեռնմխելիությունը)։

В 1821 году Меттерних занял пост австрийского канцлера и посвятил остаток своей жизни защите решений Венского конгресса. В течение нескольких десятилетий он оказывал огромное влияние на правительство Австрии, а также на Пруссию и Россию.

1821 թվականին Մետերնիչը ստանձնեց Ավստրիայի կանցլերի պաշտոնը և իր կյանքի մնացած մասը նվիրեց Վիեննայի Կոնգրեսի որոշումների պաշտպանությանը։ Մի քանի տասնամյակ նա հսկայական ազդեցություն է ունեցել Ավստրիայի կառավարության, ինչպես նաև Պրուսիայի և Ռուսաստանի վրա։

Меттерних выступал за абсолютную монархию при опоре на сильную армию, бюрократию и союз между государством и церковью. Он считал нежелательным любые уступки либеральным принципам, ибо они могли только разжечь тягу к дальнейшим уступкам. Так называемая система Меттерниха была направлена на борьбу с революционным, либеральным и национально-освободительным движением во всех странах; Меттерних был инициатором политики полицейских репрессий в Австрии и государствах Германии.

Մետերնիխը պաշտպանում էր բացարձակ միապետություն, որն աջակցում էր ուժեղ բանակին, բյուրոկրատիայի և պետության և եկեղեցու միջև դաշինքին: Նա անցանկալի էր համարում ազատական ​​սկզբունքներին ցանկացած զիջում, քանի որ դրանք կարող էին միայն խթանել հետագա զիջումների փափագը: Այսպես կոչված Մետերնիխի համակարգը ուղղված էր բոլոր երկրներում հեղափոխական, ազատական ​​և ազգային-ազատագրական շարժումների դեմ պայքարին. Մետերնիչը եղել է Ավստրիայում և գերմանական նահանգներում ոստիկանական ռեպրեսիաների քաղաքականության նախաձեռնողը։

Меттерних умер 11 июля 1859 года. Он был трижды женат. Тридцать лет — на графине Элеоноре Кауниц. После ее смерти избранницей Меттерниха стала Антуанетта Лейкам, которая была моложе его на 33 года. Через два года после смерти второй жены князь женился на 26-летней графине Мелании Зичи-Феррарис.

Մետերնիչը մահացել է 1859 թվականի հուլիսի 11-ին։ Նա ամուսնացած է եղել երեք անգամ։ Երեսուն տարի՝ կոմսուհի Էլեոնորա Կաունիցի վրա: Նրա մահից հետո Անտուանետա Լեյկամը, ով իրենից փոքր էր 33 տարով, դարձավ Մետերնիխի ընտրյալը։ Երկրորդ կնոջ մահից երկու տարի անց արքայազնն ամուսնացավ 26-ամյա կոմսուհի Մելանյա Զիչի-Ֆերարիսի հետ։

Նոյեմբերի 13-19-ը

Առաջադրանք 1

Արևելքի ավանդական հասարակությունները

Տանը

• Սահմանել  «Ավանդական հասարակություն» հասկացությունը, նրան առնչվող 10 հասկացություն:
  
• Ավանդականությունը Արևմուտք- Արևելք հակադրության մեջ:
  
  Նոր ժամանակներում Ասիայի երկրներն իրենց զարգացմամբ սկսեցին հետ մնալ եվրոպական երկրներից։ Դա պայմանավորված էր արևելյան հասարակություններին բնորոշ մի շարք առանձնահատկություններով։ Արևելքում հողի միակ և գերագույն սեփականատերը պետությունն էր։ Դա գալիս էր հնուց։ Ամբողջ երկրի մասշտաբով հասարակական աշխատանքները ի վիճակի էր կազմակերպել և ղեկավարել պետությունը։
  
• Կազմել  նոր ժամանակներ ի/ XVII-XX դարի սկիզբ/ Օսմանյան  Թուրքիայի,  շահական Իրանի ժամանակագրությունը:
  
  1789-1807թթ.-Սելիմ 3 սուլթան անցկացրեց ռազմական, տնտեսական, վարբական հողային այլ բարեփոխումներ։
  
  1808-1839թթ.-Գործը շարունակեց Մահմուդ 2 սուլթանը
  
  1839 և 1856թթ.-Աբդուլ Մեջիդ սուլթանի օրոք հրապարակվեցին հրովատարակներ բարենորոգումների մասին
  
  1863թ.-Հայ գործիչները մշակեցին արևմտահայության ներքին կյանքը կարգավորող «Ազգային սահմանադրությունը»
  
