Առաջադրանքներ
3. Ամբողջ թվերի զույգի համար ստուգե՛ք գումարման տեղափո-
խական օրենքի ճշտությունը.
ա) –9, –1
Օրինակ՝ -9+(-1)=-10; (-1)+(-9)=-10
գ) +8, –10, -2
ե) –13, +14, +1
է) +8, 0, +8
բ) –3, +7, +4
դ) –21, +12, +12
զ) 0, –7, -7
ը) +1, –4։ -3
7) Տասնվեցհարկանի շենքի երկու հարևան մուտքերի վերելակները
կանգնած էին 12-րդ հարկում։ Մի վերելակը նախ բարձրացավ 2
հարկ, ապա իջավ 5 հարկ։ Մյուս վերելակը նախ իջավ 5 հարկ,
ապա բարձրացավ 2 հարկ։ Ո՞ր հարկերում կանգնած կլինեն վերելակները։
Նոյեմբերի 1-7-ըԱռաջադրանք 1Առաջադրանք 2
Նոյեմբերի 8-14-ըԱռաջադրանք 1Առաջադրանք 2
Նոյեմբերի 15-21-ըԱռաջադրանք 1Առաջադրանք 2
Նոյեմբերի 23-28-ըԱռաջադրանք 1Առաջադրանք 2
Առաջադրանք 1
Գրել փոքրիկ ստեղծագործական շարադրություն «Իմ մեկ օրը Մենուա առաջինի օրոք» թեմայով/ինքներդ եք որոշում որ արքայի օրոք եք ուզում ապրել/ :
«Իմ մեկ օրը Մենուա առաջինի օրոք»
Ես հայտնվեցի Ք, ա, 810-786 թվականները: Այդ ժամանակաշրջանում կառավարել է Մենուա Առաջինը: Ես տեսա նրա կառուցած 74 կմ ջրանցքը որի պատերին նա արձանագրություեր էր թողում ես ծանոթացա նրա հետ և մենք սկսեցինք իրար հետ ապրել Նրա սարգած ջրանցքը շատ սիրուն էր: Գիտեմ, որ նայև այդ ջրանցքով ջուրը հասել է նայև Վանի Թագավորություն: Մենք զբոսնեցինք և ես եկա տուն և բոլորին պատմեցի բայց ինձ ոչ մեկ չեր հավատում:
Կատարել փոքրիկ ուսումնասիրություն այս թեմաների շուրջ/ Աղբյուրները ինքներդ եք փնտրում, վերջում անպայման նշում:
«Էրեբունի քաղաքի վաղեմի պատմությունը»
Վանի թագավորության պետական կրոնը
Լրացուցիչ
Վանի թագավորության հնագույն քաղաքները/քարտեզում փորձել գտնել , նշել այդ քաղաքները/:
Առաջադրանք 1
Առաջադրանք 1Վանի աշխարհակալ տերությունը
Թվարկել Վանի աշխարհակալ տերության ստեղծման պատճառները, հետրանքները:
Պատմել չորս ծովերի տերության մասին:
Համեմատել Արգիշտի Առաջին, Սարդուրի Երկրորդ, Ռուսա Երկրորդ արքաների գործունեությունը:
Արգիշտի Առաջինը կառավարել է Ք, ա, 786-764
Սարդուրի Երկրորդը կառավարել է Ք, ա, 764-735
Ռուսա Երկրորդը կառավարել է Ք,ա, 685-645
Առաջադրանք 2
Համահայկական առաջին թագավորության անկումը
Թվարկել Համահայկական առաջին թագավորության անկման պատճառները:
Ներկայացնել Վանի թագավորության նշանակությունը Հայաստանի պատմության մեջ:
Լրացուցիչ աշխատանքներ
Փոքրիկ ուսումնասիրություններ
«Մուսասիր»
«Վանի թագավորության քաղաքները»
«Վանի թագավորության դիցարանն ու արվեստը»
Օժանդակ աղբյուրներ
Արարատյան թագավորություն/տեսաֆիլմ/
«Արարատ-Ուրարտու թագավորությունը»/5մասից բաղկացած
«Վանի Հայկական թագավորություն»
Նախագիծ
Վիրուսների պատմությունից
Օժանդակող գրականություն/ առաջադրանքները կատարելիս օգտվեք օտարալեզու աղբյուրներից, անպայման նշել աղբյուրը/:
Հետևյալ ստեղծագործությունների սյուժեում վիրուսային վարակներն ունեն կարևոր նշանակություն.
՝Вирусы, едва не уничтожившие человечество: топ-6 самых опасных эпидемий в истории
Առաջադրանք 2
Երևանյան կամուրջներ, վերգետնյա անցումներ
Այս առաջադրանքը կատարում եք , ուսումնասիրելով այն վայրը , որտեղ ապրում եք, գտնում եք ձեր տանը ամենամոտ գտնվող կամուրջներ, վերգետնյա անցումներ, պատմում, դրանց պատմությունը, հարցազրույցներ անցորդներից, խոսում կարևորության, թերությունների մասին:
Երևանյան կամուրջներ, վերգետնյա անցումներ
Ռիչարդ Բախ <<Կամուրջ հավերժության վրայով>> Իսկ հետո մենք կքայլենք…եւ մենք լցված կլինենք ապագայով եւ անցյալով եւ մենք իրար կսիրենք այնպես, ինչպես ոչ ոք երբեք ոչ մեկին չի սիրել…Մենք հիմա չենք կարող հանդիպել…Ես չգիտեմ ինչու… Բայց մի օր մեր հարցերին կտրվեն պատասխաններ եւ մենք կհայտնվենք մի բանում, որն այնքան պայծառ է… Եւ հիշի՛ր՝ ամեն քայլ, որ ես անում եմ, ինձ մոտեցնում է քեզ, ես անցնում եմ կամուրջը, որը պետք է հատեմ, որ գտնեմ քեզ
Նախագծի իրականացման ժամանակահատված` շուրջտարյա
Մասնակիցներ` Միջին դպրոցի սովորողներ
Նպատակ
Նախապատրաստական աշխատանք
Ընթացքը
Առաջադրանք
Ուրարտու.Վանի թագավորություն Ք.Ա.IX-VI
Առաջադրանք 1
Ուրարտու.Վանի թագավորություն Ք.Ա.IX-VI
Տալ նոր բառերի, հասկացությունների բացատրությունը:
Բիայնիլի-տեղական լեզվով սեպագրերում Վանի թագավորությանը անվանում էին Բիայնիլի։
Թվարկել Վանի թագավորության հզորացման պատճառները
Պատմել Վանի թագավորության հիմնադրման մասին:
Համեմատել Սարդուրի Ա, Իշպուինի, Մենուա արքաների գործունեությունը, կառավարման ժամանակաշրջանը:
Արգիշտի Առաջինը կառավարել է Ք, ա, 786-764
Սարդուրի Երկրորդը կառավարել է Ք, ա, 764-735
Ռուսա Երկրորդը կառավարել է Ք,ա, 685-645
Առաջադրանք 2
Դիտել ֆիլմերից մեկը պատասխանել հետևյալ հարցադրումներին.
