Կենտրոնական Ասիա

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Գրե’լ Կենտրոնական Ասիայի պետությունները մայրաքաղաքներով։
   
   Ղազախստան֊Աստանա
   Թուրքմենստան֊Աշխաբադ
   Ուզբեկստան֊Տաշկենտ
   Ղրղըստան֊Բիշքեկ
   Տաջիկստան֊Դուշանբե
   
2. Թվարկե’լ խոշոր գետերը, լճերը, անապատները։
   
   Գետեր
   Ամուդարյա և Սիդարյա գետեր, Իրտիշ գետ։
   Լճեր
   Արալյան ծովը և Բալխաշը։
   Անապատներ
   Կըզլկում և Կարակում։
   
3. Նշե’լ Կենտրոնական Ասիայի պետությունների տնտեսությունների մասնագիտացված ճյուղերը։
   
   Հարավարևելյան Ասիայի երկրների մասնագիտացման և տնտեսության զարգացման վրա զգալի ազդեցություն է ունեցել նրանց կլիմայական պայմանները, տնտեսաշխարհագրական դիրքը, մարդկային ռեսուրսները և բնական հարուստ ռեսուրսները:Գյուղատնտեսությունը տնտեսության հիմքն է: Այնտեղ մշակում են ջուր, սուրճ և գետնանուշ: Հարավարևելյան Ասիայում արտադրվում է ողջ աշխարհի բնական կաուչուկի 78 %-ը։

Իրան

Դասի հղումը

Բնակչությունը

Հարցեր և արաջադրանքներ

1.Թվարկել Իրանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Իրանի աշխարհագրական դիրքը նախ որոշվում է իր ընդարձակ տարածքով։Իրանի տարածքը ձգվում է Կասպից ծովից մինչև Պարսից և Օմանի ծոցերը և Թուրքիայի և Իրաքի սահմաններից մինչև Աֆղանստան և Պակիստան։Առանձնահատկությունը այն է,որ Իրանը գտնվում է Պարսից ծոցում ինչպես նշեցի և հենց այնտեղ է նավթի 67 տոկոսը։Առանձնահատկություններից մեկն էլ այն է,որ նրա հարևանը ՆԱՏՈ-ի անդամ Թուրքիան է,իսկ մյուսը առանձնահատկությունը դա արաբական աշխարհին շատ մոտ լինելը։

2.Բնութագրեք Իրանի աշխարհագրական դիրքը:



3.Ի՞նչ դեր ունի Իրանը Հարավարևմտյան Ասիայում:

Իրանը շատ ազդեցիկ է ամբողջ աշխարհում ինչպես նաև հվ-արմ Ասիայում։Իրանը տարածքի առումով դոմինանտ է և դրա պատճառով կարող է հվ-արմ Ասիայում գտնվող որոշ պետությունների թելադրել իր քաղաքականությունը։Ինչպես գիտենք Իրանը ունի որոշ խնդիրեն ԱՄՆ-ի հետ և եթե ԱՄՆ-ն չի կարողանում լուծել այդ խնդիրները իր առավելությամբ վստահ եմ,որ օրինակ Ադրբեջանը,Քաթարը,Սիրիան,Հորդանանը,Օմանը և այլ երկներ չեն ցանկանա ունենալ խնդիրներ Իրանի հետ։Իրանը զարգանում է տարեցտարի դառնալով հզոր և կայուն երկիր։Իրականում չունի հզոր մեքենաշինություն,բայց ունի շատ մեծ նավթի,բնական գազի պաշարներ և այդ ամենը վաճառելով գնում է կամ արտադրում է լավ որակի զինտեխնիկա,որը շատ կարևոր է այժմյան բոլոր երկրների համար։

4.Որո՞նք են Իրանի տնտեսության զարգացման նախադրյալները:

Զարգացման նախադրյալները շատ շատ են։Նաև ընդերքում Իրանը ունի շատ մեծ պաշարներ։Իրանի ընդերքում են գտնվում Նավթը,բնական գազը,տարբեր շինանյութեր,մետաղային պաշարներ։Ինչպես գիտենք Նավթը աշխարհում շատ կարևոր և թանկ հեղուկ է։Նավթին նաև անվանում են Սև ոսկի։Զարգացման նախադրյալներից է տարբեր տեսարժան վայրերը ունենալը,որոնցից է մայրաքաղաք Թեհրանը,Սպահանը,Շիրազը և այլ գեղեցիկ քաղաքներ։Իրանը նաև զարգացած է քիմիական արդյունաբերության մեջ։Այնտեղ թողարկվում է պլաստնմասներ,ներկեր,լաքեր,լվացող նյութեր և այլն։Իրանը նաև շատ զարգացած է թեթև արդյունաբերության մեջ։Իրանը հայտնի է իր գորգագործությամբ։Այսինքն Իրանի զարգացման նախադրյալները դա ընդերքում հարուստ պաշարներն են,քիմիական հարուստ պաշարներն են,Թեթև արդյունաբերությունն է,Զբոսաշրջությունն է և այլ ճյուղեր որոնցով Իրանը դառնում է հզոր երկիր։