  1796թ.-Իրանում Աղա Մահմեդ խանի հռչակվելը որպես շահ
  
• Համեմատել նոր ժամանակների Օսմանյան Թուրքիան և շահական Իրանը:
  
  
• Oսմանյան կայսրությունը թուլանում էր նաև Ռուս֊Թուռքական պատերազմների պատճարով: Փորձեր են կատարվել բարենորոգումներ անել ու ավելի բարենպաստ պայմաններ ստեղծել հպատակ ժողովուրդնեի համար, սակայն հիմնականում ոչինչ չարվեց:
• Իարննել էր թուալնում և քանդվում: Ռուս֊Պարսկական անհաջող պատերազմից հետո Իրանը կորցրեց Արևելյան Հայասատնի մեծ մասը: Հետագայում, չնայած որոշ Իրանական ղեկավարների հաջողությունների ու ջանքերի ինչպես օրինակ, Նադիր Շահի, Իրանը շատ ավելի թուլացավ եու կախման մեջ ընկավ Ռուսաստանից և Անգլիայից:
• 
  
• «Հայերը Իրանում»/ փոքրիկ հետազոտական աշխատանք/

Առաջադրանք 2

Ավանդական հասարակություն-Հնդկաստան-Չինաստան

• Կազմել  նոր ժամանակներ ի/ XVII-XX դարի սկիզբ/ Հնդկաստանի, Չինաստանի ժամանակագրությունը:
• Համեմատել նոր ժամանակների Հնդկաստանը և Չինաստանը
• Ներկայացնել հետաքրքիր փաստեր 21-րդ դարում Հնդկաստանի, Չինաստանի մասին:

Նոյեմբերի 6-13-ը

Առաջադրանք 1

Նապոլեոնի դարաշրջան

Նապոլեոն Բոնապարտ

• Կազմիր Նապոլեոնյան ժամանակաշրջանի ժամանակագրությունը:
  
  Ծառայությունն սկսել է 1785թ. Վալանսում:
  
  1793թ. խռովարար միապետականների տևականորեն պաշարած Տուլոնն ազատագրվել է նրա մշակած պլանով, որի համար 24-ամյա կապիտանն ստացել է բրիգադի գեներալի կոչում:
  
  1800թ. հիմնադրել է Ֆրանսիական բանկն ու ստեղծել դրամական նոր միավոր՝ ֆրանկը, ընդունել օրենսգրքեր։
  
  1802թ. Նապոլեոնը նշանակվել է կոնսուլ, իսկ 1804թ. թագադրվել կայսր՝ Նապոլեոն I անունով:
  
  Նապոլեոնի կայսրության կործանումն սկսվել է 1812թ. Ռուսաստանի հետ պատերազմում:
  
  1814թ. նա աքսորվել է Էլբա կղզի, սակայն 1815թ. նորից զբաղեցրել է ֆրանսիական գահը:
  
  1840թ. նրա աճյունը տեղափոխվել է Փարիզ և ամփոփվել Հաշմանդամների տանը:
  
• Ներկայացնել Նապոլեոնի վարչակարգը, բարեփոխումները և հետևանքները:
  
  Կայսրություն ստեղծելուց հետո Նապոլեոնը կատարում է մի շարք բարեփոխումներ ։Նա զարկ տվեց ծանր արդյունաբերությանը , տնտեսության զարգացման համար ստեղծեց Ֆրանսիական Բանկը ։
  Ստեղծեց դրամական միավոր ֆրանկը , տնտեսության զարգացմամբ զիջում էր միայն Անգլիային
  Կայսրը կազմեց <<Քաղաքացիական օրենսգիրք >> , որից օգտվում էին նաև հարևան երկրները
  Երկիրը բաժանեց դեպարտամենտների / պրեֆեկտ/ , որոնց ղեկավարում էին պաշտոնյաները /պրեֆեկտներ / ։
  Դեպարտամենտներում ստեղծեց վարժարաններ , պետական բժշկական , իրավաբանական , ռազմական դպրոցներ և ամենակարևորը Կայսերական համալսարանը։
  Նապոլյանից հետո էլ այս բոլոր բարեփոխումները պահպանեցին իրենց ուժը։
  
• Պատմիր Նապոլեոն Բոնապարտի կողմից վարած պատերազմների մասին:
  
  Բորոդինոյի ճակատամարտը ռուսական և ֆրանսիական զորքերի միջև, որը տեղի է ունեցել 1812 թվականի սեպտեմբերի 7-ին Բորոդինո գյուղի մոտ ։ Մինչև 14 ժամ տևել է արյունահեղ մարտեր ։ Երկու կողմի կորուստներն էլ եղել շատ — շաատ ։
  