10-15 նախադասությամբ ներկայացրու ինչի մասին էր պատմում ֆիլմը:
Ներկայացրու ամենահետաքրքիր հատվածը:
Մենք 9:30 շարժվեցինք Սուրբ Երորդության եկեղեցուց: Մենք ճանապարհին մտանք գինու գործարան այնտեղ շատ հետաքրքիր էր, մենք նկարվեցին դիտեցինք ֆիլմ և ուղևորվեցինք դեպի քարանձավ: Այնտեղ մեզ պատմեցին քարանձավի և ամենահին կոշիկի մասին: Եվ մենք ուղևորվեցինք դեպի Արատես: Հասանք Արատես 14:00: Արատեսում կաին երկու շուն, ութ շան ձագ և երկու կատու: Մենք տեղավորվեցինք, հանգստացանք և գնացինք հաց ուտելու: Իսկ հետո քնելու: Երկրորդ օրը մենք պատրաստեցինք աղցան, հարիսա և խորոված, հետո կերանք այդ ամենը: Խաղացինք շատ խաղեր: Երրորդ օրը մենք արտնացանք մեզ կարքի բերեցինք և Նախաճաշեցին: Հավաքեցինք սենիակները ճաշեցինք և 13:30 ուևորվեցինք դեպի Սուրբ Երրորդության եկեղեցի: 16:00 Հասանք Եկեղեցու բակ: Ինձ շատ դուր եկան այս օրերը:
Միջին դպրոցում կա 2564 երեխա դուրս եկան 1326 ավելացան 785 դուրս եկան 1461: Քանի երեխա մնաց:
562
Դպրոցի խմբակի երեքաների տարիքի գումարը 120: 7 տարի անցավ քանի տարեկան դարձավ երեխաների տարիքի գումարը:
840
Դպրոցում կա 16 խմբակ ամեն մի խմբակում կա 132 երեխա ավելացավ ևս 11 խմբակ: Քանի երեխա կա ընդանուր խմբակներում:
3564
Եթե կախարդական փայտիկ ունենայի ես կդարձնեի մարդկանց բարի, մաքուր և սրտացավ: Ես կանեի այնպես, որ աշխարհում գումար չլիներ: Մարդիկ ուղղակի կնվիրեին միմիանց տարբեր բաներ: Բոլորը միմիանց շատ կսիրեին:Կամ նույնիսկ եթե աշխարհում գումար լիներ, կցանկանայի, որ մարդիկ գումարի պակասություն չունենային: Ես կկախարդեի, որ եթե հեռախոսի կամ համակարգչի մեջ ինչ-որ իր կամ վայր ես տեսել և շատ ես ուզում, ապա ձեռքդ մտցնեիր հեռախոսի կամ համակարգչի մեջ և հանեիր այդ իրը, կամ եթե վայր ես տեսել ուզում ես շատ այնտեղ հայտնվել թռնեիր հեռախոսի կամ համակարգչի մեջ և հայտնվեիր այնտեղ:
Կցանկանայի, որ երկրում լիներ խաղաղություն և չլինեին երկրաշարժեր:
Ես շատ կուզենայի ունենալ կախարդական փայտիկ:
Առաջադրանքեր.
1) Հաշվե՛ք.
ա) (–8) · (+16),
բ) (+17) · (–4),
գ) (–1) · (+1),
դ) (+20) · (–18),
ե) (–7) · (+5),
զ) (+21) · (–6),
է) (–1) · (+7),
ը) (+15) · (–60)
2) Առանց բազմապատկում կատարելու համեմատե՛ք.
ա) (–5) · (–7) և 0,
բ) (+3) · (+9) և (+8) · (–7),
գ) (–8) · (+6) և 0,
դ) (–14) · (–12) և (–10) · (+2),
ե) (+16) · (–5) և 0,
զ) (+20) · (–1) և (–6) · (–3)
3) Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի ճիշտ հավասարություն.
ա) * ։ 3 = –7,
բ) * ։ (–8) = –6,
գ) (–*) ։ (–20) = 4,
դ) * ։ (–5) = 2,
ե) (–*) ։ 15 = –3,
զ) (–*) ։ (–16) = –5
4) Հետևյալ թվերը ներկայացրե՛ք երկու արտադրիչների արտադրյալի տեսքով, որոնցից գոնե մեկը բացասական թիվ է.
–40=-20×2
+32,=+8 x4
–1, =
0,=0×1
–12,=-4×3
+9=+3×3
5) Կատարե՛ք ամբողջ թվերի բազմապատկում.
ա) (–4) · (–5),
գ) (+32) · (–6),
ե) (+1) · (+23),
է) (–19) · (+7),
բ) (–8) · 0,
դ) 0 · (–1),
զ) (+14) · (–25),
ը) (–10) · (+12
6) Ի՞նչ նշան կունենա երեք ամբողջ թվերի արտադրյալը, որոնցից`
ա) երկուսը բացասական թվեր են, մեկը` դրական,
բ) մեկը բացասական թիվ է, երկուսը` դրական
Արևելյան կողմն աշխարհի
Խաղաղությո՜ւն թող ըլլա…
Ո՛չ արյուններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մեջ ակոսին.
Ու երբ հնչե կոչնակն ամեն գյուղակի՝
Օրհներգությո՜ւն թող ըլլա:
Արևմտյան կողմն աշխարհի
Բերրիությո՜ւն թող ըլլա…
Ամեն աստղե ցող կայլակի,
Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի.
Եվ ոչխարներն երբ սարին վրա արածին՝
Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա:
Հյուսիսային կողմն աշխարհի
Առատություն թող ըլլա…
Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին
Հավետ լողա թող գերանդին.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացվի՝
Բերկրությո՜ւն թող ըլլա:
Հարավային կողմն աշխարհի
Պտղաբերում թող ըլլա…
Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներուն,
Հորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՝
Սիրերգությո՜ւն թող ըլլա։
Բառարան
կայլակի-կհոսի
թող ըլլա-թող լինի
ցորյանի-ցորենի
աղուն-աղալու համար պատրաստված հացահատիկ
Առաջադրանքներ
1․ Այս բառերն էլ ի՛նքդ բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր․
Ակոս-որ բացում է խոփը,
կոչնակ-Եկեղեցի հրավիրող կոչնազանգ,
գյուղակ-Կեղեքիչ,
բերրիություն-Բերրի լինելը,
ցող-Բարակ մանր անձրև,
օրհներգություն-Օրհներգելը,
գերանդի- Հին պատերազմական զենք,
ամբար- ալյուր ևն պահելու համար,
բերկրություն,-Բերկրելը
հորդել-Հոսեցնել
2․ Չորսից վեց նախադասությամբ արձակ փոխադրի՛ր բանաստեղծությունը։
3․ .Ինչպիսի՞ հայրենիք է ուզում ունենալ քնարական հերոսը, ի՞նչն է կարևորում:
4․ Ի՞նչը կփոխեիր կամ ի՞նչ կավելացնեիր (կպակասեցնեիր):
5. Մաղթանքներից մեկն ընտրի՛ր որպես վերնագիր. պատճառաբանի՛ր ընտրությունդ:
6․ Անգի՛ր սովորիր բանաստեղծությունը և տեսանյութ կամ ձայնանյութ պատրաստի՛ր։
Առաջադրանքեր
1) Կատարե՛ք գումարում.