Հարավ-արևմտյան Ասիա

Դասի հղում ։

Այլ հղում՝ 1, 2

Ասիայի պետությունները և մայրաքաղաքները։

1. Ինչպիսին է Հարավ-արևմտյան Ասիայի աշխարհագրական դիրքը։
   
   Դա Եվրասիայի այն տարածքն է, որը գտնվում է Միջերկրական, Սև, Կասպից, Արաբական, Կարմիր ծովերի և Պարսից ծոցի արանքը։ Այդ տարածաշրջանոււմ 20 երկիր կա։
   
2. Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված Հարավարևմտյան Ասիայի ՏԱԴ-ի և ՔԱԴ-ի առանձնահատկությունները , ՀՀ համար դրանք ի՞նչ նշանակություն ունի։
   
   Հայաստանի համար վատ է այն, որ նրա տարածքում չկան ծովային նավահանգիստներ։ Հայաստանը լեռնային երկիր է և չունի այդքան շատ տափաստաններ, ինչի պատճառով է մենք չկան բավականին անտառներ, բայց փոխարենը Հայաստանը հարուստ է քարի պաշարներոբ։ Հայաստանն, իդեպ, գրեթե ամբողջությամբ շրջապատված է մուսուլմանական երկրներով։
   
3. Ուրվագծային քարտեզի վրա առանձնացնել Հարավարրևմտյան Ասիա տարածաշրջանի մեջ մտնող պետություններըև դրանց ափերը ողողող ջրային ավազանները։
   

4․ Որոնք են հարավ-արևմտյան Ասիայի տնտեսական զարգացման խոչընդոտներն ու խթանիչները։

Խթանիչներ – Հարավ-արևմտյան Ասիայի երկրներում գտնվում է նավթի համաշխարհային պաշարների նավթի 2/3, գազի պաշարների 1/4։ Այդ տարածաշրջանը հարուստ է նաև մետաղներով և այլ օգտակար հանածոներով։

5․ Ինչ ներդրում ունի Հարավ-արևմտյան Ասիան քաղաքաքկրթության մեջ, որն է հայերի ունեցած ավանդը։

Տարածաշրջանում կան հնագույն, հազարամյակների պատմություն ունեցող ազգեր, քաղաքներ։ Դրանցից են Երուսաղեմը, Թեհրանը, Երևանը, Պերսեպոլիսը, Բեյրույթը, Պալմիրան և այլն․։ Դրանց կողքին կան նաև ժամանակակից նոր քաղաքներ, երկրաքերերով և գեր ժամանակակից ինֆրակառուցվածքով, ինչպես օրինակ Դոհան, Դուբայը։

6․ Ինչով է պայմանավորված հարավ-արևմտյան Ասիայի մի շարք երկրներում տղամարդկանց մեծ թիվը

Տարածաշրջանի երկների մեծ մասը ավանդական մահմեդական երկրներ են, որտեղ կրոնի դերը շատ բարձր է։ Այդ հասարակություններում գոյություն ունի տղամարդու, արուզավակի պաշտամունք։ Այդ պատճառով բարձր է սեռաաական սկզբունքով հղիության ընդհատման դեպքերը։

7․ Ինչ դեր ունի հարավ-արևմտյան Ասիան ամողջ աշխարհում։

Այդ տարածաշրջանում են գտնվում ածխաջրային էներգակիրների ամենահարուստ պաշարները։ Սաուդյան Արաբիայում, Մեքքա քաղաքում է գտննվում Իսլամական աշխարհի ամենաարժեքավոր սրբությունը։ Տարածաշրջանը ինտեսիվ տնտեսական զարգացում է ապրում։

ՌԴ-ն ընդհանուր բնութագիրը և բնական պայմանները

1. Ի՞նչ դեր ունեն Ռուսաստանի բնական պայմաններն ու բնական ռեսուրսները երկրի զարգացման հարցում։
   