• Վերլուծիր Նապոլեոն Բոնապարտի ձախողման պատճառները:
  
  Նապորելոնը երազում էր հասնել համաշխարհային տիրապետության։ Այդ նպատակով նա ստեղծել էր Մեծ բանակ։ 1812թ․ Մեծ բանակը մտավ Ռուսաստան։ Օգոստոսին Բորոդինոյի դաշտում տեղի ունեցավ վճռական պատերազմ, որի ընթացքում Ռուսական բանակը պարտվեց և հանձնեց Մոսկվան։ Ռուսաստանը անցավ համահարձակման և ստիպեցին ֆրանսիացիներին ետ շպրտվել։ 1812թ․ Մեծ բանակի մնացորդները լքեցին Ռուսաստանը։ Ֆրանսիայի դեմ ձևավորվեց նոր ռազմական դաշինք՝ Ռուսաստան, Անգլիա, Պրուսիա, Ավստրիա և այլ երկրներ։ 1813թ․ Լայպցիգի ճակատամարտում դաշնակիցները հաղթանակ տարան և մտան Փարին։ Այնտեղից աքսորեցին Նապոլեոնին։ 1815թ․ Նապոլեոնը փախավ աքսորից, վերադարձավ և վերականգնեց կայսրությունը։ Սակայն 100 օր հետո նրա իշխանությունը տապալվեց։ Նապոլեոնը պարտվեց և այս անգամ նրան աքսորեցին Ատլանտյան Օվկիանոսի կղզիներից մեկը, որտեղ էլ կնքեց իր մահկանացուն։
  
• Ներկայացրու Նապոլեոն Բոնապարտի մտքերից, ելնելով այդ մեջբերումներից փորձիր նկարագրել նրա տեսակը:
  
  Նա մտածում էր մենակ հաղթելու, փառքի մասին։
  
• Տեսաֆիլմը դիտելուց հետո գրել ամենատպավորիչ հատվածը, նոր տեղեկությունները: «Նապոլեոն Բոնապարտ»

Հետազոտական աշխատանք- «Ժոզեֆ Ֆուշե»

Ստեֆան Ցվայգ «Ժոզեֆ Ֆուշե», «Մարի Ստյուարտ»/կարդալ/

Առաջադրանք 2

Եվրոպան 1815-1850-ական թթ.-եր

• Համեմատիր նապոլեոնյան և հետնապոլեոնյան դարաշրջանները:
  
  Նապոլեոնյան դարաշրջանում նվաճումները, բարեփոխումները բոլոր ոլորտներում ավելի շատ էր։ Իսկ հետնապոլեոնյան դարաշրջանում մարդիկ ավելի հանգիստ էին ու ավելի քիչ լարված, իսկ պետությունը ավելի հստակ էր:
  
• Հիմնավորիր զարգացման որ ուղին է նախընտրելի ՝ հեղափոխական, թե բարենորոգումների:
  
  Հեղափոխական։
  
• Վիեննայի վեհաժողովի որոշումներով Եվրոպայում հաստատված ազգային-պետական սահմանները:
• 
  
  1814-1815 թթ․ Վիեննայում Նապոլեոնին հաղթած պետությունները հրավիրեցին վեհաժողով։ Նպատակն էր ոչ միայն հաշտություն կնքել պարտված Ֆրանսիայի հետ, այլև Եվրոպայում հաստատել կայուն խաղաղություն։ Վեհաժողովում իրենց կամքն էին թելադրում Ռուսաստանը, Անգլիան, Ավստրիան և Պրուսիան։

Ֆիլմը դիտելուց հետո նոր տեղեկությունները շարադրիր  քսան նախադասության սահմաններում: «Վիեննայի կոնգրեսը»/տեսաֆիլմ/

«Վիեննայի վեհաժողովը և Թալեյրանը»

«Վիեննայի վեհաժողովը և Մետեռնիխը»