ա) (+7) + (+2),
բ) (+10) + (+15),
գ) (–17) + (–12),
դ) (–18) + (–3),
ե) (–21) + (–4),
զ) (–29) + (–41)։
2) Գումարե՛ք հետևյալ թվերը.
ա) –10, +7
բ) +7, +3
բ) +23, –40
գ) –18, +11
դ) +18, –27
ե) –29, +40
3) Մի հույն ծնվել է մ. թ. ա. 48 թ. եւ վախճանվել է մ. թ. ա 25 թ.։ Քանի՞տարի է ապրել այդ հույնը։
-23
4) Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն.
ա) -9 + (+8) = –1,
դ) -18 + (+7) = –11,
է) (+5) + * = 3,
բ) –3 + (-9) = –6,
ե)(-12) + (+2) = –10,
ը)(+ 25) +(- *) = 20,
գ) –8 + (-18) = –10,
զ)(- 29) + 20 = 9,
թ) –5 + 78 = –11։
5) Թիվը ներկայացրե՛ք երկու բացասական գումարելիների գումարի տեսքով.
ա) –30,
բ) –25,
գ) –62,
դ) –50,
ե) –38։
6) Կատարե՛ք գումարում.
ա) (+3) + (–4),=-1
դ) (+15) + (–6),=+9
է) (–18) + (+7),=-11
բ) (–11) + (+5),=-6
ե) (–8) + (+7), =-1
ը) (–21) + (+8), =-13
գ) (–10) + (+3), = -8
զ) (+31) + (–10), = +21
թ) (+19) + (–12)։ =+7
7.Lրացուցիչ: Խնդիր ֆլեշմոբից:
Մոնիկան ունի տարբեր գույնի երեք արկղ՝ սպիտակ, կարմիր և կանաչ: Դրանցից մեկում տանձ է, մյուսում՝ խնձոր, մեկն էլ դատարկ է: Ո՞ր գույնի արկղում է տանձը, եթե հայտնի է, որ այն կա՛մ սպիտակ, կա՛մ կարմիր արկղում է, իսկ խնձորը` ո՛չ սպիտակ, ո՛չ էլ կանաչ արկղում։
8.Լրացուցիչ: Խնդիր ֆլեշմոբից:
Առաջին կանգառում ավտոբուսից իջան 3 ուղևոր, երկրորդ կանգառում բարձրացան 6 ուղևոր, երրորդ կանգառում իջան 4 ուղևոր և բարձրացան 3 ուղևոր։ Արդյունքում ավտոբուսում մնացին 15 ուղևոր։ Սկզբում ավտոբուսում քանի՞ ուղևոր կար։
13
Ես նստած եմ հին լճակի մոտ, որ լեցուն է գորտերով: Լճակի եզրերին խիտ աճել են որձախոտն ու շաքարեղեգը: Ափին՝ շաքարեղեգի և որձախոտի վրա հակված, քամու տակ հաճելի շրշում են բարձրիկ ուռիները: Իսկ դրանց գլխավերևում` ամառային կապույտ երկինքն է, և այնտեղ շողշողում են, հանց ապակու բեկորներ, ժանյակավոր ամպերը: Եվ այդ ամենի արտացոլանքը լճակում շատ ավելի գեղեցիկ տեսք ունի, քան իրականության մեջ: Լճակում ապրող գորտերը ողջ օրն անձանձիր կռկռում են` կըռ, կըռ: Բայց իրականում գորտերի միջև կատաղի վեճեր են տեղի ունենում: Սխալ կլիներ պնդելը, թե գորտերը խոսում էին միայն Եզովպոսի ժամանակներում: Գորտերից մեկը շաքարեղեգի տերևներից մեկի վրա տեղավորված և իրեն համալսարանական պրոֆեսոր երևակայելով՝ հայտարարեց.
— Ինչի՞ համար գոյություն ունի ջուրը: Այն բանի համար, որ մենք` գորտերս, կարողանանք լողալ: Ինչի՞ համար գոյություն ունեն միջատները: Այն բանի համար, որ մենք կարողանանք նրանցով սնվել:
— Ճիշտ է, ճիշտ է,- գոչում էին լճակում նստած գորտերը: Լճակի ողջ մակերեսը, որում արտացոլվում էին երկինքը, խոտը և ծառերը, համարյա ամբողջովին լցված էր գորտերով, և այդ պատճառով նրանց հավանության բացականչությունները բավական ազդեցիկ էին հնչում:
Այդ պահին զարթնեց ուռենու բնի մոտ քնած օձը, ում արթնացրել էր տաղտկալի կռկռոցը: Գլուխը բարձրացնելով, նա նայեց լճակի կողմը և քնատ թուքը կլլեց:
— Ինչի՞ համար գոյություն ունի երկիրը: Այն բանի համար, որ նրա վրա աճեն ծառերն ու խոտը: Որպեսզի ստվեր ստեղծեն մեզ համար՝ գորտերիս: Հետևաբար, կարելի է պնդել, որ ողջ երկիրը գոյություն ունի մեզ համար` գորտերիս:
— Ճիշտ է, ճիշտ է:
Երկրորդ անգամ լսելով հավանության բացականչությունները, օձը մտրակի պես պրկվեց: Նա անաղմուկ սողաց դեպի շաքարեղեգը, և սև աչքերը փայփլացնելով՝ սկսեց ուշադիր զննել, թե ինչ է տեղի ունենում լճակում:Շաքարեղեգի տերևի վրա բազմած գորտը, առաջվա պես իր վիթխարի բերանը լայն բաց արած, հռետորություն էր անում.
— Ինչի՞ համար գոյություն ունի երկինքը: Այն բանի համար, որ նրանից կախված լինի արևը: Հետևաբար, կարելի է պնդել, որ ողջ երկինքը գոյություն ունի մեզ համար՝ գորտերիս: Այսպիսով, և ջուրը, և խոտը, և ծառերը, և միջատները, և երկիրը, և երկինքը, և արևը գոյություն ունեն մեզ համար՝ գորտերիս: Այսպիսով, անհերքելի է այն փաստը, որ ողջ տիեզերքը գոյություն ունի մեզ համար: Բացատրելով ձեզ այդ փաստը, ես դրա հետ մեկտեղ՝ կկամենայի շնորհակալ լինել Ամենազորին այն բանի համար, որ տիեզերքը նա ստեղծել է մեզ համար` գորտերիս:
Հայացքը երկինք ուղղելով և մոլեգին աչքերը պտտեցնելով, գորտը դարձյալ լայն բաց արեց իր վիթխարի բերանն ու ազդարարեց.
— Թող սուրբ լինի անունը քո, տեր…
Չհասցրեց նա ավարտել, երբ առ նա սուրաց օձի գլուխը, և պերճախոս գորտը հայտնվեց օձի երախում:
— Կըռ, կըռ, դա սարսափելի է:
— Կըռ, կըռ, դա սարսափելի է:
— Սարսափելի է, կըռ, կըռ:
Մինչ լճակի ցնցված բնակիչները ճչում էին, օձը հանգիստ կուլ տվեց գորտին և թաքնվեց շաքարեղեգի մացառուտներում: Այդժամ մի այնպիսի իրարանցում սկսվեց, որ դեռևս երկրի երեսին չէր տեսնվել, համենայն դեպս, այն ժամանակվանից, ինչ գոյություն ուներ այս լճակը: Ես ինքս լսեցի, թե ինչպես մի գորտ արտասվաթոր հարցնում էր.