   Ռուսաստանը աշխարհում առաջինն է իր տարածքի մեծությամբ և բնական ռեսուրսների բազմազանությամբ, որոնք մեծ գործոններ են իր զարգացման հարցում:
   Ռուսաստանում մեծ են սև և գունավոր մետաղներ, ածխի, նավթի, բնական գազի և ալմաստի պաշարները: Չկա հայտնի օգտակար հանածոյի որևէ տեսակ, որի արդյունաբերական նշանակություն ունեցող պաշարներ երկրում հայտնաբերված չլինեն: Ռուսաստանն ունի լավ աշխարհագրական դիրք և կլիմա:
   
2. Ուրվագծայի քարտեզի վրա նշել Ռուսաստանի հարևան պետությունները, ափերը ողողող ջրային ավազանները:
   
   
   1-Ֆինլանդիա
   2-Նորվեգիա
   3-Էստոնիա
   4-Լատվիա
   5-Լիտվա
   6-Բելառուս
   7-Ուկրաինա
   9-Վրաստան
   10-Ադրբեջան
   12-Ղազախստան
   13-Մոնղոլիա
   14-Չինաստան

Ինքնաստուգում

1.Արևելյան Եվրոպա տարածաշրջանի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ:

Տարածքի մեծությամբ երկրորդն է Եվրոպա աշխարհամասի տարածաշրջաններից:
Տարածքը ողողվում է Սև և Բալթիկ ծովերի ջրերով:
Կլիման մերձարևաղարձային միջերկրածովային է:
Տարածաշրջանի տարածքով հոսող գետերից են Դանուբը և Հռեևոսը:

2.Համապատասխանեցնել տրված պետությունների և դրանց մայրաքաղաքների անվանումները:

Չեխիա- Պրահա

Ռումինիա -Բուխարեստ

Հունգարիա-Բուդապեշտ

Բելառուս — Մինսկ

Բնութագրումով որոշել պետությունը:

Արևելաեվրոպական այդ պետությունը ելք չունի դեպի ծով: Նրա մայրաքաղաքը միջնադարյան եվրոպական ճարտարապետական մշակույթը պահպանած քաղաքներից է: Մայրաքաղաքը հայտնի է իր տեսարժան վայրերով: Ո՞րն է այղ պետությունը:

Պատասխան Ռումինիա։

4. Որ շարքում են տրված Արևելյան Եվրոպա տարածաշրջանի պետությունները տրված տարածքի նվազման կարգով

1.Ուկրաինա, Բելառուս, Չեխիա, Մոլդովա

2. Բելառուս, Ուկրաինա, Մոլդովա ,Չեխիա
3. Չեխիա, Բելառուս, Ուկրաինա, Մոլդովա ,
4. Ուկրաինա, Չեխիա ,Մոլդովա , Բելառուս

5․ Տրված էլեկտրակայանների տիպերից որի՞ արտադրանքի բաժինն է մեծ Գերմանիայի էներգետիկական համակարգում.
1) ատոմային էլեկտրակայաններ 3) մակընթացային էլեկտրակայաններ
2) ջերմային էլեկտրակայաններ 4) ջրային էլեկտրակայաններ

6. Բնութագրումով որոշել պետությունը.
   Եվրոպական այս երկիրը սահմանադրական միապետություն է: Մայրաքաղաքը խոշոր ծովային նավահանգիստ է և համաշխարհային նշանակության
   ֆինանսական կենտրոն: Արդյունաբերության ավանդական ճյուղերից են ածխարդյունաբերությունն ու սև մետաղաձուլությունը: Ո՞րն է այդ պետությունը.
   1) Ֆրանսիան 3) Մեծ Բրիտանիան
   2) Գերմանիան 4) Շվեդիան

7․Ընտրել «պետություն — բնական ռեսուրսի հարուստ պաշար» համա-
պատասխանությունների ճիշտ շարքը.

1. Շվեդիա ա. այրվող թերթաքար
2. Մեծ Բրիտանիա բ. անտառանյութ
3. Ֆինլանդիա գ. նավթ
4. Էստոնիա դ. երկաթաքար
   1) 1–բ, 2–գ, 3–դ, 4–ա
   2) 1–դ, 2–գ, 3–բ, 4–ա
   3) 1–բ, 2–դ, 3–գ, 4–ա
   4) 1–դ, 2–ա, 3–բ, 4–գ
   
   8․ Ո՞ր շարքի բոլոր քաղաքներն են մայրաքաղաքներ.