Նապոլեոնը հայտնի է ոչ միայն ֆրանսիայում այլ ամբողջ աշհարհում։ Ծնվել է 1769 Օգոստոսի 15-ին։ Հայրը փաստաբան, մայրը տնային տնտեսուհի։10 տարեկանում նա շատ էր սիրում մաթեմատիկա պատմություն նաև գեներալների մասին կարդալ։ 1789 հեռափոխություն է լինում ֆռանիսիայում։ 24 տարեկանում դարնում է գեներալ։29 տարեկանում դառնում է կայսր։ Նապորելոնը երազում էր հասնել համաշխարհային տիրապետության։ Այդ նպատակով նա ստեղծել էր Մեծ բանակ։ 1812թ․ Մեծ բանակը մտավ Ռուսաստան։ Օգոստոսին Բորոդինոյի դաշտում տեղի ունեցավ վճռական պատերազմ, որի ընթացքում Ռուսական բանակը պարտվեց և հանձնեց Մոսկվան։ Ռուսաստանը անցավ համահարձակման և ստիպեցին ֆրանսիացիներին ետ շպրտվել։ 1812թ․ Մեծ բանակի մնացորդները լքեցին Ռուսաստանը։ Ֆրանսիայի դեմ ձևավորվեց նոր ռազմական դաշինք՝ Ռուսաստան, Անգլիա, Պրուսիա, Ավստրիա և այլ երկրներ։ 1813թ․ Լայպցիգի ճակատամարտում դաշնակիցները հաղթանակ տարան և մտան Փարին։ Այնտեղից աքսորեցին Նապոլեոնին։ 1815թ․ Նապոլեոնը փախավ աքսորից, վերադարձավ և վերականգնեց կայսրությունը։ Սակայն 100 օր հետո նրա իշխանությունը տապալվեց։ Նապոլեոնը պարտվեց և այս անգամ նրան աքսորեցին Ատլանտյան Օվկիանոսի կղզիներից մեկը, որտեղ էլ կնքեց իր մահկանացուն։

Հոկտեմբերի 30-ից նոյեմբերի 5-ը

Առաջադրանք 1

Ռուս-թուրքական պատերազմներ

1.Կարդալ , դուրս գրել ռուս-թուրքական պատերազմների ընդհանուր օրինաչափությունները

1676–81 թթ-ի պատերազմը

Սկսել է Օսմանյան կայսրությունը՝ Ուկրաինան զավթելու համար: Չհասնելով իր նպատակին՝ Թուրքիան 1681 թ-ի հունվարի 3-ին հարկադրված ստորագրել է Բախչիսարայի (Ղրիմի խանության մայրաքաղաքը) պայմանագիրը, որով ճանաչել է Ձախափնյա Ուկրաինայի և Կիևի վերամիավորումը Ռուսաստանին:

Հայկական Մարզը: 1836թ.-ի եկեղացական կանոնադրությունը:

Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև XVII–XIX դարերում մղվել է շուրջ 10 պատերազմ Սև ծովում ու հարակից շրջաններում գերիշխանություն հստատելու համար: Կովկասյան ռազմաճակատի գործողությունները հիմնականում տեղի են ունեցել Հայաստանում:

Արևմտյան Հայաստանը  19-րդ դարի առաջին կեսին

• Ներկայացրու 19-րդ դարի սկզբին Արևմտյան Հայաստանի վարչական բաժանումները, օգտ.քարտեզից/
  

• 1806-1812թթ.ռուս-թուրքական պատերազմի ընթացքն ու արդյունքները , Բուխարեստի պայմանագիր:
  
  

Առաջադրանք 2

• 1828-29թթ. ռուս-թուրքական պատերազմի ընթացքն ու արդյունքները,Ադրիանուպոլսի պայմանագիր:

•  Համեմատում այս երկու պայմանագրերի արդյունքները, հետևանքները հայ ժողովրդի համար:

Պայմանագիրը ոչ միայն ամրագրեց Անդրկովկասում Ռուսաստանի տարածքային ձեռքբերումները, այլև սահմանափակեց Միջին Արևելքում բացարձակ գերակայության հասնելու անգլիացիների ախորժակը: Ռուսաստանը Կասպից ծովում ռազմական նավատորմ պահելու բացառիկ իրավունք ստացավ: Երկու երկրների վաճառականությանն ազատ առևտրի իրավունք տրվեց: Անդրկովկասի մեծ մասի միացումը Ռուսաստանին առաջադիմական նշանակություն ունեցավ այնտեղ ապրող հատկապես քրիստոնյա ժողովուրդների համար: Հետագա պատմաքաղաքական զարգացումներն ընթացան այնպես, որ Գյուլիստանի պայմանագիրը նոր պատերազմի վտանգով հղի երկարատև զինադադարի դեր կատարեց, քանի որ 13 տարի հետո անխուսափելի պիտի դառնար ռուս-պարսկական երկրորդ պատերազմը:

Թուրքմենչայի պայմանագիրն ամրապնդեց Ռուսաստանի դիրքերն Այսրկովկասում, նպաստեց ռուսական ազդեցության ուժեղացմանը Միջին Արևելքում և թուլացրեց Անգլիայի դիրքերն Իրանում:

Հայերի առաջին զանգվածային հայրենադարձության հետևանքով փոխվեց ժողովրդագրական պատկերը Արևելյան Հայաստանում:

• Հայերի մասնակցությունը ռազմական գործողություններին և ունեցած ավանդին:

Ռուս-թուրքական պատերազմներին գործուն մասնակցել են նաև հայերը. նրանք հույս ունեին ռուսական զենքի օգնությամբ ազատագրվել թուրքական լծից: 1828–29թթ.-ի պատերազմին մասնակցել են արևելահայերից հավաքագրված 2-հզ-անոց հետևակային և 800-հոգանոց հեծյալ զորաջոկատները: Ռուսական բանակի կազմում գործել է կարսեցի հայերի 2 դրուժինա (հեծյալ և հետևակ): Բայազետում կռվել է Մելիք Մարտիրոսյանի 500 կամավորներից բաղկացած հեծյալ ջոկատը, Էրզրումում՝ Մկրտիչ աղայի հեծյալ հարյուրակը: Աշխարհազորային ջոկատներ են ստեղծել նաև Ալաշկերտի, Բասենի, Մուշի, Արդահանի, Սեբաստիայի և այլ գավառների հայերը:

• Աղբյուրները՝

1. Ռուս-թուրքական պատերազմներ
2. Ադրիանուպոլսի պայմանագիր
3. Ռուս-թուրքական պատերազմներ/ֆիլմ/

15-20

19-րդ դարի սկզբին Հայաստանը բաժանված էր Օսմանյան կայսրության և Սեֆյան Իրանի տիրապետության միջև։
Արլևելլյան Հայաստանը և Անդրկովկասի  տարածքները մասնատված էին ավատատիրական մանր իշխանությունների։ 

Ռուս-Պարսկական Պատերազմի պատճառը եղել է Ռուսաստանի տարածքի ընդլայնումը դեպի Սև, Կասպից ծովեր։ 1801 թվականին Վրաստանի Արևելյան մասը մտնում է Ռուսաստանի կազմ։ Վրաստանից հետո մեկը մյուսի ետևից Ռուսաստանի տիրապետության տակ էին անցնում  Անդրկովկասի տարբեր պետական միաորումներ։ Վրաստանի կորուստը մեծ ցավ էր Պարսկաստանի համար, որովհետև Պարսկաստանը ցանկանում էր գրավել Անդրկովկասի պետությունները։ Բացի այդ ամենից Պարսկաստանում աստիճանաբար թուլանում էր կենտրոնական իշխանությունը, և շուտով Պարսկաստանը սկսվում է բաժանվել կիսանկախ խանությունների։ Այս ամենից հետո չկարողանալով հաշտվել իր կորուստներին, Պարսկաստանը 1804 թվականին Ռուսաստանին պատերազմ է հայտարարում։ Պատերազմը տևում է 9 տարի։ Երկարամյա պատերազմից հետո Պարսկաստանը զրկվում է ողջ Անդրկովկասից բացի Երևանի խանությունից։ Այսպիսով ըստ Գյուլիստանի հաշտության պայմանագրի Արևելյան Հայաստանի մեծ մասը անցնում է Ռուսաստանի կազմի մեջ։

Հոկտեմբերի 15-20

Առաջադրանք 1

  Արևելյան Հայաստանը 19-րդ դարի սկզբին

• Նկարագրել Արևելյան Հայաստանի 19-րդ դարի սկզբին վարչաքաղաքական կացությունը:
  
  19-րդ դարի սկզբին Հայաստանը բաժանված էր Օսմանյան կայսրության և Սեֆյան Իրանի տիրապետության միջև։
  Արլևելլյան Հայաստանը և Անդրկովկասի  տարածքները մասնատված էին ավատատիրական մանր իշխանությունների։ 
  
• 1804-1813թթ. ռուս-պարսկական պատերազմի նախադրյալները, ընթացքը , ավարտը, արդյունքները:
  
  Պատճառը-Ռուսաստանը ուզում էր լայնացնել իր տարածքը և գրավել Սև, Կասպից ծովերը։
  Պարսկաստանը-Պարտություն է կրում։
  Ավարտ-Պարսկաստանը զրկվում է ողջ անդրկովկասից։
  
  
• Գյուլիստանի պայմանագիրը
  
  Գյուլիստանի հաշտության պայմանագրի Արևելյան Հայաստանի մեծ մասը անցնում է Ռուսաստանի կազմի մեջ։

«Բախտորոշ պայմանագրեր» , ուսումնասիրել էջ 26-31, յուրաքանչյուր կետը մեկ նախադասությամբ ամփոփել, գրավոր/

Առաջադրանք 2

Արևելյան Հայաստանի՝ Ռուսաստանին միացման նոր փուլը

Տանը

• 1826-1828թթ. Ռուս-պարսկական պատերազմի սկիզբը , ընթացքը ավարտը, արդյունքները
• Թուրքմենչայի պայմանագիր ,«Բախտորոշ պայմանագրեր»,ուսումնասիրել էջ 32-38, յուրաքանչյուր հոդվածը մեկ նախադասությամբ գրավոր ամփոփել
• Համեմատել Գյուլիստանի և Թուրքմենչայի պայմանագրերը/գրավոր/
  
  Գյուլնիտանի պայմանագրում ավելի շատ հոդվածվերը վերաբեվում էին առևտրականներին, իսկ Թուրքմենչայինում առևտականների վերաբերյալ կա ընդհամենը մեկ կետ։ Թուրքենչայի պայմանագրում ավելի շատ ու տարբեր թեմաներով է գրված, քան Գյուլնեսկատնի պայմանագրում։
  
• Ամփոփել/ 10-15 նախադասությամբ/ 19-րդ դարի առաջին կեսին արևելյան Հայաստանի` Ռուսաստանին միացման ընթացքի և հետևանքների մասին :
  
  19-րդ դարի սկզբին Հայաստանը բաժանված էր Օսմանյան կայսրության և Սեֆյան Իրանի տիրապետության միջև։ Արևելյան Հայաստանը և Անդրկովկասի  տարածքները մասնատված էին ավատատիրական մանր իշխանությունների։ Ռուս-Պարսկական Պատերազմի պատճառը եղել է Ռուսաստանի տարածքի ընդլայնումը դեպի Սև, Կասպից ծովեր։ 1801 թվականին Վրաստանի Արևելյան մասը մտնում է Ռուսաստանի կազմ։ Պարսկաստանը 1804 թվականին Ռուսաստանին պատերազմ է հայտարարում։ Պատերազմը տևում է 9 տարի։ Երկարամյա պատերազմից հետո Պարսկաստանը զրկվում է ողջ Անդրկովկասից բացի Երևանի խանությունից։ Այսպիսով ըստ Գյուլիստանի հաշտության պայմանագրի Արևելյան Հայաստանի մեծ մասը անցնում է Ռուսաստանի կազմի մեջ։
  
  

Հոկտեմբերի 9-14-ը

Առաջադրանք 1.

Հասարակության վերակառուցման հողափոխական ուղին/պատմել 20-25/ 

1.Սահմանել հեղափոխություն հասկացությունը 

Հեղափոխություններ տեղի են ունեցել բազմաթիվ անգամներ մարդկության պատմության ընթացքում եւ տարբերվում են իրարից իրագործման մեթոդներով, տևողությամբ եւ առաջ տանող գաղափարախոսությամբ։ Դրանց արդյունքները ներառում են գլոբալ փոփոխություններ մշակույթում, տնտեսությունում եւ սոցիալ-քաղաքական կառուցվածքներում։

2․Անգլիական բուրժուական հեղափոխություն, գրավոր ներկայացրու Օլիվեր Կրոմվելին, անգլիական հեղափոխությունում նրա դերը։

Անգլիական բուրժուական հեղափոխություն՝ 1640-1660 թվականներին, բուրժուական հեղափոխություն, որը հանգեցրեց ֆեոդալիզմի տապալմանը և կապիտալիստական կարգերի հաստատմանն Անգլիայում։ 17-րդ դարի կեսին Անգլիայի տնտ. առաջադիմության հիմքը կազմում էր կապիտալիստական մանուֆակտուրայի զարգացումը։ Սակայն, արդյունաբերական մենաշնորհները, համքարական կանոնները սահմանափակում էին մանուֆակտուրաների գործունեությունը։

3․Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կազմավորումը, Ջ.Վաշինգտոնի դերը ԱՄՆ-ի կազմավորման գործում։

Ամերիկայի հիմնական բնակիչները անգլիացիներն էին և Աֆրիկայից այստեղ բերված սևամորթ ստրուկները։ Ամերիկան ղեկավարում էր Անգլիայի միապետի կողմից նշանակված նահանգապետը։ 18-րդ դարի կեսերին անգլիացի ձեռներեցները այստեղ ստեղծեցին արդյունաբերական ձեռնարկություններ՝ զարկ տալով տնտեսությանը։ 

Առաջադրանք 2 Համաշխարհային պատմություն/էջ 26-31/

• Ներկայացնել, համեմատել  18-րդ դարի իրադարձությւոնների  ժամանակագրությունըՆերկայացնել նոր հասկացությունների բացատրությունները/էջ 20-31/

Ֆրանսիական  Մեծ հեղափոխությունը /Փոքրիկ ուսումնասիրություն/

Ներածություն

• Ֆրանսիական հեղափոխության պատճառները- 18-րդ դարում Ֆրանսիան միապետություն էր, որ ապավինում էր քաղաքական կենտրոնացվածության և մշտական բանակի վրա։ Երկրում սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական դրությունը գնալով վատանում էր և իշխանությունները ստիպված էին փոխզիջումների գնալ, սա հետևանք էր 14-16-րդ դարերում տեղի ունեցած քաղաքացիական պատերազմի։ 
  
• Ներկայացրու ֆրանսիական հեղափոխության փուլերը:-Գլխավոր շտատներ օգնությամբ, իրականացվեց հեղափոխությունը։ Արքան իրենցից պահանջեզ նոր հարկեր։ Իսկ մերժում ստանալով, նա փորձեզ ցրել այդ համաժողովը։
  
• 1789թ. Գլխավոր շտատներ-Հեղափոխության սկիզբ դարձավ 1789 թվականի հուլիսի 14-ին Բաստիլի գրավումը, իսկ ավարտը 1799 թվականի նոյեմբերի 9-ը (բրյումերի 18)։ 18-րդ դարում Ֆրանսիան միապետություն էր, որ ապավինում էր քաղաքական կենտրոնացվածության և մշտական բանակի վրա։
  
• Բաստիլի գրավում-Բաստիլի գրավում տեղի է ունեցել 1789 թվականի հուլիսի 14-ին Ֆրանսիայի Փարիզ քաղաքում:
  
• Ավատատիրության վերացումը Մարդու և քաղաքացու իրավունքների հռչակագիր, հռչակագրի արդիականությունը-Մարդու և քաղաքացու իրավունքների հռչակագիրը Ֆրանսիական հեղափոխության ամենակարևոր փաստաթուղթն է, որը սահմանում է մարդու անհատական ​​իրավունքները: Հռչակագիրն Ազգային Հիմնադիր Խորհրդի կողմից ընդունվել է 1789 թվականի օգոստոսի 26-ին: Մարդու և քաղաքացու իրավունքների հռչակագրի գաղափարները հիմնված են հավասարության և ազատության գաղափարի վրա, որը բոլորին է պատկանում ի ծնե: Մարդու և քաղաքացու բնական իրավունքները հռչակվեցին անհատի ազատություն, խոսքի ազատություն, կարծիքի ազատություն և ճնշմանը դիմակայելու իրավունք:
  
  
• Կանանց դերը հեղափոխության ընթացքում-Կանայք ակտիվ դեր ունեին հեղափոխության գործում: Նրանք մասնակցեցին Բաստիլի գրավմանը, բողոքի երթեր էին կազմակերպում թանկությունների դեմ: Կանայք մեծ հույսեր ունեին հեղափոխությունից, որ այն կբարելավի իրենց կյանքը:
  
• Սահմանադրական միապետություն-ֆրանսիական թագավորություն, Ֆրանսիայի սահմանադրական միապետության կարճ գործող ռեժիմ, որը իրականացնում էր իշխանությունը 1791 թվականի սեպտեմբերի 3-ից մինչև 1792 թվականի սեպտեմբերի 21-ը: 
  
• Քաղաքական ակումբների առաջացումը-Քաղաքական ակումբները հայտնվեցին 1789-ին. Առաջին ակումբը հիմնադրվեց Վերսալում ՝ Բրետանիի պատգամավորները գեներալ նահանգներում, բրետոնական ակումբի անունով; Հոկտեմբերի 19-ին, երբ Հիմնադիր Խորհրդարանը բացեց իր հանդիպումները Փարիզում, նա նույնպես տեղափոխեց իր հանդիպման վայրը այնտեղ, փոխեց իր սկզբնական անվանումը `« Սահմանադրության բարեկամների ակումբ »և վերջապես հայտնի դարձավ որպես« Յակոբինների ակումբ »: Մյուս քաղաքական հասարակությունները դանդաղ չէին ստեղծվում:
  
• Արքայի փախուստը Վարեն-Չնայած արքայի ձևական աջակցությանը հեղափոխությանը, նա գաղտնի կապի մեջ էր Ավստրիայի, Պրուսիայի և Շվեդիայի միապետերի հետ, հույս ունենալով նրանց միջոցով ճնշել հեղափոխությունը: 1791 թ. – ի հունիսի 20-ին, արքան իր ընտանիքի հետ փորձեց փախուստի դիմել դեպի ավստրիական սահման, որտեղ նրան պետք է սպասեր ավատատիրական զորքը՝ պատրաստ ներխուժելու և ճնշելու հեղափոխությունը:
  
• Պիլնիցի հռչակագիրը և Թյուիլրիի գրավումը-Պիլնիցի հռչակագիրը 1791 թվականի օգոստոսի 26-ին Պիլնիցի Սաքսոնյան ամրոցում ստորագրված փաստաթուղթ է, որը հիմք դարձավ Ավստրո-Պրուսական միության պայմանագրի (1792 թ. Փետրվար) և ֆրանսիական հեղափոխության դեմ եվրոպական միապետերի միավորման համար: 1791 թվականի հունիսի 21-ին Լուի XVI թագավորի ձերբակալությունից հետո բանակցություններ սկսվեցին մեծ տերությունների միջև: Օգոստոսի 25-ին, 1791 թ. Կայսր Լեոպոլդ Երկրորդը ժամանեց Պիլնից `սաքսոնական ընտրողների ամառային նստավայր: 
  
• Առաջին հանրապետությունը-Հանրապետությունը հռչակվեց 1792 թվականի սեպտեմբերի 21-ին Ֆրանսիական հեղափոխության ժամանակ, այս օրը պաշտոնապես գահընկեց արվեց Լյուդովիկոս XVI- ը: Հանրապետությունը պաշտոնապես գոյություն ուներ մինչև Ֆրանսիական Առաջին կայսրության ձևավորումը ՝ 1804 թ., Իրեն գործող կայսր հռչակած առաջին հյուպատոսի ՝ Նապոլեոն Բոնապարտի կողմից:
  
• Ռոբեսպիեռը և տեռորի իշխանությունը Դիրեկտորիա- Մաքսիմիլիեն Մարի Իզիդոր դե Ռոբեսպիեր — ֆրանսիացի հեղափոխական, ֆրանսիական հեղափոխության ամենահայտնի ու ազդեցիկ քաղաքական դեմքերից մեկը: 1789-ին ընտրվելով որպես Գույքի երրորդ փոխնախագահ, նա շուտով դարձավ Հիմնադիր խորհրդարանի առաջատար դեմոկրատներից մեկը ՝ ստրկության վերացման, մահապատժի և համընդհանուր ընտրական իրավունքի պաշտպանությամբ: Իր սկզբունքները պահպանելու հարցում նրա հետևողականությունը շուտով նրան ստացավ «Անխորտակելի» մականունը: Հիմնադրման օրվանից նա «Յակոբին» անվան ակումբի անդամն էր և համարավել էր նրա ամենահայտնի և առաջատար անդամը:

Ինքնաստուգում

1. Կազմել հայոց պատմության 10֊16֊րդ կարևոր իրադարծությունների ժամանակագրական աղյուսակ։

914-928թթ-Աշոտ Բ երկաթի գահակալություն։
921թ-Արաբների պարտությունը Սևանի ճակատամարտում։
928-953թթ-Աշոտ 2-ի թագավորության վերջին տարիները ։Աշոտից հետո գահ բարձրացավ Աբասը։
953-977թթ -Աբասին հաջորդեց նրա որդին Աշոտ 3-ը
977-990թթ -Աշոտ 3-ի հաջորդ Սմբատ 2-ի օրոք։
990-1020թթ-Գագիգ Ա-ի գահակալություն։
1042-1045թթ -Գահ բարձրացավ Աշոտ Ⅳ 16 ամիյա որդին Գագիկ Ⅱ։ 1044-Գագիկ Ⅱ Բյուզնանդամեդ աշխարհի և հոգեվոր իշխանների հորդորներով մեկնեց Կոստամնոպոլիս որտեղ նրան աքսորեցին և հասան ,
1045 Անիյի դարբացները բացվեցին Բյուզանդացիներին ։

2. Բացատրել վերածնունդ միջին դարեր պատերազմ և արդյունաբերություն։

Արդյունաբերություն-Ժողովրդական տնտեսության այն ճյուղը, որ միավորում է երկրի ընդերքի հանույթի և հումքի վերամշակման ձեռնարկությունները:

3. Ինչե տեղի ունեցել աշխարհում 1453թվականին։

Օսմանցիները Մեհմեդ II-ի կողմից Կոստանդնուպոլսի նվաճմամբ 1453 թվականին վերջ դրեցին Բյուզանդական կայսրությանը։