— Եվ ջուրը, և խոտը, և ծառերը, և միջատները, և երկիրը, և երկինքը, և արևը գոյություն ունեն մեզ համար՝ գորտերիս: Իսկ օձն ինչպե՞ս: Օ՞ձն էլ մեզ համար գոյություն ունի:
— Միանգամայն ճիշտ է: Օձն էլ գոյություն ունի մեզ համար՝ գորտերիս, թե չէ մենք անսահմանորեն կբազմանայինք: Իսկ եթե մենք այդքան բազմանանք, ապա նեղվածք կլիներ լճակում` մեր աշխարհում: Ահա թե ինչու են սողում օձերը, որպեսզի ուտեն մեզ՝ գորտերիս: Պետք է ելնել այն բանից, որ կերված գորտը զոհ է՝ մեծամասնության երջանկության համար մատուցված: Դու լիովին ճիշտ ես: Օձերն էլ գոյություն ունեն մեզ համար` գորտերիս: Ամեն բան աշխարհում, ամենայն ինչ առանց բացառության, գոյություն ունի մեզ համար՝ գորտերիս: Թող սուրբ լինի անունը քո, Տեր:
Դա իմ լսած պատասխանն էր տարեց մի գորտից:
Հարցարան
1. Պատմվածքը այն մարդկանց մասին է, ովքեր.
Ընտրությունը հիմնավորե՛ք:
2. Ինչո՞ւ է անհրաժեշտ օձի դերը ստեղծագործության մեջ: Պատասխանը հիմնավորե՛ք::
Առաջադրանքներ
1) Կոորդինատների սկզբից ի՞նչ հեռավորության վրա են գտնվում A(+5), B (–9), C (+2), D (–20) կետերը։
2) Գտե՛ք հետևյալ թվերի բացարձակ արժեքները.
– 10-+10, + 1- -1, – 3-+3, + 12- -13, + 18- -18, 0-0, – 19-+19, – 100-+100։
3)Հաշվե՛ք |*| : 5 + 11 արտահայտության արժեքները` աստղանիշի փոխարեն տեղադրելով հետևյալ թվերը.
0, – 15, – 45, 10, – 30։
4) Հաշվե՛ք
ա) |– 6| + |4| 0
բ) |– 50| + |– 4|
գ) |– 18| · |– 21|
դ) |21| – |6|
ե) |31| + |27|
զ) |44| : |– 4|
է) |– 3| – |– 1|
ը) |15| · |– 12|
թ) |– 210| : |– 15|
5) Եթե դրական ամբողջ թվի բացարձակ արժեքը հավասար է 9-ի, ինչի՞ է հավասար նրա հակադիր թվի բացարձակ արժեքը։
6) Երկու թվերից ընտրե՛ք այն թիվը, որի բացարձակ արժեքն ավելի մեծ է.
ա) – 7 < 11,
գ) – 31 > – 50,
ե) 0 > – 3,
բ) – 6 < – 5,
դ) 9 > 8,
զ) 17 > 0։
7) Համեմատե՛ք թվերը.
ա) – 8 < 7, գ) 3 > –13, ե) – 7 > –17,
բ) – 9 > – 11, դ) 0 > — 4, զ) 1 > – 8։
8) Թվերը դասավորե՛ք նրանց բացարձակ արժեքների աճման կարգով.
– 18, 0, 29, 3, – 4, – 17, – 5, 39։
-18, -17, -5, -4, 0, 3, 29, 39:
9) Թվերը դասավորե՛ք նվազման կարգով.
50, – 37, 88, 29, – 67, – 33, – 18։
88, 50, 29, -18, -33, -37, -67:
10) 41, – 43, – 49, 42, – 47, – 44, – 50 թվերի մեջ գտե՛ք ամենափոքր բացարձակ արժեքն ունեցողը։
-50
Կարևոր: Սիրելի սովորողներ, Ինչ հետաքրքիր, ոչ ստանդարտ խնդիրներ կառաջարկեք մաթեմատիկական ֆլեշմոբի նոյեմբեր ամսվա համար:
11)Խնդիրներ ֆլեշմոբից, լրացուցիչ
Ճագարն ուներ 20 գազար: Ամեն օր նա ուտում էր երկու գազար: Շաբաթվա ո՞ր օրն էր նա սկսել ուտել իր գազարները, եթե 11-րդ գազարը կերել էր երեքշաբթի օրը:
Երեքշաբթի
11)Խնդիրներ ֆլեշմոբից, լրացուցիչ
12) Փուչիկները վաճառվում են տարբեր փաթեթներով, որոնցից յուրաքանչյուրը պարունակում է՝ 5, 10 կամ 25 հատ փուչիկ: Ամենաքիչը քանի՞ փաթեթ պետք է գնի Մարինեն, եթե նա ուզում է գնել ճիշտ 70 փուչիկ:
25+25+10+10
Ք, ա, IX դարում Վանա լճի ավազանում ստեղծվեց և հզորարացավ առաջին համահայկական թագավորությունը։
Ք, ա, 835-825 Սարդուրի Ա,
Ք ա, 830-ական թվականների վերջում Վանա լճից հարավ արևելք Սարդուրի առաջինը հիմնադրեց Տուշպա մայրաքաղաքը։
Ք ա, 833 թվական֊Սարդուրի Առաջինը հայկական տավրոսին հարավային լանջերում պատերազմել է Ասորեստանի արքա Սալմանասար III դեմ։
Ք, ա, 825-810 Ինշպուինի արքա։
Ք, ա, 810-786 Մենուա արքա։
Ք, ա, 786-764 Արգիշտի I։
Ք, ա, 782 Արգիշտի առաջինը հիմնադրել է Էրեբունի քաղաքը։
Ք, ա, 764-735 Սարդուրի II։
Ք, ա, 743 թ, Ասորեստանի Արքա Թիգլաթ Պալասար III֊ին հաջողվեց Սիրիայի տարացքում կասեցնել Սարդուրի II֊ի առաջ խաղացումը դեպի Հարավ։
Ք, ա, 714 թ Ասորեստանի Արքա Սարգոն II֊ը հարձակվեց Արդինի֊Մուսասիրի գլխավոր տաճարի վրա և այն կողոպտեց։
Ք,ա, 685-645 Ռուսա II արքա։
Ք,ա, 7֊րդ հայկական Լեռնաշխարի Հարավարևմտյան մասում ձևավորվել է Հայկական նոր իշխանություն Հայկազունի Սկայորթու գլխավորությամբ։
Ք,ա, 612թ Պարույր Հայկազունին հռչակեց նոր թագավորություն։
Վանի թագավորությունում կան շատ հզոր արքաներ, որոնց դժվար է համեմատել: Սակայն այս անգամ ցանկացա խոսել Մենուա թագավորի մասին…
Վանի թագավորությունը , որ պայքարում էր Արևելքում գերիշխանության հասնելու համար, իր վերելքը սկսեց Մենուա արքայի գահակալման տարիներին: Մենուան թագավորել է մ.թ.ա. 810-786 թթ., սակայն մինչ այդ նա հոր` Իշպուինի արքայի գահակիցն էր: Մենուան հիանալի քաղաքագետ էր և ռազմական գործիչ: Նա շատ ակտիվ արտաքին քաղաքականություն է վարում: Նա ստեղծեց հզոր բանակ: Կարողացավ հակահարված հասցնել Ասորեստանին և պաշտպանել երկրի սահմանները, շարունակեց հայաբնակ մարզերի միավորումը: Նա Վանի թագավորությունը միացրեց Արածանի գետի հովիտը, Արարատյան դաշտի մի մասը, Ալզի (Աղձնիք) երկիրը, Սասունը, Մշո դաշտը և այլն: Ք. ա. 791թ. հուժկու հարվածով հետ վանեց Ասորեստանի արշավանքը, և Վանի թագավորությունը դարձավ տարածաշրջանի հզոր տերություններից մեկը: Մենուան ջանքեր է գործադրել երկրի տնտեսական կյանքը, հատկապես գյուղատնտեսությունը զարգացնելու ուղղությամբ: Նա հին աշխարհի նշանավոր կառույցներից մեկի՝ 72կմ ջրանցքի կառուցողն է, այդ կառույցի շնորհիվ ընդլայնվել են այգիներն ու ցանքատարծությունները: Ջրանցքը ջուր է մատակարարել նաև Վան քաղաքին: Ջրանցքի պատերին արքան թողել է 14 արձանագրություն, որոնցում հայոց թագավորը հայոց աստվածների զորությամբ սպառնում է այն անձանց, որոնք կփչացնեն արձանագրությունները և իրենց կվերագրեն այս հրաշալի կառույցի շինարարությունը: Բայց պատմությունը անողոք և անարդար է: Հազարամյակներ ի վեր ժողովուրդն այս ջրանցքը կոչեց Ասորեստանի Շամիրամ թագուհու անունով: Մենուան ավարտին հասցրեց Տուշպայի կառուցումը: Երկրում կառուցեց նոր քաղաքներ, որոնցից նշանավոր է Մենուախինիլի քաղաքը: Ահա հակիրճ, թե ինչ բարեփոխումներ է արել Մենուա արքան:
Մենուան բազում ամրոցներ ու բերդեր կառուցեց Հայաստանի տարբեր շրջաններում: Հայտնի են նրա կառուցած ամրությունները թե՛ Վանա լճի շրջանում, թե՛ Կարինի դաշտում, թե՛ Արածանի և Արաքս գետերի ավազաններում: Բացի Մենուախինիլիից, հայոց հզոր այս արքան ներկայիս Երևանի տարածքում հիմնադրեց Արին բերդը, որ իր ժամանակաշրջանի հզոր ու անառիկ բերդ-ամրոցներից էր: Այս ամրությունները նա բնակավայրերով շրջապատեց` փաստորեն դրանք դարձնելով բերդաքաղաքներ, ինչպես նաև նրանց մեջ հոգևոր կենտրոններ` հայոց աստվածների տաճարներ կանգնեցրեց: Մենուան արշավանք ձեռնարկեց դեպի հյուսիս և հասավ Կարսի շրջան ու Ճորոխ գետի ավազան: Ապա շարժվելով դեպի հյուսիս-արևելք` հասավ Արարատի հյուսիսային փեշերը` շրջանը միավորելով իր թագավորությանն ու այնտեղ` Արաքսի աջ ափին, հիմնադրելով Մենուախինիլի քաղաքը: Ճիշտ է, Վան-Տուշպայի կառուցողը Սարդուրի Ա հայոց արքան էր` Մենուա Ա-ի պապը, սակայն Մենուան քաղաքում բազմաթիվ գեղեցիկ շինություններ հիմնեց` կառուցապատելով քաղաքը: Հնագիտական պեղումները փաստում են, որ հենց Մենուա արքայի օրոք Վանը շենացավ, ծաղկեց ու վերջնականապես ձևավորվեց որպես քաղաք; Մենուա արքան անցավ նվաճումների և ազատագրեց Դիաուխի (Տայք), Էթիունի, Էրիկուախի երկրները և ամրապնդեց Վանի թագավորության դիրքերը հյուսիսում:
Մենուա արքան պատմության մեջ մտավ ոչ միայն որպես հզոր տիրակալ, բարենորոգիչ ու հմուտ զորավար: Վանում հայտնաբերված մի արձանագրություն փաստում է, որ թագավորն իր Արծիբի (Արծիվ) անվամբ ձիով մրցույթի ժամանակ ցատկել է 22 կանգուն` մոտ 11.4 մետր: Սա մինչ օրս չգերազանցված ռեկորդ է համաշխարհային պատմության մեջ:
1․ Բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր․
Օրինակ՝ ջրաման- ջուր (արմատ)-աման (արմատ)
2․ Բաց թողած տեղերում լրացրու Է կամ Ե:
օր-ցօր, երեսուներեք, աներևույթ, էական, էլեկտրաեներգիա, Էջմիածին, ինչևէ, լայնեզր, խուռներամ, ծովեզր, կիսաեփ, հրեշ, մանրեաբան, մեջք, միջերե, ներեկ, նրբրանգ, ողբերգակ, որևիցե, չէի, պատնեշ, ջեկ, վերելակ, տիեզերք, ցայգերգ, քառասուներկու:
3․ Ավելորդ բառերը գտի՛ր և նախադասություններից հանի՛ր:
Դարձյալ այդ մասի՞ն ես խոսում:
Ամբողջը ոտքով քայլեցի:
Դու հե՞տ ես վերադարձել:
Կարմիր գույնի ծաղիկներ հավաքեցինք:
Կրկին ասում եմ քեզ:
Առաջին հերթին այս գործը պիտի լինի:
Քեզ մի մարդ էր հարցնում:
Կարելի՞ է զանգել:
Այլ մարդիկ ավելի լավ կհասկանային:
4․ Տրված նույնանուն բառերով կազմի՛ր նախադասություններ:
Օրինակ՝
Վանեցի: — Ինձանից հեռու վանեցի վախը:
Վանեցի մի տատ ունեմ:
Մարտ, կետ, շահ, այր:
5․ Ընդգծված դարձվածքները փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:
Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու նկատել, որ կողքի ուղևորը վախեցած դող ընկած նստած է: Նա փորձեց հարևանի սփոփել:
— Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը հեշտ է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան ավելի վտանգավոր է: Վերջերս բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:
Упражнение 3.
Спишите, вставляя пропущенные буквы. Подчеркните те словосочетания, в состав которых входят слова с чередующимися гласными в корне. Графически объясните написание выбранной гласной.
Простое предложение, горная ростительность, обильная раса; сотросать воздух, возлогать надежды, раскошные цветы, увидать без воды, расположиться у костра; поросло травой, дождь орасил травы.
Упражнение 4.
Спишите, вставляя пропущенные буквы, графически объясняя выбор орфограмм в корне.
а) Излогать содержание, хорошо изложить; знать признаки прилагательного; написать изложение; оба слогаемых; расположиться на ночлег; располагать свободным временем. б) Гул наростает, роскошные растения, заросли камышом, вырасли подснежники; зеленые водоросли, Ростислав; ростущий ребен.
Իր բնագետ ընտանիքն է ներկայացնում
Արեգ Հարությունյանը, 6-4 դասարան, լսե՛ք, ճանաչե՛ք:
Առաջադրանքներ:
1) Ի՞նչ են նշանակում հետևյալ գրառումները.
A (–71), B (+2), C (–2), D (+20), E (–52), F (–10)։
A Կետը ունի -71 կորդինատ
B Կետը ունի +2 կորդինատ
C կետը ունի -2 կորդինատ
D կետը ունի +20 կորդինատ
E կետը ունի -52 կորդինատ
F կետը ունի -10 կորդինատ
2) Ի՞նչ կոորդինատ կունենա այն կետը, որն ունի՝
ա) կոորդինատների սկզբից հինգ միավոր հեռավորություն դրական ուղղությամբ, +5
բ) կոորդինատների սկզբից չորս միավոր հեռավորություն բացասական ուղղությամբ։ -4
3) Կոորդինատային ուղղի վրա քանի՞ բնական թիվ է գտնվում հետևյալ թվերի միջև.
ա) –5 և 3, բ) 0 և 4, գ) 7 և 15:
4) A կետի կոորդինատը –4 է։ Նրա ո՞ր կողմում է գտնվում և նրանից քանի՞ միավոր հեռավորություն ունի B կետը, եթե B-ի կոորդինատն է՝
ա) –9, բ) –1, գ) +3, դ) +10։
5) Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք
A (–3), B (+7), C(–6), D (+1), E (+5), F (–5), G (–4) կետերը:
6) Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք
–7, –5, –2, 0, +1, +4, +8, +10 թվերին համապատասխանող կետերը։
7) Կոորդինատային ուղղի վրա
A (–6), B (+2), C (–3), D (–4), E (+8), F (–2), G (–10) կետերից ո՞րն է գտնվում ամենից ձախ, և ո՞րը՝ ամենից աջ։
աջ-B, E
ձախ-A, C, D, F, G
8) Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք A (–3) կետը։ Նշե՛ք նաև՝
ա) B կետը, որը գտնվում է A կետից երկու միավոր դեպի աջ
բ) C կետը, որը գտնվում է A կետից երեք միավոր դեպի ձախ։
9.Որո՞նք են ամենամեծ եւ ամենափոքր երկնիշ բացասական ամբողջ թվերը։
-10 -99
10.Գրեք այն երեք հաջորդական ամբողջ թվերը, որոնցից՝
ա) ամենափոքրը –7-ն է, բ) ամենամեծը –5-ն է։
11.Համեմատե՛ք թվերը.
ա) – 8 < 7, գ) 3 > –13, ե) – 7 > –17,
բ) – 9 > – 11, դ) 0 > – 4, զ) 1 > – 8։
12.Անկանոն կոտորակները դարձրու խառը թվեր՝
31/10=3 1/10
35/6, 121/20, 304/100
13.Խնդիր ֆլեշմոբից: Լրացուցիչ:
Երկնիշ թվի թվանշանների արտադրյալը 21 է: Որքա՞ն է այդ թվի թվանշանների գումարը:
10
14. Խնդիր ֆլեշմոբից:Լրացուցիչ:
Երեք հաջորդական զույգ թվերի գումարը 336 է։ Գտի՛ր այդ թվերից ամենամեծը։
114
Պարապմունք 32
Ուղղի վրա կետի դիրքը հաշվման O սկզբնակետի նկատմամբ որոշելու համար բավական չէ իմանալ նրա հեռավորությունը O կետից: Պետք է նշել նաև, թե նա կետի ո՞ր կողմում է գտնվում: Ամենից հաճախ այդպիսի ուղիղը պատկերում են հորիզոնական դիրքով: Ստացվում է սանդղակ, որը պատկերված է նկարում:
Սովորաբար սանդղակի այն կետերը, որոնք գտնվում են O սկզբնակետից աջ գրվում են 1, 2, 3,… : O սկզբնակետից ձախ գտնվող կետերը գրվում են -1, -2, -3,… , որոնց կարդում են համապատասխանաբար <<-1>> մինուս մեկ<<-2>>մինուս երկու.. :
O կետից դեպի աջ գտնվող թվերը կոչվում են դրական (օրինակ` 1,7, 9.5), իսկ դեպի ձախ` բացասական (օրինակ` -2, -4, -7.9): Երբեմն դրական թվերը գրում են <<պլյուս>> նշանով. +1, +7, +9.5: +1=1, +7=7 :
Հաշվման O սկզբնակետը 0 թիվն է, որը ոչ դրական թիվ է, ոչ էլ բացասական: Այն կոորդինատային ուղղի դրական թվերը բաժանում է բացասականներից: Ուղղի վրա կետի դիրքը ցույց տվող թիվը անվանում են այդ կետի կոորդինատ:
A կետն ունի -2 կոորդինատը: Գրում են այսպես` A(-2), B(-1), C(1.5): Ուղիղ գիծը` նրա վրա ընտրված հաշվման սկզբնակետով, միավոր հատվածով և ուղղությամբ, անվանում են կոորդինատային ուղիղ:
1. Ի՞նչ է կոորդինատային ուղիղը։
Այն ուղիղ գիծը որը ունի հաշվարկման սկիզբ, միավոր հատված, ուղություն կոչվում է կորդինատային ուղիղ
2. Ի՞նչ է կետի կոորդինատը։
Այն կետի դիրքը ուղի վրա ցույց տվող թիվը, կոչվում է կետի կորդինատ:
3. Ի՞նչ կոորդինատ ունի կոորդինատների սկիզբը։
0
4. Ի՞նչ թվերի են համապատասխանում այն կետերը, որոնք գտնվում են՝
ա) կոորդինատների սկզբից աջ, դրական թվերը
բ) կոորդինատների սկզբից ձախ։ Բացասական
5. Ի՞նչ են նշանակում հետևյալ գրառումները.
A (–7), B (+8), C (–4), D (+21), E (–50), F (–100)։
ա կետը գտնվում է բացասական ուղությամբ: սկզբնակետից 7 միավոր ձախ:
6. Ի՞նչ կոորդինատ կունենա այն կետը, որն ունի՝
ա) կոորդինատների սկզբից երեք միավոր հեռավորություն դրական ուղղությամբ,
բ) կոորդինատների սկզբից հինգ միավոր հեռավորություն բացասական
ուղղությամբ։
գ) Կոորդինատային ուղղի վրա նշված են կետեր, նշի՛ր կետերին համապատասխան կոորդինատները
7.Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք A (–3),
B (+7), C (–6), D (+1), E (+8), F (–5), G (–4) կետերը, եթե միավոր հատվածի երկարությունը 1սմ է:
8. Բացասական ամբողջ թվերի մեջ գոյություն ունի՞ արդյոք ամենափոքրը։ Պատասխանը հիմնավորե՛ք։
Ունի -1
9. Ո՞րն է ամենամեծ բացասական ամբողջ թիվը։
-1
10. Որո՞նք են ամենամեծ և ամենափոքր երկնիշ բացասական ամբողջ թվերը։
-99 փոքր -10 մեծ
Քերականական առաջադրանքների հղումները
Թեմա՝ Ամբողջ թվերի շարքը և ամբողջ թվերի համեմատումը
Տեսական նյութ
Մենք գիտենք, որ բնական (դրական ամբողջ) թվերի շարքն այնպես է կազմված, որ նրա յուրաքանչյուր թիվ ստացվում է` նախորդ թվին(սկսած 1-ից) 1 գումարելով. 1, 2, 3, 4, 5, 6 …
Ուրեմն համեմատման նշանների միջոցով կարող ենք գրել. 0 < 1 < 2 < 3 <4 <5 <6 …
Այժմ հիշենք, որ յուրաքանչյուր բացասական ամբողջ թիվ ստացվում է` նախորդից (սկսած –1-ից) 1 հանելով:Այսպիսով` ստանում ենք բացասական ամբողջ թվերի շարքը … –6, –5, –4, –3, –2, –1։
Այս շարքում յուրաքանչյուր հաջորդ թիվ 1-ով փոքր է նախորդից։
Այսպիսով`
… < –6< –5 <–4 <–3 < –2 <–1< 0։
Միավորելով դրական և բացասական ամբողջ թվերի շարքերը և 0-ն` ստանում ենք ամբողջ թվերի շարքը.
… – 6, –5, –4, –3, –2, –1, 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 …
Կարելի է տեսնել, որ ամբողջ թվերի շարքում յուրաքանչյուր թիվ մեծ է իրենից ձախ գրված ցանկացած թվից և փոքր է իրենից աջ գրված ցանկացած թվից.
… < –6 <–5<–4< –3< –2 < –1 < 0<1 < 2 < 3 < 4 < 5 <6 < …
Ամբողջ թվերի շարքը, ի տարբերություն բնական թվերի շարքի, երկու կողմից էլ անվերջ է. չկա ինչպես ամենամեծ, այնպես էլ ամենափոքր ամբողջ թիվ։
Առաջադրանքներ
1) Երկու ամբողջ թվերից ո՞րն է ավելի մեծ.
ա) դրակա՞ն թիվը, թե՞ զրոն, դրակա՞ն թիվը
բ) բացասակա՞ն թիվը, թե՞ զրոն, զրոն
գ) դրակա՞ն թիվը, թե՞ բացասական։ դրակա՞ն թիվը
2) x թիվը դրակա՞ն է, թե՞ բացասական, եթե`
ա) x < 0, Բացասական բ) x > 0, դրական
3) Համեմատե՛ք ամբողջ թվերը.
ա) 0 > –3, դ) –1 < 1, է) –13 < 2,
բ) –4 < 2, ե) 5 > –3, ը) –1000 < 1,
գ) –3 > –10, զ) –16 < –12, թ) 25 > –25։
4) Գրե՛ք որևէ յոթ ամբողջ թվեր, որոնք փոքր են՝
ա) 4-ից, 3,2,1,0,-1,-2,-3,
գ) 6-ից, 5,4,3,2,1,0,-1,
ե) –5-ից, -6,-7,-8,-9,-11,-12,-13,
է) 3-ից, 2,1,0,-1,-2,-3,-4
բ) 0-ից, -1,-2,-3,-4,-5,-6,-7
դ) –1-ից, -2,-3,-4,-5,-6,-7,-8
զ) –10-ից, -11,-12,-13,-14,-15,-16,-17
ը) –3-ից։ -4,-5,-6,-7,-8,-9,-10
5) Գրե՛ք հետևյալ թվերը`
ա) աճման կարգով.
31, –1, – 7, –1, 0, –11, 24, 7, – 2 ,–6,
-11, -7, -6, -2, -1, 0, 7, 24, 31,
բ) նվազման կարգով.
–11, –3, –7, 12, 4, –8, –17, –30, 1, 0, 13։
13, 12, 4, 1, 0, -3, -7, -8, -11, -17, -30,
6) Գտե՛ք այն բոլոր ամբողջ արժեքները, որոնք աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կստացվի ճիշտ անհավասարություն.
ա) 0 < 1 < 3, գ) –4 < -2 < 3, ե) –14 < -7 < –5,
բ) –4< -3 < 0, դ) –5 < -3 <5, զ) –28 < -25 < –22։
7) Գրի՛ առեք հետևյալ պնդումները՝ օգտագործելով անհավասարության նշանները.
ա) 11-ը > 0-ից, գ) –10-ը —,
բ) –7-ը < 0-ից, դ) 2-ը + թիվ է։
8) Գրե՛ք որևէ յոթ ամբողջ թվեր, որոնք մեծ են՝
ա) –3-ից, -2,-1,0,1,2,3,4
գ) –7-ից, -6,-5,-4,-3,-2,-1,0,
ե) 2-ից, 3,4,5,6,7,8,9,
է) –5-ից, -4,-3,-2,-1,0,1,2,
բ) –6-ից, -5,-4,-3,-2,-1,0,1,
դ) 0-ից, 1,2,3,4,5,6,7,
զ) 10-ից, 11,12,13,14,15,16,17,
ը) 5-ից։ 6,7,8,9,10,11,12,
Լրացուցիչ: 1. Գտի՛ր օրինաչափությունը և լրացրո՛ւ դատարկ վանդակը:
71
Կարդա՛ Մխիթար Սեբաստացու մասին,
բլոգումդ տեղադրի՛ր ամենակարևոր փաստերը։
Կենսագրություն Խմբագրել
Մխիթար (ավազանի անունը՝ Մանուկ) Սեբաստացին սովորել է Սեբաստիայի Սբ. Նշան, ապա՝ Էջմիածնի, Սևանի, Կարինի վանքերում։ 1693 թ. մեկնել է Բերիա (այժմ՝ Հալեպ), որտեղ ծանոթացել է կաթոլիկ միսիոներների հետ։ 1696 թ. ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա, 1699 թ.՝ ստացել վարդապետական գավազան։ 1701 թ. Կոստանդնուպոլսում հիմնադրել է միաբանություն։ 1705 թ. Հռոմի իշխանություններից ձեռք բերելով վանք հիմնելու համաձայնություն՝ 1706 թ. Վենետիկին ենթակա Հունաստանի Մեթոն բերդաքաղաքում ձեռնամուխ է եղել վանքի կառուցմանը։
1712 թ. Հռոմի պապը Սեբաստացուն շնորհել է աբբահոր կոչում։ Խուսափելով թուրքական հարձակումներից՝ 1715 թ. միաբանությունը տեղափոխվել է Վենետիկ։ 1717 թվականին Վենետիկի Ծերակույտը հրովարտակով Սբ. Ղազար կղզին շնորհել է միաբանությանը։ Այստեղ Սեբաստացին կառուցել է եկեղեցի, բացել դպրոց, պատրաստել է միաբան-գործիչներ։ Սբ. Ղազարում նա զբաղվել է մատենագիտական աշխատանքով, ղեկավարել իր սաների բանասիրական հետազոտական աշխատանքները, կատարել թարգմանություններ, հրատարակել գրքեր։ Սեբաստացու մահվանից հետո միաբանությունը, ի պատիվ նրա, կոչվել է Մխիթարյան։ Դեռևս կենդանության օրոք նրան մեծարել են Երկրորդ Լուսավորիչ ազգիս, Երկրորդ Մեսրոպ և այլ պատվանուններով։
Վաղ կյանք Խմբագրել
1676 թվականի Հունվարի 17-ին, Սեբաստյա քաղաքում ծնվեց Մանուկը` Պետրոսի և Շահրիստանի զավակը։ Հետագա տարիներին նա իր ծնողների շնորհիվ ստացավ բարձրորակ կրթություն, որը իրեն կպատրաստեր հետագայում ընտանեկան առևտուրը շարունակելու համար։
Դեռ վաղ տարիքից Մանուկը երազում էր դառնալ քահանա։
Նա գտավ մի ընկեր, որի հետ փախան դեպի լեռները, որտեղ ապրեցին որպես ճգնավորներ։
Մանուկի ծնողները գտան նրանց և նրան տարան տուն։ Այս պատահարի մասին տեղեկանալով` մոտակա վանքի` Սուրբ Նշանի վանահայրը, Մանուկին առաջարկեց վանքում հասարակական աշխատանքներ կատարել, ինչը նորից մերժվեց ծնողների կողմից։
Նա սկսեց այցելել հարևան ընտանիքներից մեկի տուն, որտեղ մի մայր իր երկու դուստրերի հետ ապրում էր վանականի կյանքով։ Նրա այցելությունների նպատակը նույն տանը ապրող քահանայի հետ զրուցելն էր, ով իրեն շատ բան սովորեցրեց վանական կյանքի մասին։
1691 թվականն էր, երբ Մանուկը վերջապես թույլատվություն ստացավ իր ծնողներից վանքում աշխատելու համար և շուտով ստացավ սարկավակի աստիճան։ Հենց այս ժամանակ նա իր անունը փոխեց` դնելով Մխիթար։
Տեսնելով, որ վանական կյանքի մակարդակը նախորդ դարերին եղած պատերազմների արդյունքում հազարավոր վանքերի փլուզման պատճառով բավականին ցածր էր, Մխիթարը սկսեց որոնել կրթություն` ճշմարիտ հոգևոր կյանքի մասին։
Վանական
Սովորելով կաթոլիկության մասին` Մխիթարը որոշեց, որ իր փնտրած պատասխանները ստանալու լավագույն վայրը Հռոմն էր։ Վերջապես, հասնելով Հալեպ, Մխիթարը դարձավ մի կաթողիկոսի աշակերտ, ով իրեն ծանոթացրեց մարդկանց քրիստոնեացման միաբանությանը։ Մխիթարը որոշեց միանալ այդ միաբանությանը, սակայն նա հիվանդ էր դեղնախտով և ի վիճակի չէր շարունակել իր ճանապարհը։ Նա նաև ստացել էր Հայաստանի վարդապետներից մերժում, քանի որ նրանք հաշտ չէին արևմտյան վարդապետության հետ։ Այսպիսով` նրան ստիպեցին ոտաբոբիկ վերադառնալ տուն։
Պատրաստածդ նյութը պատմել սովորի՛ր։
I pait this photo on the AXTANAK garden.
people մարդիկ
family ընտանիք
women կին
men տղանարդ
boy տղա
girl աղջիկ
child երեխա
friend ընկեր
husband վամուսին
wife կին
the է
any մի քանի
of է
new նոր
to դեպի
work աշխատանք
and և
part մաս
a ա
take վերցնել
Բարև, առողջություն, խաղաղություն, բնություն, մարդ։
Летом дружили белка и зайка. Белка была рыжая, а зайка серый. Каждый день они дружно играли.
Но вот пришла зима. Выпал белый снег. Рыжая белка залезла в дупло. А зайка залез под ветку ели.
Однажды белка вылезла из дупла. Она увидела зайку, но не узнала его. Зайка был уже не серый, а белый. Зайка тоже увидел белку. Он тоже не узнал её. Ведь он был знаком с рыжей белкой. А эта белка была серая.
Но летом они снова узнают друг друга.
Ամռանն ընկերացել էին սկյուռիկը և նապաստակը։ Սկյուռիկը կարմրահեր էր, իսկ նապաստակը՝ մոխրագույն։ Ամեն օր նրանք համերաշխ խաղում էին։ Բայց ահա եկավ ձմեռը։ Թափվեց սպիտակ ձյուն։ Կարմրահեր սկյուռիկը մտավ փչակը։ Իսկ նապասնակը մտավ եղևնու ճյուղի տակ։ Մի օր սկյուռիկը դուրս եկավ փչակից։ Նա տեսավ նապաստակին, բայց չճանաչեց նրան։ Նապաստակն արդեն մոխրագույն չԷր, այլ՝ սպիտակ։ Նապաստակն էլ տեսավ սկյուռիկին։ Նա նույնպես չճանաչեց նրան։ Չէ՞ որ նա ծանոթ էր կարմրահեր սկյուռիկի հետ, իսկ այս սկյուռիկը մոխրագույն էր։ Բայց ամռանը նրանք նորից ճանաչեցին իրար։
Ամեն մարդ երջանիկ է, որ ունի ընտանիք և ընկերներ։ Եթե դու ընտանիք և ընկերներ չունես, դու միայնակ ես, չես կարող ոչ մեկի հետ կիսվել քո խնդիրների, տխրությունների մասին։ Եթե դու տխրես,ոչ ոք չի կարող օգնել քեզ։ Դու կզգաս քեզ միայնակ մարդ և կտխրես միշտ։ Ես կարծում եմ, որ ընտանիքը պետք է նաև, երբ ուրախ ես, որ ուրախությունն էլ կարելի է կիսել ընտանիքի հետ։ Օրինակ՝ երբ ես կարդում եմ հետաքրքիր գիրք կամ դիտում եմ նոր ֆիլմ, ինձ համար կարևոր է, որ կան մարդիկ որոնց հետ կարող եմ քննարկել այդ գիրքը կամ ֆիլմը։ Ընտանիքի կամ ընկերների հետ գնում ես տեսարժան վայրեր, և դրանից հետո մնում են շատ հիշողություններ։
Հիմնական գործառույթը խնձորի սերմի մի վերարտադրության, այլ այն մարդու համար, այն ներկայացնում է օգուտ որպես աղբյուր շատ կարեւոր micronutrients առողջության համար:
Չնայած չկա միասնական տեսակետ, թե արդյոք օգտագործումը օգտակար է սննդի խնձորի սերմերը.
Թվում օգտակար հատկությունների սերմերը կարելի է անվանել այն, ինչ նրանք հարուստ են բնական յոդ, որը հեշտությամբ կլանված է մարդու մեջ: Բացի այդ յոդ, խնձորի սերմերը պարունակում վիտամին B17, որը օգտագործվում է կանխարգելման քաղցկեղի. Այն մանրացված սերմերը օգտագործվում են կոսմետիկ նպատակներով արտադրության դիմակավոր եւ դեմքի scrubs, նրանք ունեն նաեւ երիտասարդացնող ազդեցություն:
Կա նաեւ մի միտում արեւելագիտության բժշկության, որը բաղկացած է նրանում, որ դիմելու խնձորի սերմերը որոշ վայրերում ձեռքում կամ ոտքերով, որպեսզի դրականորեն ազդել ներքին օրգանները:ad
Ինչ վերաբերում է վնասակար հատկությունների խնձորի սերմի, մենք պետք է հիշենք, որ այն պարունակում է glycoside amygdalin: Այն բանից հետո, ingestion Այս բաղադրություն ձեւավորում ուժեղ թույն — hydrocyanic թթու. Հետեւաբար, օգտագործման խնձորի սերմերը մեծ քանակությամբ կարող են թունավորվել:
Նատալի Ավագյան 