1.Փարիզ, Ժնև, Վիեննա 2.Բեռլին, Լյուքսեմբուրգ, Լիոն

3.Բեռն, Բրյուսել, Փարիզ 4.Ամստերդամ, Բեռլին, Մարսել

9. Հարավային Եվրոպա տարածաշրջանի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
   1) Ժողովուրդների մեծամասնության լեզուները պատկանում են հնդեվրոպա-
   կան լեզվաընտանիքի գերմանական լեզվախմբին:
   2) Աչքի է ընկնում բնակչության բարձր բնական աճով:
   3) Տարածաշրջանի բոլոր երկրները հանրապետություններ են:
   4) Տարածաշրջանի ամենազարգացած երկրներն են Իտալիան և Իսպանիան:
10. Իտալիայի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է սխալ.
    1) Ավտոմեքենաշինության առաջատար կենտրոնը Թուրին քաղաքն է:
    2) Արդյունաբերությունը մեծապես կախված է ներմուծվող հումքից և վառելիքից:
    3) Նավահանգստային քաղաքներում լայն զարգացում է ստացել գունավոր մե-
    տաղաձուլությունը:
    4) Խաղողի բերքով աշխարհի առաջատար երկրներից է:
11. Իտալիայի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է սխալ.
    1) Ըստ պետական կարգի՝ խորհրդարանական հանրապետություն է:
    2) Մտնում է «Մեծ յոթնյակ»–ի կազմի մեջ:
    3) Բնակչության մեծամասնությունը դավանում է քրիստոնեության կաթոլիկ ուղ-
    ղությունը:
    4) Աչքի է ընկնում բնակչության բարձր բնական աճով:

12․ Ուրվագծային քարտեզի վրա, նշե՜լ Եվրոպայի բոլոր երկրները (ստանալ Եվրոպայի ամբողջական քարտեզը)։`

Ինքնաստուգում 1

• Առաջադրանք 1. Եվրոպայի ուրվագծային քարտեզի վրա պատկերել Եվրոպայի 2 տարածաշրջանները ( (Արևմտյան Եվրոպա և Հվ․ Եվրոպա) իրենց համապատասխան պետություններով և մայրաքաղաքներով:

• Առաջադրանք 2. Եվրոպայի քաղաքական քարտեզի վրա առանձնացնել ՀՆԱ առավել բարձր ցուցանիշ ունեցող երկրները:

• Առաջադրանք 3․ Ընդհանուր կողմերով տվեք Եվրոպայի տեղը քաղաքակրթության և մարդկության առաջընթացի գործում:

Եվրոպայում է գտնվում հռոմը որը իր ճարտարապետությամբ և արվեստով շատ գեղեցիկ է։ Նաև հենց հռոմում են եղել առաջին համալսարանները։ Նաև այնտեղ կան բարձրակարգ հիվանդանոցներ։

•  Առաջադրանք 4․ Թվարկել Մեծ Բրիտանիայի զարգացման նախադրյալները։

Մեծ Բրիտանիան հարուստ է տարբեր պարարտանյութերով։

• Առաջադրանք 5. Գնահատեք Արևմտյան Եվրոպայի արդյունաբերության և գյուղատնտեսության զարգացման բնական նախադրյալները:

Արևմտյան Եվրոպաի բոլոր հատվածներում կան հոսող ջրեր, որը լավ է բույսերի աճման համար նաև շատ կենդանիների համար, որը շատ կարևոր է մարդկանց ապրելու համար։ Նաև բարենպաստ կլիման։

• Առաջադրանք 6․ Առանձնացնել Մեծ Բրիտանիայի և Գերմանիայի ներկայիս բնակչության ձևավորման գործընթացները։ Մեկնաբանել սեռատարիքային կազմի առանձնահատկությունները։

Ավելի շատ կան մեծերը քան ավելի երիտասարդներ։

• Առաջադրանք 7. Համեմատել Մեծ Բրիտանիայի և Գերմանիայի տրանսպորտի զարգացման առանձնահատկությունները։

Գերմանիան առաջատարն է համարվում որովհետև այնտեղ են ստեղծվել շատ մեքենաներ։

•  Առաջադրանք 8. Թվարկել և ուրվագծային քարտեզի վրա նշել, Մեծ Բրիտանիայի և Գերմանիայի խոշոր քաղաքները։

Իտալիա

1. Նշել Իտալիայի աշխարհագրական դիրքի առավելություններն ու թերությունները:

Իտալիայի աշխարհագրական դիրքը գտնվում է Միջերկրական ծովի կենտրոնական հատվածում որը դեպի լավ ազդեցություն է ցուցաբերել նրա զարգացման համար:

2.    Նշել Իտալիայի բնական պայմանների առավելություններն ու թերությունները:

Իտալիան աղքատ է օգտակար հանածոներով։ Հարուստ է քիմիական հումքով և բազմատեսակ շինանյութերով։ Առավել նշանավոր են Սիցիլիա կղզու ծծմբի և Ապենյան թերակղզու մարմարների պաշարները, ինչպես նաև սնդիկի պաշարները, որոնցով երկիրն աշխարհում գրավում է առաջին տեղերից մեկը։ Երկրում կան նաև ալյումինի հումքի, բազմամետաղների, ինչպես նաև նավթի ու բնական գազի ոչ մեծ պաշարներ։ Կլիման տիպիկ միջերկրածովային է։ Բնորոշ են տաք ու խոնավ ձմեռները, չոր ու շոգ ամառները։ Հողագործության զարգացման տեսակետից ջերմությունը բավարար է, սակայն խոնավությունը՝ոչ այնքան, քանի որ տեղումների մեծ մասը լինում է ձմռանը։ Ամռան շոգ ժամանակահատվածում առաջանում է ոռոգման անհրաժեշտություն։ Իտալիայի գետերը մեծ չեն, սակայն ունեն ջրաէներգետիկ և ոռոգիչ մեծ նշանակություն։ Իտալիայի շատ շրջաններում բնությանը մեծ վնաս են հասցնում տնտեսության տարբեր ճյուղերը, հատկապես քիմիական թեթև արդյունաբերությունը և մետաղաձուլությունը։ Դրա պատճառով սրվել են բնապահպանական հիմնախնդիրները։ Բնական լանդշավտների, բուսական, կենդանական աշխարհի տարբեր տեսակների պահպանության համար Ալպերում, ծովափնյա գոտիներում և այլ շրջաններում ստեղծվել են մի շարք ազգային պարկեր։

3.     Ի՞նչ դեր ունի Իտալիան ժամանակակից աշխարհում:

Իտալիան համախառն ներքին արդյունքով մտնում է աշխարհի ամենազարգացած ութնյակի միջև և մյուսների հետ մեկտեղ վճռական ազդեցություն ունի համաշխարհային տնտեսության և քաղաքականության վրա։ Տնտեսության ամենագլխավոր բնորոշ գիծը հետարդյունաբերական կառուցվածքն է, որում գերակշռում է ծառայություննհրի ոլորտների բաժինները։ Արդյունաբերության բաժինը գերազանցում է գյուղատնտեսության բաժնին։

4.    Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել Իտալիայի հարևան պետությունները, ափերը ողողող ջրային ավազանները, արդյունաբերական խոշոր կենտրոնները:

Իտալիան, պաշտոնապես Իտալական Հանրապետություն, երկիր է, որը գտնվում է Հարավային Եվրոպայում և զբաղեցնում է Իտալական թերակղզին և Միջերկրական ծովի երկու ամենամեծ կղզիները՝ Սիցիլիան և Սարդինիան։ Մակերևույթը գերազանցապես լեռնային է: Հյուսիսում Ալպերն են, Ապենինյան թերակղզիի երկայնքով ձգվում են Ապենինները: Կան գործող (Վեզուվ, Էտնա) և հանգած հրաբուխներ: Կլիման միջերկրածովյան մերձարևադարձային է: Ալպերը երկիրը պաշտպանում է հյուսիսային քամիներից: Այդ պատճառով էլ Իտալիայի մեծ մասում ձմեռը մեղմ է, իսկ ամռանն ուժեղ շոգեր չեն լինում: Հարավում նույնիսկ ձմռանը ցուրտ չէ: Իտալիայի բնակչության ազգային կազմը միատարր է. 98%-ը իտալացիներ են, դավանանքը՝ կաթոլիկությունը: Կան նաև ֆրանսիացիներ, սլովեններ, ֆրիոլներ, հույներ, հայեր և այլք:

Գյուղատնտեսություն

Գյուղատնտեսության մեջ գերակշռում է երկրագործությունը: Մշակում են խաղող (բերքատվությամբ առաջինն է աշխարհում), հացահատիկային բույսեր, եգիպտացորեն, բրինձ, շաքարի ճակընդեղ, նարինջ, կիտրոն, ձիթապտուղ: Իտալիան արտահանում է գինի, ցիտրուսներ ու բանջարեղեն, սննդհամի զանազան արտադրանքներ։ Իտալիան աղքատ է ածխից ու երկաթի հանքաքարից, բայց բավական հարուստ է սնդիկով, ծծմբով, գազով, մարմարով: Էլեկտրաէներգիայի կեսից ավելին տալիս են հյուսիսային գետերի վրա կառուցված ջրէկները: Էլեկտրաէներգիա ստանալու համար լայնորեն օգտագործվում են նաև ստորերկրյա տաք ջրերը: Գործում են մի քանի ատոմային էլեկտրակայաններ: Բազմազան ու բազմատեսակ են հանգստի ու զբոսաշրջության պաշարները: Տարեկան Իտալիա է այցելում շուրջ 35 մլն զբոսաշրջիկ:

Ճարտարապետություն

Իտալիայի հնագույն քաղաքներն իրենց հրաշալի ճարտարապետական հուշարձաններով ու արվեստի գանձարաններով հայտնի են ողջ աշխարհին: Ամենախոշոր և հին քաղաքը մայրաքաղաք Հռոմն է: Ըստ ավանդության՝ Հռոմ անունը (իտալերեն՝ Ռոմա) առաջացել է քաղաքի ավանդական հիմնադիր Հռոմուլոսի (Ռոմուլոս) անունից: Իսկ քաղաքի խորհրդանիշը մանուկներին կերակրող գայլն է, որովհետև, ավանդության համաձայն, Հռոմուլոսին ու նրա եղբայր Հռեմոսին կերակրել է գայլը՝ Տիբեր գետի ափամերձ մի բլրի ստորոտում գտնվող քարայրում: 

Հարավային Եվրոպա

Այլ հղում՝ 1․ 2․

1. Բնութագրեք Հարավային Եվրոպայի աշխարհագրական դիրը, ինչպե՞ս է այն փոխվել ժամանակի ընթացքում:
   
   Հարավային Եվրոպան հաճախ անվանում են Միջերկրական Եվրոպա, քանի աշխարհագրական հարմար դիրքի շնորհիվ երկրների մեծ մասը մուտք ունի դեպի Միջերկրական ծով: Ժամանակի ընթացքում աշխարհագրական դիրքը փոփոխվել է, սակայն կլիման միշտ եղել է բարենպաստ:
   
2. Որո՞նք են Հարավային Եվրոպայի երկրների տնտեսոությունների զարգացած ճյուղերը:
   
   Հարավային Եվրոպան աշխարհի զբոսաշրջության և հանգստի խոշորագույն շրջանն է:Տարեկան միլիոնավոր հանգստացողներ են գալիս այստեղ,ծովերը,ավազոտ լողափերը,լեռնային և ծովային առողջարանները վայելելու համար:Քանի որ հարավային Եվրոպայի ընդերքը հարուստ չէ, այն չունի շատ բնական ռեսուրսներ:Դրա գլխավոր հարստություններն են՝սնդիկի,անագի,վոլֆրամի,ուրանի,հանքաքարի,պղինձի,ցինկի,կապարի,ծծմբի պաշարներ:
   
3. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել Հարավային Եվրոպայի երկրները:

Հարավային Երվրոպան յուրահատոկ տեղ է զբաղացնում իր ծովային աշխարհագրական դիրքով և ընդգրկում է՝ Պիրենեյան,Ապենինյան,Բալկանյան թերակղզիները:

Քանի որ, հարավային Եվրոպայի երկրների մեծ մասը գտնվում են Միջերկրական ծովի ափին, կոչվում է Միջերկրածովյան Եվրոպա:

Զարգացման բնական նածադրյալները

Քանի որ հարավային Եվրոպայի տարածքի զգալի մասը զբաղեցնում են Պիրենեյան,Ալպյան,Ապենինյան և Բալկանյան լեռները, որտեղ հանդիպում են գործող հրաբուխներ հաճախակի են երկրաշարժերը:

Հարավային Եվրոպայի ընդերքը հարուստ չէ պգտակար հանածոներով:Այն գտնվում է մերձաևադարձային կլիմայական գոտում՝ամառը շոգ է,չոր,ձմեռը մեղմ:Այսպիսի կլիմայական պայմանները նպաստավոր են ջերմասեր բույսերի համար՝ձիթապտուղ,ցիտրուսային բույսեր և այլն:

Հարավային Եվրոպան աշխարհի զբոսաշրջության և հանգստի խոշորագույն շրջանն է:Տարեկան միլիոնավոր հանգստացողներ են գալիս այստեղ,ծովերը,ավազոտ լողափերը,լեռնային և ծովային առողջարանները վայելելու համար:

Բնակչությունը

Հարավային Եվրոպայի երկրների մեծ մասը ունի միատար ազգային կազմ:Բացառություն է կազմում Իսպանիան, որտեղ ապրում են բացի իսպանացիներից նաև բասկեր,կատալանցիներ,գալիսիացիներ:

Տարածաշրջանի լեզուները պատկանում են հիմնականում հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի,ռոմանական և սլավոնական լեզվախմբերին:

Բնակչության աճը շատ ցածր է,բնակչության մեծ մասը տեղաբաշխված է ծոցվափնյա և զարգացած արդյունաբերական շրջաններում:

Իտալացիները,Իսպանացիները,Պորտուգալացիները քրիստոնյա կաթոլիկներ են:Հույսները՝ քրիստոնյա ուղափառ:Ալբանացիները մահմեդականներ:

Հարավային Եվրոպան առանձնանում է նաև նրանով , որ այտեղ են գտնվում գաճաճ պետությունները՝անդոռը,մոնակո,սան մարինո,վատիկան:

Հարցեր և առաջադրանքներ

Բնութագրեք Հարավային Եվրոպայի աշխարհագրական դիրը, ինչպե՞ս է այն փոխվել ժամանակի ընթացքում:
Հարավային Երվրոպան յուրահատոկ տեղ է զբաղացնում իր ծովային աշխարհագրական դիրքով և ընդգրկում է՝ Պիրենեյան,Ապենինյան,Բալկանյան թերակղզիները:

Քանի որ, հարավային Եվրոպայի երկրների մեծ մասը գտնվում են Միջերկրական ծովի ափին, կոչվում է Միջերկրածովյան Եվրոպա:

Որո՞նք են Հարավային Եվրոպայի երկրների տնտեսոությունների զարգացած ճյուղերը
Հարավային Եվրոպան աշխարհի զբոսաշրջության և հանգստի խոշորագույն շրջանն է:Տարեկան միլիոնավոր հանգստացողներ են գալիս այստեղ,ծովերը,ավազոտ լողափերը,լեռնային և ծովային առողջարանները վայելելու համար:

Քանի որ հարավային Եվրոպայի ընդերքը հարուստ չէ, այն չունի շատ բնական ռեսուրսներ:Դրա գլխավոր հարստություններն են՝սնդիկի,անագի,վոլֆրամի,ուրանի,հանքաքարի,պղինձի,ցինկի,կապարի,ծծմբի պաշարներ:

Ֆրանսիա

Այլ հղումներ՝ 1, 2

1. Բնութագրել Ֆրանսիայի աշխարհագրական դիրքը: 
   
   Ֆրանսիայի Հանրապետությունը գտնվում է Եվրոպայի արևմուտքում, հյուսիսում և արևմուտքում ողողվում է Ատլանտյան օվկիանոսի, իսկ հարավում՝ Միջերկրական ծովի ջրերով:
   
2. Որո՞նք են ֆրանսիայի տնտեսության զարգացման նախադրյալները:
   
   Ֆրանսիան պատմականորեն գյուղատնտեսական ապրանքների կարևոր արտադրող է: Բերրի հողերի մեծ ծավալը, ժամանակակից տեխնոլոգիաները և ԵՄ սուբսիդավորումը միասին դարձնում են Ֆրանսիային խոշորագույն գյուղատնտեսական արտադրողը ԵՄ-ում և ամենամեծ արտահանողը (արտադրում է ԵՄ գյուղատնտեսական արտաֆրանքի 20%-ը) և աշխարհդի երրորդ խոշորագույն գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանողը:
   
3. Ի՞նչ դեր ունի Ֆրանսիան ժամանակակից աշխարհում և տարածաշրջանում:
   
   Ժամանակակից Ֆրանսիայի տարածքները մոտավոր համընկնում են Գալիայի հետ։
   
4. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել, Ֆրանսիայի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

5. Որոնք են Ֆրանսիայիում զբոսաշրջության և հանգստի կազմակերպման ռեսուրսները։

Միջերկրական գեղեցիկ ափերը և ձյունառատ ալպերի մաքուր օդը զբոսաշրջության լայն հնարավորություններ են ստեղծում։Ֆրանսիա տարեկան այցելում է 70-75 միլիոն զբոսաշրջիկներ։

Գերմանիա

Գերմանիան պետություն է Եվրոպա աշխարհամասում։ Գտնվում է Կենտրոնական Եվրոպայում, ընդհանուր սահմաններ ունի հյուսիսում՝ Դանիայի, արևմուտքում՝ Նիդեռլանդների, Բելգիայի և Լյուքսեմբուրգի, հարավ-արևմուտքում՝ Ֆրանսիայի, հարավում՝ Շվեյցարիայի և Ավստրիայի , արևելքում՝ Լեհաստանի և Չեխիայի հետ։ Գերմանիայի խոշոր քաղաքներն են՝ Բեռլինը, Համբուրգը, Մյունխենը և Քյոլնը։ Գերմանիաի Դաշնային Հանրապետության տարածքը քիչ ավելի է հարևան Լեհաստանից, բայց բնակչությունը համարյա 2 անգամ գերազանցում է նրան։ 2007 թվականի հուլիսի դրությամբ 82,400,996 մարդ։ Գերմանիան ԵՄ-ի ամենախիտ բնակեցված երկիրն է։

Գերմանիաի պատմությունը

Կա ապացույց, որ առաջին մարդ արարածը Գերմանիայի տարածք եկել է 700 հազար տարի առաջ։ Շուրջ 500 հազար տարի առաջ ստեղծվել են առաջին բնակավայրերը։ Առաջին գերմանացիների մասին հիշատակվում է հին հույների և հռոմեացիների աշխատանքներում։ Գերմանիայի հիմնադրման ավանդական օրն ընդունված է նշել փերվարի 2-ին։ Այդ օրն արևելաֆրանկյան թագավոր Օտտոն թագադրվել է Հռոմում, որ համարվում է Հռոմեական Կայսրության կայսր։

Գերմանիա

Այլ հղումներ՝ 1․ , 2․

1. Նշել Գերմանիայի աշխարհագրական դիրքի առավելություններն ու թերությունները:
   
   Գերմանիան պետություն է Եվրոպա աշխարհամասում։ Գտնվում է Կենտրոնական Եվրոպայում, ընդհանուր սահմաններ ունի հյուսիսում՝ Դանիայի, արևմուտքում՝ Նիդեռլանդների, Բելգիայի և Լյուքսեմբուրգի, հարավ-արևմուտքում՝ Ֆրանսիայի, հարավում՝ Շվեյցարիայի և Ավստրիայի , արևելքում՝ Լեհաստանի և Չեխիայի հետ։
   
2. Նշել Գերմանիայի տնտեսության զարգացման նախադրյալները:
   
   Գյուղատնտեսությունը տալիս է համախառն ներքին արդյունքի 0.9 %-ը։ Այս ճյուղում զբաղված է աշխատուժի 2.4 %-ը։ Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրավում են երկրի տարածքի 35 %-ը։
   
3. Ի՞նչ դեր ունի Գերմանիան ժամանակակից աշխարհում:
   
   Մերօրյա Գերմանիան դաշնային խորհրդարանական հանրապետություն (բունդեսհանրապետություն) է, որը կառավարվում է վարչապետի՝ կանցլերի կողմից։ Ունի «մեծ տերության» կարգավիճակ և համարվում է տնտեսական գերհսկա (ՀՆԱ-ի ցուցանիշով՝ չորրորդն աշխարհում, անվանական ՀՆԱ-ով՝ հինգերորդը)։ Արդյունաբերական և տեխնոլոգիական բազմաթիվ ոլորտներում համարվում է համաշխարհային առաջատար։ 
   
4. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել Գերմանիայի հարևան պետությունները, ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Մեծ Բրիտանիա

Դասի հղում։

1. Բնութագրել Մեծ Բրիտանիայի աշխարհագրական դիրքը:
   Մեծ Բրիտանիան գտնվում է Եվրոպայի հյուսիս-արևմուտքում։ Այն բաղկացած է Մեծ Բրիտանիայի կղզուց, որը պարունակում է Անգլիա, Շոտլանդիա և Ուելս, և Հյուսիսային Իռլանդիա, որը զբաղեցնում է Իռլանդիայի կղզու մի մասը։
   
2. Առաջին ուրվագծային քարտեզի վրա նշել Մեծ Բրիտանիայի ափերը ողողող ջրային ավազաններն ու հարևան պետությունները: 
   
   
   
3. Որո՞նք են Մեծ Բրիտանիայի զարգացման նախադրյալները։
   
   Մեծ Բրիտանիայի ռելիեֆը հիմնակնաւոմ հարթ է։ Մեծ Բրիտանիան կարող է սեփական իր պահանջներով բավարարել նավթը, գազը և քարածուխը։
   
4. Որո՞նք են Մեծ Բրիտանիայի տնտեսության ամենազարգացած ճյուղերը: 
   
   Մեծ բրիտանիայի ամենազարգացած ճյուղը սպասարկումն է(ծառայություն), իսկ հետո հետևում է արդյունաբերությունը և գյուղատնտեսությունը։
   
5. Ի՞նչ դեր ունի Մեծ Բրիտանիան ժամանակակից աշխարհում: 
   
   Մեծ Բրիտանիայի զարգացումը կախված է արտաքին տնտեսական կապերից։ Մեծ Բրիտանիան արտահանում է բազմազան մեքենաներ, սարքավորումներ, տարբեր գործվածքներ, անասնապահական մթերքներ և քիմիական ապրանքներ։
   
6. Երկրորդ ուրվագծային քարտեզի վրա նշել Մեծ Բրիտանիայի խոշոր քաղաքները: